Soạn bài: Tiếng gà trưa (trang 151 Ngữ Văn 7 Tập 1)
Bố cục của bài thơ gồm 3 phần:
- Phần 1 (khổ 1): Tiếng gà trưa gợi dậy tình cảm làng quê
- Phần 2 (khổ 2 đến khổ 6): Tiếng gà trưa gợi dậy kỉ niệm thời thơ ấu
- Phần 3 (còn lại): Những suy nghĩ được gợi lên từ tiếng gà trưa
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 151 Ngữ Văn 7 Tập 1):
* Cảm hứng của tác giả được khơi gợi từ sự việc: trên đường đi hành quân người lính bất chợt nghe thấy tiếng gà trưa nhảy ổ, gợi nhớ kỉ niệm tuổi thơ
* Mạch cảm xúc trong bài diễn biến như sau:
- Tiếng gà nhảy ổ trên đường hành quân gợi nhớ kỉ niệm tuổi thơ
- Kỉ niệm tuổi thơ gắn liền với bà với tiếng gà trưa
+ Hình ảnh những con gà mái mơ, mái vàng và kỉ niệm về tuổi thơ
+ Hình ảnh người bà với tình yêu thương, sự chắt chiu chăm lo cho cháu
+ Mong ước bé nhỏ của tuổi thơ có bộ quần áo mới mỗi khi tết đến từ tiền bán gà
- Tiếng gà trưa đi vào cuộc chiến đấu cùng người lính như khắc sâu thêm tình yêu quê hương, đất nước.
Câu 2 (trang 151):
* Những hình ảnh kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ được tiếng gà trưa gợi lại:
- Tiếng gà trưa gợi lại trong người chiến sĩ hình ảnh những chú gà mái mơ, mái vàng và ổ trứng hồng xinh đẹp kỉ niệm thời thơ ấu tò mò xem gà nhảy ổ liền bị bà mắng.
+ Tiếng gà trưa gợi lên hình ảnh người bà giàu lòng yêu thương đùm bọc chăm lo trọn lòng cho cháu
+ Cùng những ước mơ có bộ quần áo mới từ tiền bán gà. Niềm mơ ước hồn nhiên ấy đi cả vào trong giấc mơ.
* Qua đó bài thơ biểu hiện một Tâm hồn trẻ thơ hồn nhiên, trong sáng và vui tươi cùng hình ảnh người bà hết lòng yêu thương, chăm chút cho cháu từng li từng tí.
Câu 3 (trang 151):
- Hình ảnh người bà đươc gợi lên từ kỉ niệm và tình cảm bà cháu được thể hiện trong bài thơ:
+ Đó là người bà tần tảo chắt chiu trong cảnh nghèo khó (Tay bà khum soi trứng, dành từng quả chắt chiu, bà lo đàn gà toi mong trời đừng sương muối)
+ Dành trọn vẹn tình yêu thương, chở che cho cháu: dành dụm từng chút để cuối năm bán gà có tiền may quần áo mới cho cháu.
+ Bà không quên bảo ban nhắc nhở cháu, ngay cả khi trách mắng cũng là vì thương yêu.
- Tình bà cháu thật thắm thiết sâu nặng: bà dành hết tình yêu thương cho cháu; cháu cũng vô cùng yêu thương kính trọng và biết ơn bà.
Câu 4 (trang 151):
- Bài thơ làm theo thể 5 tiếng, nhưng có những chỗ biến đối khá linh hoạt. Nhận xét cách gieo vần, số câu chữ trong mỗi khổ như sau:
+ Cách gieo vần rất linh hoạt có chỗ gieo vần liền vần cách.
+ Số câu trong một đoạn và số chữ trong một câu cũng biến đổi ngắn, dài linh hoạt
- Câu "Tiếng gà trưa" được lặp lại ở đầu mỗi khổ thơ có tác dụng:
+ Mỗi lần nhắc tới câu thơ lại gợi ra một kỉ niệm.
+ Nó vừa như sợi dây liên kết các hình ảnh vừa như điểm nhịp cho dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình
Luyện tập
Nêu cảm nghĩ của emvề tình bà cháu trong bài thơ này là:
- Đó là tình cảm gia đình cao đẹp và thiêng liêng
- Nói rộng hơn đó cũng là biểu hiện của tình yêu quê hương đất nước vô cùng sâu đậm
Bài trước: Soạn bài: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học (trang 148 Ngữ Văn 7 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Điệp ngữ (trang 153 Ngữ Văn 7 Tập 1)