Soạn bài: Con hổ có nghĩa (SGK Ngữ văn 6 tập 1/144)
+ Phần 1: từ đầu...mới sống qua được: Con hổ trả nghĩa bà đỡ đẻ họ Trần.
+ Phần 2: còn lại: Hổ trả nghĩa bác tiều phu
Giá trị nội dungTruyện kể về các lần con hổ trả ơn người đã giúp đỡ và cứu mạng mình, từ đó đề cao tình cảm thủy chung, lòng nhân ái, ân nghĩa
Hướng dẫn soạn bàiCâu 1 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/144):
Thể loại: Truyện trung đại
Có 2 phần:
+ Phần 1: từ đầu...mới sống qua được: Con hổ trả nghĩa bà đỡ đẻ họ Trần.
+ Phần 2: còn lại: Hổ trả nghĩa bác tiều phu
Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/144):
- Biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong truyện: Nhân hóa
- Hổ vốn là một loài động vật ăn thịt, một loài thú dữ chuyên săn các con vật khác, dựng lại chuyện “Con hổ có nghĩa”, mục đích là để truyền tải sự biết ơn, lối sống có tình nghĩa, thủy chung càng thành công hơn
Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/144):
- Chuyện xảy ra giữa bà đỡ họ Trần và con hổ thứ nhất: Hổ nhờ bà đỡ đi đỡ đẻ cho hổ cái
- Chuyện xảy ra giữa bác tiều phu và con hổ thứ 2: Bác tiều gỡ khúc xương hóc trong miệng hổ ra
- Trong 2 câu chuyện, chi tiết hổ trả ơn chính là các chi tiết thú vị
- So với chuyện con hổ đền ơn bà đỡ gọ Trần thì câu chuyện con hổ với Bác tiều có thêm ý nghĩa nữa là: sự nhớ ơn và trả ơn lâu dài hơn
Câu 4 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/144):
- Truyện Con hổ có nghĩa có ý nghĩa đề cao lòng biết ơn, lối sống thủy chung tình nghĩa trong cuộc sống con người
Luyện tập (SGK Ngữ văn 6 tập 1/144)- Học sinh tìm đọc
- Cảm nghĩ của bản thân về chú chó có nghĩa với chủ:
+ Xúc động trước tình cảm con chó đối với chủ
+ Thấy đó là chú chó có tình nghĩa, thông minh
Bản 2/ Soạn bài: Con hổ có nghĩa (siêu ngắn)Bố cục chia thành 2 phần:
+ Phần 1: từ đầu...mới sống qua được: Con hổ trả nghĩa bà đỡ đẻ họ Trần.
+ Phần 2: còn lại: Hổ trả nghĩa bác tiều phu
Tóm tắtBà đỡ họ Trần một đêm nọ được hổ đực đến nhờ đi đỡ đẻ cho hổ cái. Bà đỡ đẻ xong thì được hổ đực trả ơn bằng một cục bạc. Nhờ cục bạc đó mà bà Trần đã thoát khỏi nạn đói khủng khiếp. Người kiếm củi tên Mỗ đã giúp hổ gỡ một khúc xương bò mắc trong họng. Hổ đã trả ơn bác bằng một cai nai. Sau khi bác chết, hổ đến mộ nhảy nhót rồi năm nào đến ngày giỗ bác nó cũng mang dê, nai đến mộ bác.
Soạn bàiCâu 1 (trang 144 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Văn bản này thuộc thể loại truyện trung đại. Truyện con hổ có nghĩa có 2 đoạn:
+ Đoạn 1: kể về con hổ và bà đỡ họTrần.
+ Đoạn 2: kể về con hổ và người kiếm củi.
Câu 2 (trang 144 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Biện pháp được sử dụng nhiều nhất trong truyện là biện pháp nhân hóa - Con hổ được nhân hóa trở thành có suy nghĩ, hành động và sống có tình có nghĩa như con người: trả ơn.
