Soạn bài: Lục Vân Tiên gặp nạn (Trích Truyện Lục Vân Tiên) (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)
Bố cục của đoạn trích gồm 2 phần:
- Phần 1 (8 câu đầu): Trịnh Hâm hãm hại Vân Tiên
- Phần 2 (Còn lại): Vân Tiên được vợ chồng ông chài cứu sống
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Đọc đoạn trích em biết chủ đề của đoạn trích là thể hiện niềm tin của nhân dân vào sự cái thiện. Cái thiện chắc chắn sẽ chiến thắng cái ác. Người ở hiền ắt sẽ gặp lành.
Câu 2 (trang 121):
- Tâm địa độc ác của Trịnh Hâm qua hành động hãm hại bạn mình là Lục Vân Tiên: Trịnh Hâm lấy tay đẩy Vân Tiên xuống dưới nước sau đó hô vang gọi người đến cứu tỏ ra như không biết chuyện gì xảy ra. Sau đó dùng những lời lẽ dối trá để lừa gạt mọi người.
- Chỉ trong 8 câu thơ tác giả đã dẫn dắt được một tình huống hợp lí, hành động nhanh, mau lẹ của Trịnh Hâm. Qua đó cho thấy, Trịnh Hâm đã tính toán rất kĩ lướng trước khi hành động. Trịnh Hâm là người lòng lang dạ sói, nham hiểm, phản bội lại bạn bè, phản bội lời hứa của mình vì tham vọng.
Câu 3 (trang 121): Sự đối lập giữa cái ác, cái thiện được biểu hiện qua đoạn trích như sua:
- Ông Ngư ra tay cứu vớt Vân Tiên, lắng nghe Vân Tiên kể lại sự tình. Ông Ngư bày tỏ mong muốn Vân Tiên ở lại với mình. Ông mong muốn làm việc nghĩa chứ không nghĩ đến việc được đền ơn.
- Cuộc sống lao động thường ngày của ông Ngư: Ngày thì kéo lưới, mệt thì quăng câu, sống thong thả, ung dung và tự tại. Thỉnh thoảng nghêu ngao câu hát, tắm mưa chải gió mà không quản ngại chi.
- Qua đó thể hiện niềm tự hào của tác giả với cuộc sống lao động bình thường, ung dung tự tại của người dân lao động. Đồng thời thể hiện sự cảm kích trước tấm lòng lương thiện của họ.
Câu 4 (trang 121):
Câu mà em cho là hay nhất đó là:
“Nước trong rửa ruột sạch trơn
Một câu danh lợi chi sờn lòng đây”.
Hai câu thơ này cho thấy tấm lòng trượng nghĩa của lão Ngư. Ông là một người không màng đến danh lợi chỉ mong cứu giúp người đời. Ở đời mấy người có được tâm thế như vậy.
Luyện tập
+ Trong Truyện Lục Vân Tiên, còn có những nhân vật có thể xếp vào cùng một loại với ông Ngư đó là: giao long, Du thần, ông Tiều, Hớn Minh.
+ Những nhân vật ấy đều là những người có nhân cách cao cả, có lòng tốt, sẵn sàng cứu giúp người khác trong cơn hoạn nạn.
+ Thông qua những nhân vật này, tác giả muốn gửi gắm tư tưởng nhân đạo, niềm tin vào công lý và chính nghĩa, niềm tin vào tấm lòng nhân ái của con người trong cuộc sống.
Bài trước: Soạn bài: Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Chương trình địa phương (phần văn) (trang 122 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)