Chỉ từ (trang 138 Soạn văn 6)

I. Chỉ từ là gì?

1. Chỉ từ:

- Từ "nọ" đùng dể bổ sung ý nghĩa cho từ "ông vua", "nhà"

- Từ "ấy" dùng để bổ sung ý nghĩa cho từ "viên quan"

- Từ "kia" dùng để bổ sung ý nghĩa cho từ "làng"

2. Tác dụng

Các chỉ từ "nọ", "ấy", "kia" có tác dụng xác định không gian cụ thể cho sự vật được biểu thị là danh từ mà nó đi kèm.

- Nếu không có các từ “nọ", "ấy", "kia” thì các danh từ như “ông vua”, “viên quan”, “làng”, “nhà” sẽ trở nên mơ hồ, không cụ thể

3.

Các từ “nọ”, “ấy” trong câu 3 dùng để xác định thời gian trong không gian. Khác với các dùng ở trên là chỉ từ dùng để xác định sự vật (danh từ) trong không gian.

II. Hoạt động của chỉ từ trong câu

1. Chỉ từ được dùng trong câu đã dẫn ở phần I, có tác dụng để xác định vị trí của sự vật trong thời gian và không gian.

- Các chỉ từ: kia, ấy, nọ, ... đảm nhận nhiệm vụ làm phụ ngữ sau của danh từ, kết hợp với danh từ và phụ ngữ trước để tạo thành một cụm danh từ: một cánh đồng làng kia, viên quan ấy, hai cha con nhà kia.

2. Các chỉ từ

a, Chỉ từ: "đó" là đóng vai trò chủ ngữ, diễn đạt trọn vẹn nội dung của câu trước đó. (Đó ở đây đóng vai trò là từ liên kết trong phép thế)

b, Chỉ từ: "đấy" đóng vai trò trạng ngữ của câu, xác định thời điểm chuỗi hành động tiếp theo diễn ra

III. LUYỆN TẬP

Bài 1:

Bài 2:

a, Thay cụm “chân núi Sóc Sơn” bằng các chỉ từ: đó, đấy...

b, Thay cụm "bị lửa thiêu cháy" bằng các chỉ từ: này, ấy, đó...

Bài 3:

Các cụm từ có dùng chỉ từ: chiều hôm đó, năm ấy, đêm nay

- Không thể sử dụng cụm từ hay từ khác để thay thế bởi: truyện cổ tích không thể xác định thời gian diễn ra sự việc một cách chính xác.

→ Như vậy chỉ từ có tác dụng vô cùng quan trọng, nhiều khi không thể đổi được.