Soạn bài: Kiểm tra phần tiếng việt (trang 204 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)
Câu 1 (trang 204 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Trong những câu thơ đã cho được sử dụng những từ láy nao nao, nho nhỏ, sè sè, rầu rầu vừa tả cảnh, vừa tả tâm trạng. Nó gợi vẻ hoang vắng, trơ trọi, buồn tẻ của ngôi mộ vô chủ và tâm trạng nao nao buồn của ba chị em Thúy Kiều vào thời điểm cuối ngày hội đạp thanh, đồng thời cũng báo hiệu một sự kiện, biến cố sắp xảy ra.
Câu 2 (trang 204):
- Trong trích đoạn "Mã Giám Sinh mua Kiều" có các lời dẫn trực tiếp như sau:
+ Hỏi tên, rằng: "Mã Giám Sinh",
Hỏi quê rằng: "Huyện Lâm Thanh cũng gần".
+ Rằng: "Mua ngọc đến Lam Kiều"
Mối rằng: "Giá đáng nghìn vàng …"
(Các lời dẫn đều được báo trước bằng từ rằng và phần trích lời nhân vật đặt trong dấu ngoặc kép)
- Nhận xét về cách xưng hô, nói năng của Mã Giám Sinh và bà mối:
+ Lời của Mã Giám Sinh vừa trịch thượng, vô học (nói năng cộc lốc ở phần giới thiệu lai lịch), vừa kiểu cách giả tạo (khi đặt vấn đề: mua ngọc đến lam Kiều… xin dạy bao nhiêu cho tường).
+ Lời của mụ mối đưa đẩy, vòng vo, nhún nhường giả tạo, đúng bản chất của kẻ chuyên nghề mối lái.
Câu 3 (trang 205):
a. Trong số những từ ngữ hoặc câu được in đậm (cuộc sống buồn tẻ của chúng … về những con chim tôi bẫy được đang sống ra sao và nhiều chuyện trẻ con khác … tôi kể truyện cổ tích … Có lẽ tất cả các bà đều rất tốt, bà tớ ngày trước cũng rất tốt … ngày trước, trước kia, đã có thời…)
- Trong đoạn chỉ có:
+ Một lời dẫn trực tiếp là phần lời thoại (được đánh dấu bằng dấu gạch đầu dòng),
+ Một lời dẫn gián tiếp đặt sau dấu hai chấm.
+ Các phần in đậm còn lại là lời kể, không phải lời dẫn.
b. Nhân vật "thằng lớn" phải dùng từ có lẽ trong lời nhận xét của mình để báo cho người nghe biết ý kiến của nó chỉ là sự suy đoán (phương châm về chất).
Câu 4 (trang 205): Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ để phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu (đoạn) đã cho như sau:
a. Phép so sánh trong đoạn thơ nói lên rằng giữa anh và em, giữa hai miền Nam và Bắc tuy khác nhau nhưng lại là một, giống như mây, mưa, khí trời, … của hai bên Trường Sơn tuy khác nhau mà lại liền một dải núi.
b. Câu văn của Thạch Lam dùng phép ẩn dụ để nói con người chỉ thực sự là người khi biết rung động trước vẻ đẹp và sự cao quý (giống như sợi dây đàn sẵn sàng rung động).
c. Đoạn văn của Thép Mới dùng nhân hóa và điệp ngữ để thấy tre anh hùng như người dân Việt Nam (từ đó gián tiếp ca ngợi con người Việt Nam anh hùng).
Câu 5 (trang 206):
- Phép tu từ nói quá là cách nói quá mức sự thật (về số lượng, mức độ) để diễn tả được sự thật (về bản chất).
- Những trường hợp đã cho ở trên, chỉ trừ ba trường hợp (đẹp tuyệt vời, không một ai có mặt, sợ vã mồ hôi) là không dùng phép nói quá. Còn lại đều là nói quá (chưa ăn đã hết, một tấc đến trời, một chữ bẻ đôi không biết, cười vỡ bụng, rụng rời chân tay, tức lộn ruột, tiếc đứt ruột, ngáy như sấm, nghĩ nát óc, đứt từng khúc ruột)
Bài trước: Soạn bài: Kiểm tra thơ và truyện hiện đại (II) (trang 204 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Ôn tập phần tập làm văn (trang 206 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)