Các thành phần chính của câu (trang 92 sgk Ngữ văn 6 tập 2)
Câu 1:
Ở bậc tiểu học các thành phần câu đã được học gồm: chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ
Câu 2:
- Trạng ngữ: không bao lâu
- Chủ ngữ: tôi
- Vị ngữ: đã trở thành một tràng dế mèn thanh niên có vóc dáng cường tráng.
Câu 3:
- Chủ ngữ và vị ngữ là thành phần bắt buộc phải có trong mỗi câu để câu có ý nghĩa hoàn chỉnh
- Thành phần trạng ngữ có thể có hoặc không.
II. Vị ngữ
Câu 1:
- Vị ngữ có thể kết hợp với trợ từ và phó từ
+ Trong ví dụ a: vị ngữ kết hợp với phó từ “đã”
- Vị ngữ thường có tác dụng trả lời cho câu hỏi: là gì? làm gì? như thế nào?
Câu 2:
a, Vị ngữ: ra cửa hang đứng như mọi ngày, xem hoàng hôn buông xuống
- Vị ngữ này bao gồm các cụm động từ “ xem hoàng hôn buông xuống” và “ra cửa hang đứng”
b, Vị ngữ: nằm sát bên bờ sông tấp nập, ồn ào, đông vui,
- Vị ngữ là một cụm động từ
c, Vị ngữ: là người bạn thân của người nông dân Việt Nam
- Vị ngữ là một cụm danh từ
→ Vị ngữ thường là các từ hoặc cụm từ
III. Chủ ngữ
Câu 1:
- Chủ ngữ là thành phần chính của câu để nêu lên tên sự vật, hiện tượng có hoạt động, đặc điểm hay trạng thái… được miêu tả ở vị ngữ.
Câu 2:
Chủ ngữ là đáp án cho câu hỏi Con gì? Ai? Cái gì?
Câu 3:
Chủ ngữ:
a, Tôi
b, Chợ Năm Căn
c, Cây tre
IV. Luyện tập
Bài 1:
- Chủ ngữ là:
+ Là đại từ “tôi”
+ Là các cụm danh từ như: Đôi càng tôi, những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo; Những ngọn cỏ
- Vị ngữ:
+ Là tính từ: mẫm bóng
+ Là động từ: gãy rạp
+ Là cụm động từ: co cẳng lên, đạp phanh phách
+ Là cụm tính từ: cứ cứng dần, nhọn hoắt
Bài 2:
a, Hôm qua, em giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa và nấu cơm.
b, Hải là một cậu bạn thông minh và hài hước nhất lớp em.
c, Dế Mèn là nhân vật mà em yêu thích nhất trong truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí".
Bài 3:
a, Chủ ngữ: em là đáp án cho câu hỏi: Ai giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa và nấu cơm?
b, Chủ ngữ: Hải- là đáp án cho câu hỏi: Ai là cậu bạn hài hước, thông minh nhất lớp em?
c, Chủ ngữ: Ai là nhân vật em yêu thích nhất trong truyện Dế Mèn phiêu lưu kí?
Bài trước: Cô Tô (Nguyễn Tuân) (trang 91 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Bài tiếp: Viết bài tập làm văn số 6 – Văn tả người (trang 95 sgk Ngữ văn 6 tập 2)