Soạn bài: Bố cục trong văn bản (trang 30 Ngữ Văn 7 Tập 1)
I, Bố cục và những yêu cầu về bố cục trong văn bản
1. Bố cục của văn bản
a. Trong đơn xin gia nhập đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, các mục trong đơn cần phải được trình bày theo đúng trật tự để văn bản được mạch lạc, logic
b. Xây dựng một văn bản cần quan tâm tới bố cục vì nó giúp các ý, các mục được trình bày rõ ràng, giúp người đọc dễ tiếp nhận
2. Những yêu cầu về bố cục trong văn bản
a. Hai câu chuyện trên chưa có bố cục.
b. Cách kể chuyện bất hợp lý ở chỗ: thông tin sắp xếp lộn xộn, khó tiếp nhận, lời nội dung không thống nhất.
c. Nên được sắp xếp lại theo một trận tự có mở bài, thân bài và có kết thúc. Trong phần mở bài nên giới thiệu về vấn đề, thân bài khai triển vấn đề và cuối cùng là kết luận lại vấn đề.
3. Các phần của bố cục
a. Nhiệm vụ của các phần trong văn bản tự sự và miêu tả như sau:
Các phần | Nhiệm vụ trong văn bản tự sự | Nhiệm vụ trong văn bản miêu tả |
Mở bài | Giới thiệuvề sự việc | Giới thiệu đối tượng |
Thân bài | Diễn biến sự việc | Miêu tả đối tượng |
Kết bài | Cảm nghĩ về sự việc | Cảm nghĩ về đối tượng |
b. Nhiệm vụ mỗi phần không giống nhau nên cần phân biệt rõ ràng
c. Nói như vậy là không đúng bởi vì mở bài chỉ giới thiệu đối tượng, còn kết bài là cảm nghĩ về đối tượng.
d. Không đồng ý bởi mở bài ngoài nhiệm vụ như đã nói còn có chức năng dẫn dắt người đọc vào vấn đề một cách tự nhiên, hứng thú, kết bài cũng như thế, nó giúp để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
II, Luyện tập
Bài 1 (trang 30 Ngữ Văn 7 Tập 1):
Học sinh có thể tham khảo ví dụ sau:
a. Ngày xưa trên hòa đảo Cret của Hi Lạp xuất hiện một con quái vật đầu người mình bò vô cùng hung ác. Vua của hòn đảo đó đã cho xây một mê cung để nhốt nó vào trong. Tuy nhiên hằng năm vẫn có những nam nữ thanh niên thành A-ten bị cống nạp cho con quái vật kia ăn thịt. Để trừ tận gốc tai họa, một người anh hùng tên là Tê-dê quyết đi vào mê cung.....
b. Vua của hòn đảo đó đã cho xây một mê cung để nhốt con quái vật vào trong. Để trừ tận gốc tai họa một người anh hùng tên là Tê-dê quyết đi vào mê cung... Tuy nhiên hằng năm vẫn có những nam nữ thanh niên thành A-ten bị cống nạp cho con quái vật kia ăn thịt. Ngày xưa trên hòa đảo Cret của Hi lạp nảy sinh một con quái vật đầu người mình bò vô cùng hung ác.
Trong hai cách kể trên cách thứ nhất được sắp xếp rành mạch giúp văn bản dễ hiểu và mạch lạc hơn.
Bài 2 (trang 30):
- Bố cục truyện "Cuộc chia tay của những con búp bê" gồm 3 phần rất mạch lạc và chặt chẽ theo trình tự thời gian.
+ Mẹ bắt hai anh em Thành và Thủy phải chia đồ chơi
+ Chuyện về hai con búp bê
+ Thành đưa em tới lớp chào cô giáo và các bạn
+ Hai anh em chia tay
+ Thủy để lại con búp bê cho Thành
- Có thể kể theo bố cụ khác nhưng phải đảm bảo sự rành mạch, hợp lí
Bài 3 (trang 30):
- Bố cục trên đưa ra chưa thực sự mạch lạch và rõ ràng.
- Có thể bổ sung sửa chữa như sau:
+ Sau mục 1,2,3 cần nói tới mục về kinh nghiệm tốt
+ Mục 4 nên thay bằng nói về thành tích của kinh nghiệm tốt.
Bài trước: Soạn bài: Cuộc chia tay của những con búp bê (trang 26 Ngữ Văn 7 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Mạch lạc trong văn bản (trang 32 SGK Ngữ văn 7 tập 1)