Đồng đẳng, đồng phân và độ bất bão hòa của hợp chất hữu cơ - Chuyên đề Hóa 11

I. Phương pháp giải

- Cần nắm chắc kiến thức về đồng đẳng – đồng phân.

- Xác định độ bất bão hòa của phân tử hợp chất hữu cơ qua công thức:

Xét công thức phân tử của hợp chất hữu cơ có dạng: C_xH_yO_zN_tCl_u

Đọ bất bão hòa: Δ = (2x + 2 - y + t - u) / 2

II. Ví dụ

Bài 1: Thế nào là đồng đẳng? đồng phân? Cho ví dụ minh họa.

Bài giải:

- Đồng đẳng: Những hợp chất có thành phần phân tử hơn kém nhau một hay nhiều nhóm CH₂, nhưng có tính chất hóa học tương tự nhau là những chất đồng đẳng.

Ví dụ: CH₃OH, C₂H₅OH, C₃H₇OH thuộc cùng dãy đồng đẳng của ancol.

- Đồng phân: Những hợp chất khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử được gọi là các chất đồng phân của nhau.

Ví dụ: C₂H₅OH và CH₃OCH₃

Bài 2: Xác định số liên kết đôi trong phân tử dưới đây:

a. Vitamin A công thức phân tử C₂₀H₃₀O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và không có chứa liên kết ba.

b. Licopen, công thức phân tử C₄₀H₅₆ là chất màu đỏ trong quả cà chua, chỉ chứa liên kết đôi và liên kết đơn trong phân tử. Hiđro hóa hoàn toàn licopen được hiđrocacbon C₄₀H82. Biết licopen ở dạng mạch hở.

Bài giải:

a. Độ bất bão hòa của phân tử C₂₀H₃₀O là: Δ = (20.2-30+2)/2 = 6

Mà Δ = số Π + số vòng; phân tử C₂₀H₃₀O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và không có chứa liên kết ba.

Vậy số liên kết đôi của phân tử là: 6 - 1 = 5

b. Độ bất bão hòa của phân tử C₄₀H₅₆ là: Δ = (40.2 - 56 + 2)/2 = 13

Mà Δ = số Π + số vòng; phân tử C₂₀H₃₀O, chỉ chứa liên kết đôi và liên kết đơn trong phân tử.

Vậy số liên kết đôi của phân tử là: 13

Bài trước: Bài tập trắc nghiệm Tính chất cơ bản của hợp chất hữu cơ - Chuyên đề Hóa 11 Bài tiếp: Bài tập trắc nghiệm Đồng đẳng, đồng phân và độ bất bão hòa của hợp chất hữu cơ - Chuyên đề Hóa 11