Trang chủ > Lớp 7 > Soạn Văn 7 (siêu ngắn) > Soạn bài: Rút gọn câu (trang 16 Ngữ Văn 7 Tập 2)

Soạn bài: Rút gọn câu (trang 16 Ngữ Văn 7 Tập 2)

I. Thế nào là rút gọn câu?

1. So sánh về cấu tạo của hai câu:

a) Học ăn, học nói, học gói, học mở.

b) Chúng ta học ăn, học nói, học gói, học mở.

Câu a): bị lược đi chủ ngữ

Câu b): xuất hiện chủ ngữ chúng ta

2. Những từ có thể làm chủ ngữ trong câu a) như: chúng ta, con người, mọi người, các em,....

3. Theo em chủ ngữ trong câu a) được lược bỏ bởi câu a) có thể chứa đựng nhiều khả năng xuất hiện nhiều chủ ngữ để trở thành chân lí cho mọi người.

4. Trong những câu in đậm trên, thành phần của câu được lược bỏ cụ thể như:

a) Thành phần vị ngữ (đuổi theo nó) bị lược bỏ. Bởi nếu thêm vào sẽ bị lặp và khi bỏ đi người đọc vẫn hiểu được nghĩa của câu do sự liên tưởng từ câu đầu.

b) Chủ ngữ và vị ngữ của câu đều bị lược bỏ bởi câu hỏi đã gợi lên những thành phần này.

II. Cách dùng câu rút gọn

1. Những câu in đậm trên thiếu thành phần chủ ngữ là: "Chúng em". Không nên rút gọn câu như vậy bởi không thể lấy chủ ngữ "Trường em" để liên tưởng ở vị trí chủ ngữ này.

2. Cần thêm những từ ngữ như sau vào câu rút gọn (in đậm) đã cho để thể hiện thái độ lễ phép đó là:

Thưa mẹ, bài kiểm tra toán ạ!

3. Từ 2 bài tập 1 và 2 bên trên ta có nhận xét đó là: khi rút gọn câu cần chú ý:

- Không làm cho người nghe người đọc hiểu sai hoặc không hiểu đầy đủ nội dung câu hỏi

- Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.

III. Luyện tập

Bài 1 (trang 16): Trong các câu tục ngữ trên, các câu rút gọn là b và c. Cụ thể:

Câu rút gọn Thành phần rút gọn Mục đích
b Chủ ngữ Là câu tục ngữ mang chân lí cho mọi người do vậy rút gọn cho câu ngắn gọn
c Chủ ngữ Là câu tục ngữ mang chân lí cho mọi người do vậy rút gọn cho câu ngắn gọn

Bài 2 (trang 16):

- Những câu rút gọn trong các ví dụ trên là:

Câu rút gọn Khôi phục
Bước tới đèo Ngang, bóng xế tà Tôi bước tới đèo Ngang, bóng xế tà
Dừng chân đứng lại trời non nước Tôi dừng chân đứng lại trời, non, nước
Đồn rằng quan tướng có danh Dân gian đồn rằng quan tướng có danh
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai Quan tướng cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai
Ban cho cái áo với hai đồng tiền Vua ban cho cái áo với hai đồng tiền
Đánh giặc thì chạy trước tiên Quan tướng đánh giặc thì chạy trước tiên
Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra Quan tướng xông vào trận tiền cởi khố giặc ra
Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân Quan tướng trở về gọi mẹ mổ gà khao quân

- Trong văn vần (thơ, ca dao,... ) thường gặp nhiều câu rút gọn bởi vì thơ ca diễn đạt súc tích số câu chữ được quy định rất hạn chế.

Bài 3 (trang 17 Ngữ Văn 7 Tập 2):

- Cậu bé và người khách trong câu chuyện hiểu nhầm nhau là bởi cậu bé khi trả lời người khách đã dùng câu rút gọn khiến người khách hiểu sai ý nghĩa.

+ Mất rồi: ý cậu bé là tờ giấy mất rồi nhưng người khách lại hiểu lầm là cha cậu mất rồi

+ Thưa.. mất tối hôm qua ạ: ý cậu bé là tờ giấy mất tối hôm qua còn người khách lại hiểu bố cậu mất tối hôm qua

+ Cháy ạ: ý cậu bé là tờ giấy mất vì bị cháy còn người khách hiểu là bố cậu mất vì cháy

- Bài học: phải cẩn thận khi dùng câu rút gọn, dùng sai ngữ cảnh giao tiếp sẽ rất dễ gây ra hiểu lầm.

Bài 4 (trang 18):

- Trong câu chuyện trên việc dùng các câu rút gọn của anh chàng phàm ăn có tác dụng gây cười phê phán.

- Sự rút gọn khiến câu văn phàm tục khó hiểu, bộc lộ bản tính tham ăn của anh chàng.