Soạn bài: Bài thơ về tiểu đội xe không kính (trang 133 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)
Bố cục của bài thơ gồm 3 phần
- Phần 1 (hai khổ thơ đầu): Tư thế hiên ngang ra trận của những người lính lái xe tiểu đội xe không kính.
- Phần 2 (bốn khổ thơ tiếp theo): Tinh thần dũng cảm, lạc quan của những người lính.
- Phần 3 (khổ thơ cuối): Ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam.
Hướng dẫn soạn bài:
Câu 1 (trang 133 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Theo em, nhan đề bài thơ có điều khác lạ là nó viết về những chiếc xe không có kính. Hơn nữa về thể loại người đọc có thể nhìn ra đây là một bài thơ. Trong tên nhan đề lại có thêm hai chữ “Bài thơ”
- Hình ảnh nổi bật trong bài thơ là những chiếc xe không kính. Có thể nói hình ảnh ấy là độc đáo bởi vì những hình ảnh khi đi vào trong thơca thường là những hình ảnh đẹp, hào nhoáng, sáng ngời, ít ai miêu tả hình ảnh của những chiếc xe không kính. Những chiếc xe này đâu chỉ không có kính mà nó còn trần trụi, trầy xước, mép móp, không đèn mà vẫn băng qua những nẻo đường Trường Sơn ra tiền tuyến, tham gia vào những tháng năm chống Mĩ hào hùng cũng những người lính trẻ.
Câu 2 (trang 133): Những chiếc xe không kính đã làm nổi bật hình ảnh người lái xe trên tuyến đường Trường Sơn, những hình ảnh người lính lái xe cụ thể như sau:
- Ung dung ngồi trong buồng lái mặc dù xe không có kính
- Tinh thần lạc quan, yêu đời, lấy những khó khăn thử thách làm nguồn vui
- Luôn sôi nổi, nhiệt tình trong mọi khó khăn, quyết chí hướng đến miền Nam ruột thịt.
Câu 3 (trang 133): Nhận xét về ngôn ngữ và giọng điệu của bài thơ:
- Giọng điệu vui vẻ, hóm hỉnh mang lại sự vui tươi cho bài thơ.
- Ngôn ngữ thơ giản dị, hình ảnh trong bài thơ gần gũi với những người lính.
- Bài thơ giống như một câu chuyện kể trong khó khăn mà vẫn khẳng định được trạng thái ung dung, tinh thần lạc quan của người lính.
Câu 4 (trang 133): Cảm nghĩ về thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mỹ qua hình ảnh người lính trong bài thơ như sau:
- Khâm phục những con người hiên ngang dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm, luôn tiến lên phía trước vì mục đích và lý tưởng cao đẹp.
- Yêu mến tính sôi nổi, vui nhộn, tinh thần lạc quan, dễ gần, dễ mến, dễ gắn bó giữa những người lính trong chiến tranh.
- Hình ảnh người lính trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” và bài thơ “Đồng chí” đều có sự giống nhau ở tinh thần lạc quan, yêu đời, lấy những khó khăn, gian khổ nơi tiền tuyến làm nguồn vui, không quản ngại sự thiếu thốn, luôn vững tin về chiến thắng với cách mạng.
Luyện tập
Những cảm giác, ấn tượng của người lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận đã được nhà thơ diễn tả rất cụ thể, sinh động. Trong khổ thơ thứ hai của bài đã thể hiện rõ điều đó như sau:
- Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng: gió trên đường đi ùa vào buồng lái, khiến đôi mắt người chiến sĩ trở nên cay. Tác giả sử dụng từ "đắng" để diễn tả cảm giác ấy, khiến cảm giác cay vì gió ở mắt được vị giác hóa, chân thực hơn.
- Thấy con đường chạy thẳng vào tim, sao trời và đột ngột cánh chim như sa như ùa vào buồng lái: Giữa người lính lái xe và những sự việc, cảnh vật thiên nhiên trên đường không có rào cản. Mọi thứ trở nên gần gũi hơn, rõ nét hơn.
Bài trước: Soạn bài: Đồng chí (trang 130 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Kiểm tra truyện trung đại (trang 134 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1)