Thứ tự kể trong văn tự sự (trang 98 Soạn văn 6)
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn bản tự sự
1. Tóm tắt truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng"
Một ông lão nhà nghèo ra biển kéo cá. Tới lần thứ ba thì ông mới kéo được một con cá vàng, nhưng con cá van xin ông hãy tha mạng và hứa sẽ trả ơn ông.
Ông lão về kể với vợ mình thì bị mụ vợ mắng và bắt ông ra biển đòi cá vàng trả ơn:
Lần thứ nhất, mụ muốn có một cái máng lợn mới.
Lần thứ hai, mụ quát to hơn và đòi có một căn nhà lớn
Lần thứ ba, mụ vợ mắng ông lão như tát nước vào mặt, bắt ông lão đi xin cá vàng cho mụ làm nhất phẩm phu nhân.
Lần thứ tư, mụ vợ nổi trận lôi đình và bắt ông lão đòi cá cho mụ làm nữ hoàng.
Lần thứ năm, mụ đòi cá vàng cho mụ làm long vương và bắt cá hầu hạ.
Cá vàng tức giận thu hồi lại tất cả những thứ đã cho vợ chồng ông lão đánh cá. Ông lão trở về nhà thấy mụ vợ đang ngồi trước lều rách nát và cái máng lợn cũ
- Thứ tự trong truyện được kể theo trình tự thời gian và mức độ tăng dần của các đòi hỏi của người vợ
+ Thứ tự này tăng tiến theo những đòi hỏi vô lý của người vợ
+ Đây là motip đặc trưng của các truyện kể dân gian.
2. Thứ tự trong truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng" được trình bày ngược: kể sự việc mới diễn ra trên cơ sở đó liên tưởng lại truyện quá khứ.
Thứ tự này có tác dụng gây ấn tượng và nhấn mạnh sự việc cho người đọc
II. Luyện tập
Bài 1:
- Truyện được kể theo trình tự ngược: từ thực tại trở về quá khứ, kể theo trí nhớ của nhân vật “tôi”
- Người kể xưng tôi (ngôi kể thứ nhất)
- Yếu tố hồi tưởng trong truyện đã giúp truyện tạo được ấn tượng mạnh với người đọc về một kỉ niệm đáng nhớ giữa các nhân vật → tình cảm thân thiết giữa nhân vật “tôi” và Liên.
Bài 2:
Mở bài:
Giới thiệu lý do và hoàn cảnh lần đầu tiên được đi chơi xa (kể từ thực tại sau đó hồi tưởng tới quá khứ)
Thân bài:
- Lần đầu tiên em được đi chơi xa với ai, vào thời điểm nào?
- Nơi em tới là ở đâu? Vùng núi, vùng biển, thành phố hay làng quê?
- Em đã nhìn thấy những cảnh vật nào trong chuyến đi?
- Kỉ niệm nào khiến em ấn tượng nhất trong chuyến đi đó?
- Điều gì đã khiến em ấn tượng và không thể quên sau chuyến đi đó?
Kết bài:
Cảm xúc của em sau chuyến đi xa