Soạn bài: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (trang 115 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)
Bố cục của đoạn trích gồm 2 phần:
- Phần 1 (14 câu đầu): Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
- Phần 2 (Còn lại): Cuộc nói chuyện giữa Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 115 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Truyện Lục Vân Tiên có kiểu kết cấu ước lệ theo khuôn mẫu của truyện cổ tích, cụ thể: người tốt gặp gian truân, bị kẻ xấu hãm hại nhưng được phù trợ và cứu giúp, cuối cùng được đền đáp xứng đáng, kẻ xấu thì bị trừng trị. Đây là loại truyện thể hiện khát vọng cháy bỏng của nhân dân: Ở hiền gặp lành, cái thiện sẽ chiến thắng cái ác.
Câu 2 (trang 115): Qua đoạn trích em cảm nhận Lục Vân Tiên là một con người:
- Là một chàng trai tài giỏi, nghĩa hiệp, không chịu nổi cảnh "bất bình".
- Hành động đó thể hiện tài năng, tính cách anh hùng và tấm lòng cao thượng của Lục Vân Tiên.
- Thái độ cư xử của Lục Vân Tiên với Kiều Nguyệt Nga sau khi đánh cướp cũng thể hiện rõ bản chất của một chàng trai hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm, nhân hậu.
Câu 3 (trang 115):
Qua lời lẽ Kiều Nguyệt Nga giãi bày với Lục Vân Tiên, có thể thấy nàng là một cô gái khuê các, thùy mị, nết na, có học thức, cách xưng hô "quân tử", "tiện thiếp" khiêm nhường; cách nói văn vẻ, dịu dàng, mực thước, cách trình bày vấn đề rõ ràng, khúc chiết vừa đáp ứng đầy đủ những điều thăm hỏi ân cần của Lục Vân Tiên, vừa thể hiện sự chân thành. Nàng là người chịu ơn cứu mạng, Vân Tiên đã cứu cả cuộc đời trong trắng của nàng. Nàng nguyện lấy thân mình để trả ơn cho chàng. Nàng là một người trọng tình, trọng nghĩa, có ơn phải trả.
Câu 4 (trang 115):
- Nhân vật trong đoạn trích chủ yếu được miêu tả qua hành động cử chỉ. Điều đó cho em thấy truyện Lục Vân Tiên gần với loại truyện dân gian đã được học.
Câu 5 (trang 115):
- Ngôn ngữ mà tác giả sử dụng trong đoạn trích rất mộc mạc, bình dị, gần với lời nói thông thường, mang màu sắc địa phương Nam Bộ. Nó có phần thiếu trau chuốt, uyển chuyển nhưng lại phù hợp với ngôn ngữ kể, rất tự nhiên, dễ đi vào lòng người. Ngôn ngữ đa dạng, phù hợp với diễn biến trình tự, tính cách nhân vật.
Luyện tập
Sắc thái riêng từng lời thoại của mỗi nhân vật trong đọan trích (Phong Lai, Vân Tiên, Nguyệt Nga) cụ thể như sau:
- Phong Lai: Với giọng ngang tàng, hống hách, kiêu căng.
- Vân Tiên:
+ Khi nói chuyện với Phong Lai: Cương quyết.
+ Khi nói chuyện với chủ tớ Kiều Nguyệt Nga: Quan tâm, nhã nhặn, giữ khoảng cách.
- Kiều Nguyệt Nga: giọng cảm kích, biết ơn, chân thành, nhẹ nhàng, đầy thiện cảm khi nói chuyện với Lục Vân Tiên.
Bài trước: Soạn bài: Thúy Kiều báo ân báo oán (Trích Truyện Kiều) (trang 108 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)