Amoniac và muối amoni - Chuyên đề Hóa 11
Amoniac và muối amoni
A. AMONIAC (NH3)
Trong phân tử NH3, Nitơ liên kết với ba nguyên tử hidro bằng ba liên kết cộng hóa trị có cực. NH3 có cấu tạo hình chóp với nguyên tử Nitơ ở đỉnh. Nitơ còn một cặp electron hóa trị là nguyên nhân tính bazơ của NH3.
I. Tính chất vật lý:
- Là chất khí không màu, có mùi khai xốc và nhẹ hơn không khí.
- Tan rất nhiều trong nước
II. Tính chất hóa học: Amoniac có tính bazơ yếu và tính khử
1- Tính bazơ yếu
a) Tác dụng với nước:
NH3 + H2O ⇌ NH4+ + OH-
=> Dung dịch NH3 là một dung dịch bazơ yếu.
b) Tác dụng với dung dịch muối (muối của những kim loại có hidroxit không tan)
AlCl3 + 3NH3 + 3H2O → Al (OH)3↓ + 3NH4Cl;
Al3+ + 3NH3 + 3H2O → Al (OH)3↓ + 3NH4+
Những hidroxit và oxit có khẳ năng tạo phức amin thì tan trong dung dịch (Cu (OH)2, Zn (OH)2, Ag2O, AgCl... )
Cu (OH)2 + 4NH3 → [Cu (NH3)4] (OH)2 (xanh thẫm)
c) Tác dụng với axit: → muối amoni:
NH3 + HCl → NH4Cl (amoni clorua)
2. Tính khử
a. Tác dụng với oxi:
4NH3 + 3O2 to → 2N2 + 6H2O
4NH3 + 5O2 → 4 NO + 6H2O
b. Tác dụng với clo:
2NH3 + 3Cl2 → N2 + 6HCl
NH3 kết hợp ngay với HCl vừa sinh ra tạo” khói trắng” NH4Cl
c. Tác dụng với CuO:
2NH3 + 2CuO to → 2Cu + N2 + 3H2O
III. Điều chế
1. Trong phòng thí nghiệm
2NH4Cl + Ca (OH)2 to → CaCl2 + 2NH3↑ + 2H2O
2. Trong công nghiệp
N2(k) + 3H2(k) ⇌ 2NH3(k) ∆H < O
B. MUỐI AMONI:
Muối amoni là tinh thể ion gồm cation NH4+ và anion gốc axit.
I. Tính chất vật lý: Muối amoni tan nhiều trong nước điện li hoàn toàn thành các ion.
II. Tính chất hóa học
1. Tác dụng với dung dịch kiềm: (nhận biết ion amoni, điều chế amoniac trong phòng thí nghiệm)
(NH4)2SO4 + 2NaOH to → 2NH3 + 2H2O + Na2SO4;
NH4+ + OH- → NH3↑ + H2O (Quỳ ẩm hóa xanh)
2. Phản ứng nhiệt phân:
- Muối amoni chứa gốc của axit không có tính oxi hóa khi nung nóng bị phân hủy thành NH3
(NH4)2CO3(r) to → NH3(k) + NH4HCO3(r)
NH4HCO3 to → NH3 + CO2 + H2O; NH4HCO3 (bột nở) được dùng làm xốp bánh.
- Muối amoni chứa gốc của axit có tính oxi hóa khi bị nhiêt phân cho ra N2, N2O.
NH4NO2 to → N2 + 2H2O
NH4NO3 to → N2O + 2H2O
Nhiệt độ lên tới 500oC, sẽ có phản ứng:
2NH4NO3 → 2 N2 + O2 + 4H2O
Bài trước: Nitơ - Chuyên đề Hóa 11 Bài tiếp: Axit nitoric và muối nitrat - Chuyên đề Hóa 11