Soạn bài: Liên kết câu và liên kết đoạn văn (trang 43 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2)
I. Khái niệm liên kết:
Câu 1 (trang 43 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
- Đoạn văn đã cho bàn về cách phản ánh thực tại của người nghệ sĩ.
- Chủ đề của đoạn văn trên nằm trong chủ đề chung của toàn văn bản là “Tiếng nói của văn nghệ”
Câu 2 (trang 43 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
* Nội dung chính của mỗi câu nêu trong đoạn văn trên là:
- Nội dung chính của câu (1): Tác phẩm nghệ thuật phản ánh thực tại.
- Nội dung chính của câu (2): Khi phản ánh thực tại người nghệ sĩ muốn nói lên một điều mới mẻ
- Nội dung chính của câu (3): Cái mới mẻ là thái độ tình cảm và lời nhắn nhủ của người nghệ sĩ
* Những nội dung đó đều xoay quanh chủ đề cách phản ánh đời sống của tác phẩm văn nghệ. Câu sau nối tiếp ý của câu trước.
* Nhận xét về trình tự sắp xếp: Cách xắp xếp như vậy rất hợp lí, nó phản ánh thực tại ⇒ tái hiện và sáng tạo => Gửi gắm một điều gì đó.
Câu 3 (trang 43): Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu trong đoạn văn được thể hiện bằng những biện pháp:
- Lặp từ: tác phẩm – tác phẩm;
- Sử dụng các từ cùng trường liên tưởng: tác phẩm – nghệ sĩ, ghi lại – muốn nói – gửi vào – góp vào;
- Dùng từ thay thế: những vật liệu mượn ở thực tại bằng cái đã có rồi, nghệ sĩ bằng anh;
- Dùng quan hệ từ: nhưng.
II. Luyện tập
Câu 1 (trang 44):
- Chủ đề của đoạn văn đã cho bên trên là khẳng định điểm mạnh, điểm yếu, năng lực trí tuệ của người Việt Nam.
- Nội dung các câu đều xoay quanh chủ đề chính và được xắp xếp theo một trình tự hợp lí, cụ thể, cùng thể hiện chủ đề đoạn văn:
+ Câu 1: Khẳng định điểm mạnh của người Việt Nam
+ Câu 2: Khẳng định tính ưu việt trong điểm mạnh
+ Câu 3: Nêu ra các điểm yếu
+ Câu 4: Phân tích những biểu hiện cụ thể của điểm yếu
+ Câu 5: Khẳng định nhiệm vụ cấp bách là khắc phục “lỗ hổng”
Câu 2 (trang 44): Các câu được liên kết với nhau bằng những phép liên kết cụ thể:
- Phép đồng nghĩa: sự thông minh, nhạy bén với cái mới - Bản chất trời phú ấy
- Phép nối: Nhưng bên cạnh cái mạnh đó cũng còn - ấy là
- Phép thế: Từ ấy ở câu (2) thay thế cho sự thông minh nhạy bén với cái mới nói ở câu 1; từ ấy ở câu (4) thay thế cho không ít cái yếu nói ở câu (3).
- Phép lặp: lỗ hổng - lỗ hổng này; sự thông minh (câu 1) - trí thông minh (câu 5).
Bài trước: Soạn bài: Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La-phông-ten (trang 41 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2) Bài tiếp: Soạn bài: Con cò (trang 48 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2)