Soạn bài: Cuộc chia tay của những con búp bê (trang 26 Ngữ Văn 7 Tập 1)
Bố cục của bài gồm 3 đoạn:
- Đoạn 1 (Mẹ tôi, giọng khản đặc.... hiếu thảo như vậy): Cảnh hai anh em chia đồ chơi
- Đoạn 2 (Hay anh dẫn em đến trường một lát..... trùm lên cảnh vật): Thủy chia tay lớp học
- Đoạn 3 (còn lại): Hai anh em chia tay nhau
Tóm tắt nội dung chính của bài:
Thành và Thủy là hai anh em yêu thương nhau hết mực nhưng vì bố mẹ li hôn hai anh em phải chia tay nhau mỗi người một nơi: Thủy về quê với mẹ, Thành ở lại với bố. Trước khi chia tay, hai anh em chia đồ chơi cho nhau. Thành nhường hết đồ chơi cho em. Thủy sợ anh gặp ác mộng chia cho anh con Vệ Sĩ để nó canh giấc ngủ cho anh, còn mình lấy con Em Nhỏ. Thành dẫn em đến trường chia tay lớp học. Cô giáo tặng Thủy một quyển sổ và một chiếc bút máy nắp vàng nhưng em không dám nhận vì có thể em sẽ không được đi học nữa, phải ra chợ ngồi bán hoa quả với mẹ. Trước khi đi Thủy đột ngột thay đổi chủ ý em để lại con Em Nhỏ cạnh con Vệ Sĩ để chúng không phải xa nhau như Thủy và Thành.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 26 Ngữ Văn 7 Tập 1):
- Truyện viết về cuộc chia tay đầy xót xa của hai anh em ruột khi bố mẹ li hôn. Nhân vật chính trong truyện chính là Thành và Thủy.
Câu 2 (trang 27):
a. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất. Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng: Thể hiện sâu sắc những tâm tư tình cảm của nhân vật, làm tăng thêm tính chân thực và thuyết phục cho câu chuyện.
b. Tên truyện: "Cuộc chia tay của những con búp bê" cũng là cuộc chia tay giữa hai anh em Thành và Thủy, nó gợi được ý nghĩa tình huống truyện mà tác giả muốn truyền đạt. Hai đứa trẻ hồn nhiên, ngây thơ, vô tội như những con búp bê nhưng vì lỗi của người lớn nên chúng phải rơi vào cảnh ngộ éo le, đau đớn này.
Câu 3 (trang 27):
- Các chi tiết chứng tỏ hai anh em Thành và Thủy rất mực gần gũi, thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau đó là:
+ Thủy mang kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho anh
+ Thành chiều nào cũng đón em đi học về, hai anh em nắm tay nhau vừa đi vừa nói chuyện
+ Thủy căn dặn khi nào áo anh rách nhớ đưa cho mình vá.
+ Hai anh em cứ nhường đồ chơi cho nhau. Thương anh không có ai gác đêm cho ngủ Thủy nhường lại cho anh con vệ sĩ
Câu 4 (trang 27):
- Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên có mâu thuẫn đó là một mặt Thủy rất giận dữ, không muốn chia rẽ hai con búp bê, nhưng mặt khác vì thương anh, sợ anh không có ai gác đêm cho ngủ nên sau khi tru tréo lên giận dữ em đã vô cùng bối rối.
- Cách duy nhất để giải quyết mâu thuẫn đó là gia đình của hai anh em phải đoàn tụ.
- Kết thúc truyện Thủy đã để con Em Nhỏ cạnh con Vệ Sĩ để chúng không bao giờ chia cắt. Đây là cách kết thúc khiến người đọc thương cảm trước tấm lòng vị tha, nhân hậu của Thủy, mong muốn cuộc chia tay này sẽ không diễn ra.
Câu 5 (trang 27):
- Trong bài văn, chi tiết chia tay với lớp học làm cô giáo bàng hoàng đó là Thủy không chắc sẽ được đi học nữa mà phải đi bán rau ở chợ vì nhà bà ngoại xa trường học. Thật không ngờ một cô bé còn nhỏ tuổi như vậy đã phải tự kiếm sống.
- Chi tiết khiến em cảm động nhất là tiếng thốt lên Trời ơi cùng khuân mặt tái lại, nước mắt giàn giụa của cô giáo.
Câu 6 (trang 27):
Khi dắt tay Thủy ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại: “kinh ngạc khi thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”.
- Thành thấy kinh ngạc vì trong khi cuộc sống ngoài kia vẫn bình thường như mọi ngày thế mà em và Thủy lại phải chịu sự mất mát, đổ vỡ quá lớn. Đây là diễn biến tâm lí được miêu tả chính xác, nó làm tăng thêm nỗi buồn bơ vơ, lạc lõng của nhân vật.
Câu 7 (trang 27):
- Qua câu chuyện này, theo em, tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người đó là: Tình cảm gia đình là thứ tình cảm vô cùng thiêng liêng. Hãy bảo vệ, trân trọng, giữ gìn nó, đừng để nó phải đổ vỡ.
Bài trước: Soạn bài: Liên kết trong văn bản (trang 18 SGK Ngữ văn 7 tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Bố cục trong văn bản (trang 30 Ngữ Văn 7 Tập 1)