Soạn bài: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh (trang 12 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)
Câu 1 (trang 12 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Ôn tập về văn bản thuyết minh
- Văn bản thuyết minh là văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích.
- Văn bản thuyết minh được viết ra nhằm mục đích cung cấp tri thức khách quan về sự vật, hiện tượng, vấn đề được chọn làm đối tượng để thuyết minh.
- Các phương thức thuyết minh thường dùng đó là:
+ Định nghĩa, giải thích
+ Liệt kê, nêu ví dụ
+ Dùng số liệu
+ Phân loại, phân tích
+ So sánh.
Câu 2 (trang 12): Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật
- Văn bản "Hạ Long đá và nước" là văn bản thuyết minh về “Sự kì lạ của Hạ Long”
- Văn bản đã cung cấp được những tri thức khách quan về đối tượng
- Văn bản đã vận dụng phương pháp thuyết minh giải thích là chủ yếu
- Để sinh động, tác giả còn vận dụng phương pháp miêu tả, so sánh, liệt kê, nêu triết lí
Luyện tập
Câu 1 (trang 14 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Đọc văn bản "Ngọc Hoàng xử tội ruồi xanh". Các câu hỏi được trả lời cụ thể như sau:
a. Văn bản trên có tính chất thuyết minh và tính chất ấy được thể hiện đó là:
+ Nêu ra các chủng loại: Ruồi xanh, ruồi trâu, ruồi vàng, ruồi giấm
+ Nêu ra nơi ở: Bất kì chỗ nào có thức ăn đều lấy làm nơi sinh sống
+ Thời kì sinh nở và tác hại của ruồi: “Bên ngoài mang 6 triệu vi khuẩn... môi trường sinh thái”
+ Đặc điểm tiêu biểu: “mắt ruồi như mắt lưới... không trượt chân”
- Những biện pháp thuyết minh được sử dụng là: giải thích, nêu số liệu, so sánh được sử dụng
b, - Văn bản thuyết minh này đặc biệt ở chỗ:
+ Về hình thức: Giống như văn bản tường thuật một phiên tòa
+ Về cấu trúc: Giống cuộc tranh luận về mặt pháp lí
+ Về nội dung: Giống câu chuyện kể về loài ruồi
- Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật: miêu tả, kể chuyện, ẩn dụ.
c, Các biện pháp nghệ thuật có tác dụng gây hứng thú và làm nổi bật nội dung cần thuyết minh.
Câu 2 (trang 15):
- Biện pháp nghệ thuật được sử dụng ở đoạn văn trên đó là: Nghệ thuật kể chuyện kết hợp với giải thích: Kể câu chuyện ngày bé nghe bà kể chuyện về chim cú (chim cú kêu là có ma tới). Sau này học môn sinh vật mới biết là không phải như vậy, đó chỉ là sự ngộ nhận ngây thơ mà thôi.
Bài trước: Soạn bài: Các phương châm hội thoại (trang 8 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài - Luyện tập sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh