Soạn bài: Bánh trôi nước (trang 95 Ngữ Văn 7 Tập 1)
Bố cục của bài gồm 2 phần:
- Phần 1: Hình ảnh bánh trôi nước
- Phần 2: Thân phận, phẩm chất người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 95 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Bài thơ Bánh trôi nước thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
- Xác định được như vậy bởi: bài thơ có bốn câu, mỗi câu 7 chữ, hiệp vần ở câu 1,2,4
Câu 2 (trang 95):
+ Nghĩa thứ nhất của bài thơ thuộc về nội dung miêu tả bánh trôi nước khi đang được luộc chín.
+ Nghĩa thứ hai thuộc về nội dung phản ánh vẻ đẹp, phẩm chất và thân phận của người phụ nữ trong xă hội cũ.
a. Với nghĩa thứ nhất bánh trôi nước được miêu tả:
+ Là một vật có màu trắng của bột, dạng viên tròn do nhào nước nhiều ít có thể dẫn tới việc bánh nát hoặc cứng.
+ Khi bánh luộc trong nước sôi, bánh chín nổi lên trên mặt nước, bánh chưa chín thì chìm xuống.
b. Với nghĩa thứ hai phản ánh vẻ đẹp nhân phẩm của người phụ nữ được gợi qua một số nét:
+ Hình thể: trắng đẹp
+ Phẩm chất: sắt son, thủy chung không bị chi phối bởi cảnh ngộ
+ Thân phận: chìm nổi bấp bênh giữa cuộc đời
c. Trong hai nghĩa, nghĩa thứ hai quyết định giá trị bài thơ bởi nó thể hiện tư tưởng ý đồ mà tác giả muốn gửi gắm vào tác phẩm, đó cũng là mục đích ra đời của bài thơ.
Luyện tập
Bài 1 (trang 96):
- Các câu hát than thân bắt đầu bằng cụm từ Thân em như:
+ Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày
+ Thân em như trái bần trôi
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu
- Mối liên quan trong cảm xúc giữa bài thơ "Bánh trôi nước" và "Những câu hát than thân" trong ca dao là:
+ Đều cất tiếng than thân cho người phụ nữ.
+ Đều thể hiện niềm đồng cảm sẻ chia với thân phận người phụ nữ
+ Tố cáo xã hội bất công.
Bài trước: Soạn bài: Sau phút chia li (trang 92 Ngữ Văn 7 Tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Quan hệ từ (trang 98 Ngữ Văn 7 Tập 1)