Dạng 3: Phản ứng thế - Chuyên đề Hóa 11

I. Phương pháp giải

- Học sinh cần nắm vững quy tắc thế: Các ankylbenzen dễ tham gia các phản ứng thế nguyên tử H của vòng benzen hơn benzen và sự thế ưu tiên ở các vị trí ortho (o-) và para (p-) so với nhóm ankyl.

- Áp dụng các công thức tính toán về mol, nồng độ để xác định tính toán theo yêu cầu bài toán.

II. Ví dụ

Bài 1: TNT (2,4,6- trinitrotoluen) được điều chế bằng phản ứng của toluen với hỗn hợp gồm HNO₃ đặc và H₂SO₄ đặc, trong điều kiện đun nóng. Biết hiệu suất của toàn bộ quá trình tổng hợp là 80%. Tính lượng TNT (2,4,6- trinitrotoluen) tạo thành từ 230 gam toluene?

Bài giải:

Số mol toluene tham gia phản ứng là:

n_toluen = 230/94 = 2,5 mol

Ta có phương trình phản ứng như sau:

Lượng TNT (2,4,6- trinitrotoluen) tạo thành từ 230 gam toluene:

m_TNT = 2,5.227.80/100 = 454 gam

Vậy khối lượng TNT (2,4,6- trinitrotoluen) tạo thành từ 230 gam toluene là 454 gam.