Soạn bài: Bánh chưng bánh giầy (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 12)
+ Phần 1: Từ đầu... chứng giám: Hoàn cảnh, ý định và hình thức chọn người nối ngôi
+ Phần 2: Tiếp theo... hình tròn: Các lang chuẩn bị lễ vật và sự báo mộng của thần cho Lang Liêu.
+ Phần 3: Còn lại: Lang Liêu được vua Hùng chọn nối ngôi vua
Giá trị nội dungThông qua câu chuyện về Lang Liêu, người đã làm ra hai thứ bánh và đã được chọn làm người kế ngôi, truyện đã giải thích nguồn gốc của bánh chưng và bánh giầy, đồng thời phản ánh thành tựu của nền văn minh nông nghiệp và sự tôn kính Trời, Đất, Tổ tiên, bày tỏ ước mong về một đất nước được trị vì bởi một vị vua anh minh.
Trả lời câu hỏiCâu 1 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 12):
Vua Hùng tìm người nối ngôi trong:
- Hoàn cảnh: đất nước thái bình, vua đã già, đông con trai.
- Ý định: người nối ngôi cần phải nối được chí của vua, không nhất thiết phải là con trưởng
- Hình thức: câu đố thử tài.
Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 12):
Trong các con trai của vua, chỉ có Lang Liêu là được thần giúp đỡ vì:
+ Là người thật thà, thiệt thòi nhất vì mô côi mẹ
+ Chăm chỉ làm việc đồng áng, quý trọng sản phẩm nông nghiệp => Sống gần gũi với nhân dân
Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 12): - Hai thứ bánh mà Lang Liêu làm được vua Hùng chọn vì:
+ Ý nghĩa thực tế: đề cao nghề nông, quý trọng sản phẩm nông nghiệp - sản phẩm do chính sức lao động của con người làm ra.
+ Ý nghĩa sâu xa: tượng trưng cho Trời, tượngtrưng cho Đất, muôn loài
- Lang Liêu được vua Hùng chọn nối ngôi vì biết mang cái quý nhất trong trời đất do chính bàn tay mình làm ra để tiến cúng Tiên vương => người con hiếu thảo, tài năng => hội tụ đầy đủ những điều kiện của một ông vua tương lai có cả đức lẫn tài.
Câu 4 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 12): Ý nghĩa của truyền thuyết:
+ Giải thích về nguồn gốc của bánh chưng và, bánh giầy.
+ Phản ánh những thành tựu của nền văn minh nông nghiệp ở buổi đầu dựng nước.
+ Đề cao lao động, đề cao sản phẩm nông nghiệp và sự tôn kính Trời, Đất, Tổ tiên
+ Ước mong của nhân dân về đất nước được trị vì bởi một vị vua sáng suốt
Luyện tậpBài 1 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 12): (Học sinh trao đổi ý kiến về phong tục làm bánh chưng ngày Tết)
- Phong tục làm bánh chưng, bánh giầy có ý nghĩa thể hiện sự đề cao nghề nông, tôn kính với Trời, Đất và tổ tiên.
Bài 2 (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 12): Học sinh trình bày chi tiết mà mình thích nhất
- Chi tiết Lang Liêu nằm ngủ và được thần báo mộng cách làm lễ vật cúng tiên vương.
- Ý nghĩa:
+ Tăng thêm sức hấp dẫn cho câu chuyện.
+ Làm nổi bật giá trị của hạt gạo, thể hiện sự trân trọng sản phẩm nông nghiệp của con người làm ra.
Bản 2/ Soạn bài: Bánh chưng bánh giầy (siêu ngắn)Bố cục chia thành 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu → chứng giám: Quyết định truyền ngôi của vua Hùng
- Phần 2: Tiếp theo → hình tròn: các lang tranh tài và sự ra đời của tục làm bánh chưng bánh giầy
- Phần 3: Còn lại: ý nghĩa của bánh chưng và bánh giầy
Tóm tắtVua Hùng thứ 26 muốn tìm một người con xứng đáng để truyền ngôi báu nên đã ra một câu đố để thử thách các lang trong dịp lễ Tiên Vương. Các lang tranh tài nhưng không ai hiểu được ý vua như thế nào để làm vừa lòng. Lang Liêu nhờ được thần báo mộng mách bảo nên đã làm hai loại bánh là bánh chưng và bánh giầy trong Lễ Tiên Vương và đã được vua chọn làm người truyền ngôi. