Mưa (Trần Đăng Khoa) (trang 80 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

- Bài thơ miêu tả cảnh cơn mưa rào mùa hạ tại một vùng đồng bằng Bắc bộ, khi trời đổ mưa thường nổi gió mạnh, sấm chớp.

- Chia bố cục bài thơ:

+ Phần 1: Từ đầu đến... "ngọn mùng tơi nhảy múa": Khung cảnh trời trước cơn mưa

+ Phần 2: tiếp theo đến.. "cây lá hả hê": Khung cảnh trong cơn mưa

+ Phần 3: Còn lại: Hình ảnh người nông dân trong cơn mưa

Câu 2:

Bài thơ được làm theo thể thơ tự do, cách ngắt nhịp linh hoạt, tự do

- Nhịp 1,2,3,4 và chủ yếu dùng là nhịp 2

→ Tạo nhịp điệu dồn dập, cách ngắt quãng phóng khoáng cũng như những hạt mưa rơi tự do.

Câu 3:

a, Tác giả đã quan sát và miêu tả một cách sinh động trạng thái, hoạt động của loài vật, cây cối trước và trong cơn mưa:

- Các loài vật trước cơn mưa: mối trẻ, mối già bay, gà con tìm nơi ẩn nấp, kiến hành quân đầy đường

- Cây cối trước cơn mưa: mía như múa kiếm, cỏ gà vểnh tai nghe, bụi tre gỡ búi tóc, cây dừa sải tay bơi, ngọn mùng tơi như nhảy múa.

- Trong cơn mưa: cóc nhảy chồm chồm, chó sủa, cây lá hả hê…

- Những động từ được sử dụng trong bài: múa, hành quân, rung tai, đu đưa… đi kèm với các tính từ như: mù trắng, rối rít, trọc lốc, chốc chốc

→ Góp phần miêu tả sinh động cảnh vật thiên nhiên lúc trời mưa

b, Phép nhân hóa được tác giả sử dụng rộng rãi, phổ biến

+ Ông trời mặc áo ra trận

+ Mía múa kiếm

+ Kiến hành quân đầy đường

+ Cỏ gà rung tai nghe

+ Bụi tre tần ngần gỡ búi tóc

+ Cây dừa sải tay bơi

...

→ Sử dụng nhân hóa đã khiến thế giới cây cỏ, loài vật có các hoạt động đa dạng và giống như con người. Điều này đã thể hiện sự quan sát tỉ mĩ, sự liên tưởng thú vị của tác giả.

Câu 4:

- Ông bố cuối bài đã trở thành một người cha vĩ đại: đội chớp, đội sấm, đội cả trời mưa

- Hình ảnh người nông dân có vóc dáng lớn lao, tư thế hiên ngang, vững vàng như một vị thần sánh ngang với đất trời

- Trong cái nhìn của trẻ thơ, người bố luôn luôn vĩ đại và mạnh mẽ.

LUYỆN TẬP

Bài 1:

Học thuộc lòng bài thơ từ đầu đến... "mù trắng nước".

Bài 2:

Mặt trời đang chiếu ánh nắng chói chang, bỗng chốc mây đen từ đâu ùn ùn kéo đến, che phủ cả bầu trời. Gió thổi ngày càng mạnh hơn khiến cây cối nghiêng ngả, bụi cuộn mù mịt. Những chú chim vội vã bay đi tìm nơi trú ngụ, mọi người cũng trở nên khẩn trương hơn khi cơn mưa sắp tới gần... Lộp bộp... lộp bộp. Những hạt mưa rơi bắt đầu to hơn, bầu trời giờ đã bị che chắn bởi tầng lớp nước trắng xóa, chớp sáng loáng rạch ngang trời, để lại tiếng sấm ầm ầm, ồn ào. Cây cối lúc này như đang nhảy múa hào hứng dưới nước mưa mát lành mà ông trời ban tặng...