- Xây dựng lên câu truyện con hổ có nghĩa là dụng ý của tác giả khi bàn đến chuyện của con người. Con hổ là một loài cầm thú hung dữ chuyên ăn thịt loài động vật khác và không có tình người, thế nhưng ở đây con hổ lại được tác giả làm cho có tình có nghĩa như con người-> tác giả đã nói về cách sống và cách ứng xử của con người.
Câu 3 (trang 144 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Với bà Trần: Con hổ đến đón bà đi đỡ đẻ, trả ơn bà bằng một cục bạc rồi đưa bà về.
- Với bác tiều: Con hổ đã trả ơn từ khi bác còn sống cho đến khi bác chết. Khi bác tiều chết, chỉ có con hổ là đến bên mộ bác vào ngày giỗ.
- Trong mỗi truyện chi tiết khiến người đọc cảm thấy thú vị đó chính là sự trả ơn của hổ và sự hiền lành của con hổ” nằm phục xuống”, ” hổ đực mừng rỡ khi hổ cái đẻ xong”
- Truyện con hổ với bác tiều có nhiều ý nghĩa hơn truyện con hổ với bà đỡ họ Trần ở chỗ: Tình nghĩa của con hổ đối với bác tiều là suốt đời, là vĩnh viễn, chứ không phải trả nghĩa 1 lần: Hổ trả ơn bác từ khi bác còn sống đến khi đã qua đời.
Câu 4 (trang 144 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Truyên con hổ có nghĩa có ý nghĩa đề cao ân nghĩa trọng đạo làm người.
- Truyện khuyến khích con người ta sống cần phải biết yêu thương và giúp đỡ nhau trong hoạn nạn.
Luyện tậpGợi ý:
- Con chó đó có tên là gì? Có từ đâu, đã gắn bó với gia đình em từ lúc nào?
- Kể về hình dáng, màu sắc và các đặc điểm nổi bật của con chó.
- Con chó đó có nghĩa với chủ như thế nào:
+ Luôn ở bên cạnh chủ khi chủ bị đau hay ốm
+ Canh cho giấc ngủ của chủ
+ Rơi nước mắt khi nghe chủ nói rằng sẽ bán nó đi
⇒ Dù là ở bất kỳ hoàn cảnh nào thì chú chó vẫn bên cạnh chủ
- Suy nghĩ của bản thân em về chú chó có nghĩa.
Đoạn văn tham khảo:
Nhà em có 1 chú chó rất đáng yêu tên là Luna. Mẹ em kể rằng bố em đã nhặt được nó về từ ngoài đường, hồi nó vẫn con bé xíu. Tính đến nay nó đã gắn bó với gia đình em được gần 6 năm rồi và nó như một thành viên trong gia đình em. Luna có bộ lông vàng mượt, đôi mắt to tròn và đen láy, cái tai hay vểnh lên, cụp xuống một cách tinh nghịch cùng với cái đuôi hay ngoe ngẩy là những đặc điểm nổi bật ở Luna. Nó là một con chó trung thành, thông minh và có tình nghĩa. Hồi em vẫn còn bé, ra ngoài hay bị các bạn bắt nạt, khi có ai đó sờ vào em hay trêu học em thì nó liền sủa ầm lên khiên các bạn sợ rồi chạy hết. Mẹ kể, có một lần, bố em say rượu nên Luna đã nằm bên cạnh để trông bố em cẩ ngày, nhất định không cho ai tới gần. Khi mẹ em về, nó chạy đến vẫy đuôi, dụi mõm vào chân mẹ em như để báo tin. Từ đó trở về sau, nhờ có nó mà gia đình em luôn an tâm mỗi khi vắng nhà, bởi Luna trông nhà rất giỏi. Lun là một chú chó mà cả gia đình em rất yêu quý, riêng với bản thân em, Luna như một người bạn đồng hành.
Bài trước: Soạn bài: Luyện tập kể chuyện tưởng tượng (SGK Ngữ văn 6 T1/139) Bài tiếp: Soạn bài: Động từ (SGK Ngữ văn 6 T1/145)