Soạn bài: Chị em Thúy Kiều (trích Truyện Kiều) (trang 83 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)
Câu 1 (trang 83 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Bố cục, kết cấu của đoạn thơ được chia làm 4 phần:
- Phần 1: 4 câu đầu: Giới thiệu chung về hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân.
- Phần 2: 4 câu tiếp: Tả chân dung Thúy Vân
- Phần 3: 16 câu còn lại: Tả chân dung Thúy Kiều
- Trình tự miêu tả nhân vật đi từ khái quát đến cụ thể.
Câu 2 (trang 83):
- Hình tượng nghệ thuật ước lệ khi gợi tả vẻ đẹp của Thúy Vân đó là:
+ Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang: Khuôn mặt tròn như mặt trăng, lông mày sắc, đậm.
+ Hoa cười ngọc thốt đoan trang: Miệng cười xinh đẹp như hoa nở, tính nét đoan trang thanh khiết như ngọc.
+ Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da: mái tóc dài, bồng bềnh, óng ả, mềm mượt như mây. Làn da trắng mịn màng như tuyết.
Qua những hình ảnh đó, em cảm nhận thấy Thúy Vân là một cô gái có gương mặt vô cùng xinh đẹp, tính nết phúc hậu, đoan trang, quý phái.
Câu 3 (trang 83): Khi gợi tả nhan sắc Thúy Kiều, Nguyễn Du cũng sử dụng hình tượng nghệ thuật mang tính ước lệ. Cụ thể như sau:
- Kiều càng sắc sảo mặn mà: Vẻ đẹp đằm thắm, mặn mà
- So bề tài sắc lại là phần hơn: Kiều vừa có sắc vừa có tài hơn so với Thúy Vân.
- Làn thu thủy nét xuân sơn: Mắt trong như nước, lông mày nét núi mùa xuân
- Hoa ghen thua thắm liễu hơn kém xanh: Vẻ đẹp tuyệt sắc giai nhân đến tạo hóa cũng phải ghen tị.
* Những điểm giống và khác nhau khi so sánh vẻ đẹp của Thúy Kiều với Thúy Vân đó là
- Điểm giống: Đều dùng hình ảnh của thiên nhiên để ước lệ vẻ đẹp của hai chị em Thúy Kiều, Thúy Vân.
- Điểm khác: Hình ảnh của Thúy Vân tập trung ở sự phúc hậu thì Thúy Kiều là sự đằm thắm, sắc sảo, khiến tạo hóa cũng phải ghen tị.
Câu 4 (trang 83):
Bên cạnh vẻ đẹp hình thức nhà văn Nguyễn Du còn nhấn mạnh sự tài hoa, thông minh của Thúy Kiều: Xét về sắc thì Kiều đứng thứ nhất, về tài thì may ra có người đứng thứ hai. Vốn bản tính thông minh, cầm kì thi họa đều giỏi cả.
Những vẻ đẹp ấy cho thấy Thúy Kiều là một con người toàn vẹn cả sắc, cả tài, cả tình.
Câu 5 (trang 83):
Người ta thường nói: Sắc đẹp của Thúy Vân “Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”, còn sắc đẹp của Thúy Kiều “Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh” là ngầm dự báo số phận của hai chị em. Thúy Vân được tạo hóa ưu ái hơn, với vẻ đẹp phúc hậu cô sống cuộc sống trong êm đềm. Còn Thúy Kiều, không chỉ con người mà đến tạo hóa cũng phải đố kị. Do đó, dẫn đến cuộc đời bể dâu sau này.
Câu 6 (trang 83 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Trong hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều, em thấy bức chân dung của Thúy Kiều nổi bật hơn. Vì nhà văn Nguyễn Du đã miêu tả Thúy Kiều với số lượng câu thơ nhiều hơn.
Và khi miêu tả Thúy Vân tác giả chỉ tập trung vào nhan sắc. Còn khi miêu tả Thúy Kiều nhà văn không chỉ miêu tả nhan sắc mà còn miêu tả cái tài, cái tình của cô nữa.
Luyện tập
Học sinh học thuộc lòng bài thơ
Bài trước: Soạn bài: Truyện Kiều của Nguyễn Du (trang 80 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Cảnh ngày xuân (Trích Truyện Kiều) (trang 86 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)