Soạn bài: Luyện nói - Tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm
Đề 1: Tâm trạng của em sau khi để xảy ra một chuyện có lỗi đối với bạn (xem lại phần Tập làm văn, tr. 117).
a. Mở bài:
- Chuyện đã xảy ra từ khá lâu rồi nhưng mỗi lần nghĩ lại mình vẫn thấy rất xấu hổ.
- Mình muốn kể lại cho các bạn nghe để lòng nhẹ nhõm.
b. Thân bài:
- Đó là một giờ kiểm tra 15 phút môn Sinh học mình không làm được bài, nhìn sang thấy Hương đang chăm chú viết liền hỏi. Bạn không trả lời.
- Mình loay hoay định giở vở ra xem thì cô giáo nhắc nên không làm được.
- Cuối giờ, thu bài vì ngồi ở đầu bàn nên khi thu bài của Hương mình lại giả vờ để quên không nộp cho cô.
- Giờ ra chơi mình đã nghĩ cách giấu bài làm đó vào ngăn bàn của Hương
- Vào tiết học sau, Hương thấy bài của mình chưa nộp vẫn để dưới ngăn bàn thì hoảng sợ tưởng là quên.
- Hương đi tìm gặp cô xin nộp, cô không tin là bạn quên mà cho rằng bạn cố tình nộp sau để bổ sung bài cho đầy đủ.
- Hương đã bị cô phê bình.
- Mãi về sau, Hương vẫn không biết tại sao bài kiểm tra của mình lại ở ngăn bàn. Hương vẫn rất tốt, không hề nghi ngờ gì mình cả.
c. Kết bài
- Thời gian dần trôi, Hương cũng đã theo gia đình tản cư và chuyển đến một ngôi trường mới.
- Khi chia tay mình không dám nói. Mình nghĩ nhiều về điều đó và luôn cảm thấy xấu hổ, ân hận.
Đề 2: Kể lại buổi sinh hoạt lớp, ở đó em đã phát biểu ý kiến để chứng minh Nam là một người bạn rất tốt (xem lại phần Tập làm văn, tr. 161).
a. Mở bài: Giới thiệu nội dung buổi sinh hoạt lớp có chủ đề: Tình bạn.
b. Thân bài:
- Lớp trưởng nêu ý kiến trao đổi: Thế nào là người bạn tốt? Và ở lớp mình thì ai xứng đáng là người bạn tốt nhất?
Bạn nào cũng có ý kiến của mình nên tạo ra một cuộc tranh luận sôi nổi.
- Mình đã hăng hái xung phong đưa ra ý kiến đó là: Nam là người bạn tốt bởi vì các lí do như:
+ Luôn gần gũi với mọi người.
+ Giúp nhiều bạn thoát khỏi trò chơi điện tử bằng cách tổ chức những “Trò chơi tiếng Anh” “Đi tìm lời giải hay nhất cho bài toán khó”.
+ Suýt “tặng” cho Hùng một quả đấm chỉ vì Hùng trêu chọc một em học sinh lớp dưới.
+ Kiên quyết không cho Tuấn xem bài làm của mình khi kiểm tra nhưng lại đến tận nhà Tuấn để hướng dẫn Tuấn giải các bài tập khó,...
c. Kết luận: Nam là người bạn tốt.
Đề 3: Dựa vào nội dung phần đầu tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương (từ đầu đến “Bấy giờ chàng mới tỉnh ngộ, thấu nỗi oan của vợ, nhưng việc trót đã qua rồi! ”), hãy đóng vai Trương Sinh để kể lại câu chuyện và bày tỏ niềm ân hận.
a. Mở bài
- Lời giới thiệu của Trương Sinh - Xác định ngôi kể là "Tôi"- (về quê quán, hoàn cảnh gia đình…)
- Lời giới thiệu của Trương Sinh về người vợ của mình (tên, tính tình, hình thức... )
b. Thân bài
- Trước khi đi lính:
+ Vừa xây dựng gia đình, cuộc sống vợ chồng rất hòa thuận, hạnh phúc, thương yêu nhau.
+ Đất nước có chiến tranh, triều đình bắt đi lính đánh giặc. Tuy con nhà hào phú, nhưng không có học nên tên phải ghi trong sổ lính đi vào loại đầu.
+ Xa gia đình trong cảnh: mẹ đã già và vợ thì đang bụng mang dạ chửa.
- Khi trở về:
+ Mẹ đã mất, con trai đang tuổi học nói.
+ Tin vào câu nói của con nên đã hiểu lầm.
+ Ghen tuông mù quáng nên đã đẩy người vợ đến cái chết oan ức.
+ Sau đó, biết là mình đã nghi oan cho vợ nhưng việc trót đã qua rồi.
c. Kết bài
- Ân hận vì bản thân mình đã mù quáng nghi oan cho vợ khiến gia đình tan nát
- Mong mọi người nhìn vào bi kịch gia đình để rút ra bài học.
Bài trước: Soạn bài: Đối thoại và độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự (trang 176 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Lặng lẽ Sa Pa (trang 189 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)