Đeo nhạc cho mèo (trang 107 Soạn văn 6)

Bố cục:

- Đoạn 1: Từ đầu đến... "trên ông Đồ": Cảnh hội họp làng chuột.

- Đoạn 2: tiếp theo đến... "nói lôi thôi gì nữa": diễn biến của cuộc họp.

- Đoạn 3: còn lại: thực hiện quyết định sau khi cuộc họp kết thúc.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

Tóm tắt truyện:

Họ hàng nhà chuột đã mở một cuộc họp vì muốn tìm ra cách trị họ nhà mèo. Ông Cống đã đề xuất đề xuất phương án đeo nhạc cho mèo để mỗi khi mèo đến gần sẽ nghe thấy tiếng nhạc, cả làng chuột đều hào hứng đồng thuận. Tới khi tìm người thực hiện thì ông Cống liền đẩy trách nhiệm cho chuột Nhắt, chuột Nhắt lại đẩy cho chuột Chù. Chuột Chù mới nghe thấy tiếng mèo kêu thì sợ quá vứt nhạc chạy về báo làng, từ đó họ hàng nhà chuột không còn ai nhắc tới cái nhạc. Họ hàng nhà chuột vẫn muôn đời sợ mèo.

Câu 2:

Cảnh họp làng chuột lúc ban đầu:

- Đông đủ không thiếu một ai, rất khí thế

- Ai nấy đều phấn chấn “dẩu mõm, quật đuôi”

- Thống nhất “đồng thanh ưng thuận”, lao xao ưng thuận

Hoàn toàn đối lập với cảnh cắt cử người đi “đeo nhạc cho mèo”

- Không khí rất căng thẳng, chùng hẳn xuống

- Tất cả đùn đẩy việc cho người khác, viện cớ để thoái thác

→ Sự mâu thuẫn giữa kế hoạch và hành động đã thể hiện sự hèn nhát của họ hàng nhà chuột, những sáng kiến viễn vông

Câu 3:

Việc tả các loài chuột trong truyện rất chân thực nhưng cũng rất sống động

- Gọi họ hàng nhà chuột là “làng dài răng”, khi phấn chấn thì “dẩu mõm, quật đuôi”, lúc căng thẳng thì “không một cái tai nào động đậy, không một cái răng nào nhe ra”

Tả riêng về từng loại chuột cũng rất sinh động:

- Ông Cốm thì béo tốt, vai kẻ cả nên thường “lên giọng”

- Chuột Nhắt thì láu lỉnh, nhanh nhẩu, trở mặt cãi lí

- Anh Chù thì thật thà, không biết cãi lí nên bị đùn đẩy cho làm việc nguy hiểm

→ Các loại chuột cũng như các loại người trong làng: Có những kẻ có vai vế, có người có chút chữ nghĩa (ông Cống), có kẻ có chức sắc “dở ông, dở thằng” (chuột Nhắt), có người thấp cổ bé họng (chuột Chù)

Câu 4:

- Trong cuộc họp bàn của làng chuột, ông Cống là có chức sắc, có vai vế

- Những việc khó khăn hay nguy hiểm thì đùn đẩy cho kẻ thấp cổ bé họng của làng, những kẻ không có vai vế đó là chuột Chù

→ Truyện nhằm phê phán những kẻ có chút chức sắc và cảnh “việc làng” ở vùng nông thôn ngày xưa. Ý tưởng của những kẻ có chức sắc vừa hão huyền, viển vông, khi gặp việc khó khăn mới thấy được sự hèn nhát của những kẻ có vai vế, kẻ nào cũng ham sống sợ chết mà đùn đẩy trách nhiệm cho người khác.

Câu 5:

Những bài học rút ra từ truyện "Đeo nhạc cho mèo":

- Sáng kiến cần phải có tính khả thi và thực tiễn, nếu không thì mọi thứ chỉ là ý tưởng mà không thể hành động để có kết quả

- Một kế hoạch tốt cần phải có điều kiện phù hợp để thực hiện, trong đó người thực hiện cũng rất quan trọng

- Một hội đồng nếu chỉ có một cá nhân thao túng thì mọi đường hướng sẽ dễ dẫn đến sự sai lầm, điên rồ.