Ôn tập về dấu câu (dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than) (trang 151 sgk Ngữ văn 6 tập 2)
Câu 1: Đặt dấu câu
a, Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà không có khôn.
- Dấu chấm than: có tác dụng bộc lộ cảm xúc.
b, Con có còn nhận ra con không?
- Dấu hỏi chấm để biểu thị câu hỏi.
c, Cá ơi, giúp lão với! Thương lão với!
- Dấu chấm than: sử dụng trong câu cầu khiến.
d, Trời chớm hè. Cây cối mọc um tùm. Cả làng thơm.
- Dấu chấm báo kết thúc câu kể.
Câu 2: Cách sử dụng các dấu câu.
a, Dùng dấu chấm trong các câu cầu khiến thứ hai và thứ tư → Đặc biệt khi dùng dấu chấm có tác dụng biểu thị thái độ nghi ngờ hay châm biếm.
b, Dấu chấm hỏi và dấu chấm than đặt liền nhau trong dấu ngoặc đơn → có tác dụng biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm.
II. Chữa các lỗi thường gặp
Câu 1
a, Đoạn văn của Trần Hoàng chia hai câu bằng cách dùng dấu chấm → rõ ràng về nghĩa của câu trong cách trình bày.
- Cách thứ 2, khi sử dụng dấu phẩy sẽ tạo thành câu ghép có hai vế nên mặt nghĩa không logic.
b, Cách viết thứ nhất: sử dụng dấu chấm để kết thúc câu sẽ làm cho các vế của một câu không liền mạch.
- Cách viết của Trần Hoàng hợp lý ở việc diễn tả một cách liền mạch các tính chất được thể hiện trong bộ phận vị ngữ.
Câu 2: Cách sử dụng dấu câu.
a, Các câu thứ nhất và thứ hai của đoạn (a) là các câu kể diễn đạt suy nghĩ của nhân vật, vì vậy sử dụng dấu chấm hỏi là sai.
b, Câu cuối cùng của đoạn (b) là câu trần thuật, sử dingj dấu chấm than là sai.
III. Luyện tập
Câu 1: Cách đặt dấu chấm câu trong đoạn văn:
… bên bờ sông Lương.
… còn trần trụi đen xám.
… đã đến.
… những mái nhà tỏa khói.
… bụi mưa trắng xóa.
Câu 2 : Dấu chấm hỏi.
- Chưa? → sử dụng không đúng, ở đây phải dùng dấu chấm, thể hiện là câu trả lời.
- Nếu đến đó, bạn mới hiểu được vì sao mọi người lại hay đến thăm động như vậy? → Dấu chấm hỏi ở cuối câu phải thay bằng dấu chấm, vì câu này không phải câu hỏi mà là câu trần thuật.
Câu 3:
- Động Phong Nha thật đúng là một "Đệ nhất kì quan" của nước Việt Nam!
- Chúng tôi xin mời các bạn hãy đến thăm quan Động Phong Nha quê hương tôi!
- Động Phong Nha còn cất giữ rất nhiều điều huyền bí, thú vị và hấp dẫn mà con người chưa khám phá hết.
Câu 4: Đặt dấu câu.
- Mày nói gì đấy?
- Lạy chị, em nói gì đâu ạ!
- Rồi Dế Choắt lủi vào.
- Chối hả! Chối này! Chối này!
Mỗi câu "Chối này" chị Cốc lại giáng một mỏ xuống người Dế Choắt.
Câu 5:
Chép chính tả
Bài trước: Động Phong Nha (Trần Hoàng) (trang 148 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Bài tiếp: Tổng kết phần văn (trang 152 sgk Ngữ văn 6 tập 2)