Vượt thác (Võ Quảng) (trang 40 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

Câu 1:

Chia bố cục văn bản:

- Phần 1: từ đầu đến... thuyền chuẩn bị vượt nhiều thác nước: Con thuyền đi qua đoạn sông phẳng lặng trước khi đến chân thác

- Phần 2: tiếp theo đến... thuyền vượt qua khỏi thác Cổ Cò: Con thuyền băng qua khỏi đoạn sông nơi có nhiều thác dữ

- Phần 3: còn lại: Con thuyền đến đoạn sông đã qua thác dữ

Câu 2:

Cảnh dòng sông và hai bên bờ sông qua cách quan sát và miêu tả ở trong bài theo trình tự tuyến tính (theo hành trình của con thuyền)

+ Tả cảnh vật ở vùng đồng bằng thơ mộng, êm đềm, không gian rộng lớn mở ra, phóng khoáng

+ Cảnh sắp đến đoạn sông nguy hiểm có nhiều thác ghềnh thì cảnh vật hiện ra một cách đột ngột “ núi cao như đột ngột xuất hiện trước mặt”

+ Đến đoạn vượt thác đặc miêu tả cảnh dữ dội, địa hình nguy hiểm

- Vị trí của người kể chuyện: trên con thuyền nhìn dòng sông và cảnh vật hai bên bờ

- Cảnh con thuyền vượt sông:

+ Sự chuẩn bị của con người: nấu cơm ăn cho no bụng, chuẩn bị sào tre có bịt đầu sắt

+ Dòng nước chảy dữ dội, hung hãn: nước từ trên cao chảy giữa hai vách đá dựng đứng

- Hình ảnh nhân vật Dượng Hương Thư nổi bật:

+ Ngoại hình chắc khỏe, rắn rỏi

+ Động tác nhanh, mạnh mẽ, dứt khoát

- Sử dụng câu so sánh miêu tả cảnh Dương Hương Thư vượt thác:

+ Sử dụng các thành ngữ dân gian, so sánh ngang bằng: “ hành động thả sào và rút sào nhanh như cắt”, “như một pho tượng được đúc bằng đồng”

+ Lối tả nhân vật cường điệu hóa: “giống như một chàng hiệp sĩ của Trường Sơn hùng vĩ, oai linh.

+ Đối lập với hình ảnh Dượng Hương Thư khi ở nhà là người nói năng nhỏ nhẹ, nhu mì.

=> Hình ảnh con người lao động hiền lành, khiêm tốn trong đời thường, nhưng lại quyết liệt, dũng mãnh và nhanh thoăn thoắt khi vượt qua thử thách

Câu 4:

Những hình ảnh dùng để so sánh miêu tả cây cổ thụ ven sông:

+ Dọc sông có những chòm cổ thụ với hình dáng mãnh liệt… cúi nhìn xuống nước.

-> Nhân hóa (chuyển nghĩa ẩn dụ) miêu tả thiên nhiên cũng như con người đều cảm thấy lo lắng khi đứng trước những thử thách sắp phải đương đầu

+ Những cây to mọc dọc sườn núi…tiến lên phía trước.

-> Biện pháp so sánh đã diễn tả thiên nhiên phấn khích, vui mừng, trước niềm vui chinh phục của con người.

Câu 5:

Tác phẩm đã miêu tả cảnh con thuyền vượt thác trên sông Thu Bồn, đoạn từ trước địa phận Phường Rạch đến Trung Phước.

- Bằng các biện pháp nghệ thuật tả người, tả cảnh, qua các hình ảnh so sánh, nhân hóa, đã làm nổi bật lên hình ảnh con người trên nền thiên nhiên vừa thơ mộng nhưng cũng rất dữ dội

+ Đồng thời ngợi ca phẩm chất cao quý của người lao động dung dị, dũng cảm

LUYỆN TẬP

Bài 1:

- Trong bài sông nước Cà Mau:

+ Tác giả đi từ tả ấn tượng khái quát đến cụ thể -> tái hiện hình ảnh thiên nhiên và người dân Nam Bộ một cách sinh động, trù phú, tấp nập, độc đáo.

- Trong bài Vượt thác tác giả đã miêu tả cảnh quan hai bên bờ sông dọc theo hành trình của con thuyền vượt qua những địa hình hiểm ác khác nhau, rồi tập trung vào cảnh miêu tả cảnh thuyền vượt thác.

+ Làm hình ảnh con người nổi bật lên với sự dũng cảm, kiên định trước những khó khăn thử thách