Trang chủ > Lớp 9 > Soạn Văn 9 (siêu ngắn) > Soạn bài: Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích

Soạn bài: Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích

I - Đề bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

a. Vấn đề nghị luận được nêu ra qua các đề bài cụ thể như sau:

- Đề 1: Nghị luận về thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ qua nhân vật Vũ Nương

- Đề 2: Nghị luận về diễn biến cốt truyện trong truyện ngắn Làng của Kim Lân.

- Đề 3: Nghị luận về thân phận Thuý Kiều trong đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều của Nguyễn Du.

- Đề 4: Nghị luận về đời sống tình cảm gia đình trong chiến tranh qua truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.

b. Giống nhau: đều là kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

- Sự khác nhau về yêu cầu (mệnh lệnh) trong các đề bài trên thể hiện ở hai từ phân tích và suy nghĩ.

II. Tìm hiểu các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

Đề bài: Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong truyện ngắn "Làng" của nhà văn Kim Lân.

Học sinh tự đọc dàn ý chi tiết trong SGK trang 65-Ngữ Văn 9 tập 2

III. Luyện tập

Đề bài: Suy nghĩ của em về truyện ngắn "Lão Hạc" của nhà văn Nam Cao.

Viết phần Mở bài và một đoạn phần Thân bài học sinh có thể tham khảo như sau:

1. Mở bài:

Truyện ngắn “Lão Hạc” của nhà văn Nam Cao đã để lại cho em những suy nghĩ sâu sắc về số phận người nông dân trong xã hội cũ. Lão Hạc không chỉ là người nông dân bị bần cùng hóa vì nghèo đói, tối tăm như bao nhiêu người nông dân khác, mà có lẽ lão còn là một kiểu “nạn nhân” của bổn phận làm cha. Đây chính là tấn bi kịch tinh thần đầy nước mắt của người nông dân nghèo, nhưng giàu tự trọng và luôn tự vấn lương tâm mình một cách nghiêm khắc.

2. Thân bài:

Kết thúc truyện nhà văn đặt nhân vật Lão Hạc qua điểm nhìn của vợ ông giáo và Binh Tư. Trong lúc trò chuyện với vợ, nhận ra triết lí của đời người. Con người ta đau chân, sẽ không chú ý đến cái chân đau của người khác. Vợ ông đã khổ quá rồi, còn đâu tình yêu thương dành cho đồng loại của mình nữa. Trò chuyện với Binh Tư, ông giáo từ sửng sốt chuyển sang thất vọng về lão Hạc. Một người sẵn sàng để lại tiền bán chó để lo hậu sự mà lại đi bẫy một con chó khác ư? Ở chỗ này, Nam Cao thật cao tay – ông đưa ra một hiểu lầm thật bất ngờ để rồi cũng bằng cách bất ngờ nhất, ông "lật tẩy" sự việc, làm cho người đọc thỏa mãn trong sự hiểu biết trọn vẹn: Lão Hạc vẫn giữ tấm lòng trong sạch cho đến chết.