Buổi học cuối cùng (An-phông-xơ Đô-đê) (trang 54 skg Soạn văn 6 tập 2)

Chia làm 3 phần:

- Phần 1: từ đầu đến... mà vắng mặt con: Quang cảnh trên đường tới trường và quang cảnh ở trường qua cách quan sát của Phrăng.

- Phần 2: tiếp theo đến..buổi học cuối cùng này: Diễn biến trong buổi học cuối cùng.

- Phần 3: còn lại: Cảnh buổi học cuối cùng kết thúc

Câu 1:

Câu chuyện kể diễn ra tại một lớp học thuộc vùng An-dát của nước Pháp, sau cuộc chiến tranh Pháp- Phổ diễn ra, nước Pháp thua trận nên phải cắt vùng An-dat cho Phổ.

- Tên tác phẩm: có nghĩa là buổi học bằng tiếng Pháp cuối cùng.

Câu 2:

Truyện được kể theo lời kể của nhân vật Phrang, ngôi kể thứ nhất

- Các nhân vật khác trong truyện: bác phó rèn tên là Oát-sto, các cậu học việc, cụ già Hô-de, bác đưa thư, người trong dân làng, thầy giáo Ha-men, em gái của thầy giáo, học sinh

- Nhân vật thầy giáo rất ấn tượng, nổi bật nhất, người đã dạy học trong suốt hơn bốn mươi năm, người có tình yêu nước Pháp sâu sắc bằng cả tấm lòng.

Câu 3:

Vào buổi sáng diễn ra buổi học tiếng Pháp cuối cùng, chú bé Phrang cảm thấy có nhiều điều khác lạ:

+ Có nhiều người đứng xung quanh bảng dán cáo thị

+ Trường học không ồn ào như những ngày thường ngày mà trở nên “bình lặng”

+ Không khí trong lớp học trang trọng, thầyHa-men mặc lễ phục, thầy không giận dữ như mọi hôm mà ngược lại rất dịu dàng

+ Có thêm cụ Hô-de, bác phát thư, và những người dân trong làng ngồi trong lớp

=> Báo hiệu buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp, điều được đăng trên bảng tin

Câu 4:

Phrang cảm thấy rất ngại khi học tiếng Pháp, cậu bé chỉ thích rong chơi hơn là phải ngồi học các quy tắc phân từ

- Mỗi khi không học thuộc bài, cậu bé Phrang cảm thấy rất ân hận

+ Phrang ước rằng mình có thể đọc tiếng Pháp một cách “thật to, dõng dạc mà không bị vướng một lỗi nào”

+ Cậu nhận thấy rằng cuốn sách tiếng Pháp như một “người bạn cố tri”

+ Thấy thầy Ha-men giảng bài trở nên dễ hiểu, cậu cảm thấy yêu quý người thầy nghiêm khắc

=> Buổi học cuối cùng đã khiến cho cậu bé Phrang có nhiều thay đổi vả về suy nghĩ lần tình cảm: cậu cảm thấy thích học tiếng Pháp hơn.

Câu 5:

Tả nhân vật thầy giáo Ha-men:

+ Trang phục: mặc một bộ lễ phục rất lịch sự

+ Thái độ đối với học sinh: ân cần và dịu dàng

+ Những chia sẻ của thầy về việc học tiếng Pháp: ca ngợi tiếng Pháp (tiếng Pháp chính là vũ khí), nêu ra những thiếu sót của bản thân và mọi người vì đã có những lúc không tập trung trong việc học tiếng Pháp.

+ Hành động, cử chỉ của thầy Ha men khi buổi học kết thúc: thầy xúc động mạnh, khuôn mặt trở nên tái nhợt, giọng nói nghẹn ngào khiến thầy không nói hết được câu. Thầy viết lên bảng dòng chữ to “ Nước Pháp muôn năm”

=> Thầy Ha-men là người rất có tâm với nghề dạy học, yêu ngôn ngữ của dân tộc, và là người có lòng yêu nước rất sâu sắc.

Câu 6:

Biện pháp so sánh được sử dụng trong một số câu văn của truyện như:

+ Thông thường, bắt đầu mỗi buổi học, tiếng ồn ào... như vỡ chợ vang cả ra ngoài phố.

+ … dân làng ngồi yên lặng… và nhiều người khác nữa.

+…, chừng nào họ vẫn giữ được tiếng nói… chìa khóa nơi lao tù.

+ Những tờ mẫu treo trước bàn học trông như những lá cờ nhỏ đang bay phấp phới xung quanh lớp.

+…, chúng ta đang chăm chú vạch… đó cũng chính là tiếng Pháp.

=> Những câu so sánh này có tác dụng biểu đạt cụ thể, tăng sức gợi hình và gợi cảm cho sự diễn đạt tư tưởng và tình cảm một cách sâu sắc của tác giả.

Câu 7:

Trong truyện, thầy Ha-men có nói rằng: “…khi một đất nước rơi vào vòng nô lệ… chẳng khác nào nắm được chiếc chìa khóa chốn lao tù”

- Đây là một câu nói của người yêu tiếng Pháp- tiếng mẹ đẻ như chính bản thân mình

- Khẳng định giá trị to lớn và tầm quan trọng của tiếng nói dân tộc

- Còn giữ vững tiếng mẹ đẻ thì còn hy vọng đấu tranh giành lại tự do

- Yêu quý, học tập và giữ gìn tiếng nói của dân tộc là những biểu hiện rõ rệt, sâu sắc của tấm lòng yêu nước.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: Tóm tắt

Chuyện kể về một buổi học tiếng Pháp cuối cùng ở vùng An-dát thông qua lời kể của nhân vật Phrăng. Sáng hôm đó, cậu bé Phrăng đến lớp hơi muộn và cảm thấy ngạc nhiên khi cảm thấy những điều khác thường ở trường so với ngày thường. Cậu cảm thấy choáng váng hơn khi nghe thầy Ha-men nói đây là buổi cuối cùng học tiếng Pháp. Cậu thấy ân hận và tiếc nuối vì bấy lâu nay đã bỏ phí nhiều thời gian, đã bỏ học đi chơi và ngay sáng nay cậu cũng đã phải đấu tranh mãi mới quyết định đi học. Trong buổi học cuối cùng này không khí lớp học thật trang nghiêm. Thầy Ha-men đã nói những điều rất sâu sắc về tiếng Pháp. Thầy giảng bài một cách say sưa cho đến khi đồng hồ điểm 12 giờ. Buổi học kết thúc, thầy xúc động, nghẹn ngào không nói nên lời, thầy cố viết thật to mấy chữ lên bảng: "NƯỚC PHÁP MUÔN NĂM".

Câu 2: Viết một đoạn văn miêu tả nhân vật thầy Ha-men hoặc cậu bé Phrăng trong buổi học tiếng Pháp cuối cùng.

Gợi ý: Cần tập trung vào việc miêu tả các đặc điểm như: giọng nói, trang phục, thái độ, … của thầy Ha-men trong buổi dạy học cuối cùng (nếu bài viết miêu tả về thầy Ha-men).

Hoặc miêu tả thái độ, hành động, những suy nghĩ,... của cậu bé Phrăng khi chứng kiến cảnh thầy Ha-men không còn được đứng trên bục giảng (nếu là bài viết miêu tả về cậu bé Phrăng). Đoạn văn cần miêu tả một cách ngắn ngọn, chỉ nên chú ý tới những nét tiêu biểu và có khả năng làm nổi bật được tính cách của các nhân vật.