Bức thư của thủ lĩnh da đỏ (Xi-át-tơn) (trang 139 sgk Ngữ văn 6 tập 2)
Tác phẩm được chia thành ba phần:
- Phần 1: từ đầu đến.... cha ông chúng tôi: Những điều kí ức thiêng liêng của người da đỏ.
- Phần 2: tiếp theo đến... Đều có sự ràng buộc": Những nỗi lo âu của người da đỏ về môi trường, đất đai sẽ bị tàn phá bởi bàn tay người da trắng.
- Phần 3: còn lại: Người da đỏ kiến nghị việc bảo vệ đất đai và môi trường.
Câu 1:
a, +, Đoạn mở đầu của bức thư, thủ lĩnh người da đỏ đã sử dụng các hình ảnh nhân hóa:
- Mảnh đất này chính là bà mẹ của người dân da đỏ
- Những bông hoa tỏa hương thơm ngát là người chị, người em.
- Người da đỏ, vũng nước, mỏm đá, chú ngựa "đều chung một gia đình".
+, Các phép so sánh được sử dụng:
- Nước óng ánh, trôi êm ả dưới những dòng sông, con suối là máu của tổ tiên người da đỏ.
- Tiếng thì thầm của dòng nước chính là tiếng nói của cha ông.
b, Tác dụng của phép so sánh và nhân hóa:
- Thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, là mối quan hệ thân thiết, là người thân trong gia đình như ông cha, bà mẹ, người chị, người em.
- Cha ông, tổ tiên của người dân da đỏ sinh tồn cùng với thiên nhiên, từ trong những dòng nước, trong âm thanh của các loài côn trùng và nước chảy.
Câu 2:
a, • Thái độ khác biệt hoàn giữa người da đỏ và da trắng đối với đất đai
- Người da trắng:
+ Xa lạ với đất đai, xem đất như kẻ thù.
+ Cư xử như tước đoạt được, mua được, bán đi như các loại hàng hóa khác.
+ Chỉ biết sử dụng khai thác, lấy đi các thứ cần, ngấu nghiến đất đai để lại đằng sau là bãi hoang mạc.
- Người da đỏ:
+ Quý trọng đất, xem đất như mẹ, như là một phần máu thịt.
• Sự khác biệt còn thể hiện ở lối sống:
- Người da trắng:
+ Sống ồn ào trong cảnh công nghiệp căng thẳng.
+ Không quan tâm tới không khí
+ Chẳng biết thưởng thức "những làn gió ướp đượm hương hoa đồng cỏ".
+ Không biết quý trọng muông thú.
b, Tác giả đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật để diễn đạt thái độ, tình cảm của bản thân.
- Phép đối lập:
anh em > < kẻ thù yên tĩnh > < ồn ào xa lạ > < thân thiết
- Điệp ngữ: Tôi biết…tôi biết… Tôi thật không hiểu… Tôi đã chứng kiến…Ngài phải nhớ… Ngài phải giữ gìn… Ngài phải dạy.
- Sự so sánh giữa hai hình ảnh tương phản là người da trắng và người da đỏ về thái độ của họ đối thiên nhiên.
Câu 3:
a, Ý chính của đoạn còn lại trong bức thư, yêu cầu đối với tổng thống Mỹ:
- Dạy người da trắng phải biết kính trọng đất đai.
- Dạy người da trắng xem đất như mẹ.
- Khuyên người da trắng bảo vệ đất đai như bảo vệ chính bản thân mình.
b, Cách hành văn và giọng điệu trong đoạn này cũng tương tự như các đoạn trước:
- Sử dụng điệp ngữ tạo sự dứt khoát và mạnh mẽ hơn.
- Khẳng định chắc chắn một điều "Đất là Mẹ".
c, Đất là Mẹ nhấn đã nhấn mạnh quan hệ mật thiết gắn bó của con người với đất đai:
- Những con người cần phải có nghĩa vụ chăm sóc, kính trọng và bảo vệ Đất.
- Có ý nghĩa đất chính là nguồn sống, là sự che chở, bảo vệ con người.
- Sự gắn bó này đã giúp cho con người có thái độ và cách cư xử đúng đắn với đất đai.
Câu 4:
Tác giả đã sử dụng các phép lặp
- Lặp từ ngữ (điệp ngữ): tôi biết, dòng nước, mảnh đất, người da trắng, người da đỏ.
- Lặp kiểu câu:
Nếu chúng tôi bán... ngài phải... Ngài phải dạy... Ngài phải bảo... Ngài phải biết... Ngài phải giữ gìn...
- Lặp lại sự đối lập giữa da trắng và người da đỏ. Sự lặp lại làm tăng hiệu quả nhấn mạnh, làm nổi bật sự khác nhau trong thái độ, trong cách cư xử với thiên nhiên.
Câu 5:
Bức thư có nội dung nói về chuyện mua bán đất đai cách đây đã hơn một thế kỉ, được xem là văn bản hay nhất, bởi vì:
- Tác giả đã viết bức thư này bằng tất cả các tình yêu mến, kính trọng của người da đỏ đối với đất đai
- Bằng kinh nghiệm sống gần gũi và thân thiện với thiên nhiên, đã chỉ ra vai quan trọng của không khí, đất nước, muôn thú đối với đời sống con người.
- Đặc biệt là thủ lĩnh người da đỏ đã nêu lên trách nhiệm của con người là cần phải bảo vệ, giữ gìn thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống.