Soạn bài: Từ hán việt (tiếp theo) (trang 83 Ngữ Văn 7 Tập 1)
I. Sử dụng từ Hán Việt
1. Sử dụng từ Hán Việt để tạo sắc thái biểu cảm
- Các câu văn trên dùng các từ Hán Việt: phụ nữ, từ trần, mai táng, tử thi mà không dùng các từ thuần Việt có nghĩa tương tự như: đàn bà, chết, chôn, xác chết bởi vì các từ Hán Việt mang sắc thái trang trọng thể hiện thái độ tôn kính, sắc thái trang nhã, hoặc tránh cảm giác ghê sợ.
- Các từ Hán Việt in đậm: kinh đô, yết kiến, trẫm, bệ hạ, thần tạo sắc thái cổ trang mang bầu không khí trang trọng xưa.
2. Không nên lạm dụng từ Hán Việt
- Trong các cặp câu đã cho trên thì câu thứ hai trong mỗi cặp câu ấy hay hơn.
Bởi vì câu thứ nhất dùng từ Hán Việt đã làm cho lời ăn tiếng nói thiếu tự nhiên không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
II. Luyện tập
Bài 1 (trang 83 Ngữ Văn 7 Tập 1):
* Điền từ vào chỗ trống như sau:
- Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
- Nhà máy dệt kim Vinh mang tên Hoàng Thị Loan - thân mẫu chủ tịch Hồ Chí Minh
- Tham dự buổi chiêu đãi có các ngài đại sứ và phu nhân.
- Thuận vợ thuận chồng tát bể Đông cũng cạn
- Con chim sắp chết thì tiếng kêu thương, con người sắp chết thì lời nói phải.
- Lúc lâm chung ông cụ còn dặn dò con cháu phải thương yêu nhau.
- Mọi cán bộ đều phải thực hiện lời giáo huấn của chủ tịch Hồ Chí Minh: cầm kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư.
- Con cái cần phải nghe lời dạy bảo của cha mẹ.
Bài 2 (trang 84):
Người Việt Nam thích dùng từ Hán Việt để đặt tên người, tên địa bởi vì từ Hán Việt mang sắc thái trang trọng, tạo cảm giác trang nhã lịch sự.
Bài 3 (trang 84):
Trong truyền thuyết Mị Châu - Trọng Thuỷ những từ ngữ Hán Việt góp phần tạo sắc thái cổ xưa đó là: giảng hòa, cầu thân hòa hiếu và cụm từ nhan sắc tuyệt trần
Bài 4 (trang 84):
- Nhận xét về cách dùng những từ Hán Việt: bảo vệ, mĩ lệ trong những câu sau không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp khiến câu văn thiếu tự nhiên
- Sửa lại như sau:
+ Em đi xa nhớ giữ gìn sức khỏe nhé!
+ Đồ vật làm bằng gỗ tốt thì sử dụng lâu dài. Còn những đồ làm bằng gỗ xấu thì dù làm rất cầu kì, đẹp đẽ thì cũng chỉ dùng được trong một thời gian ngắn.
Bài trước: Soạn bài: Bài ca Côn Sơn (trang 80 Ngữ Văn 7 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Đặc điểm của văn bản biểu cảm (trang 84 SGK Ngữ văn 7 tập 1)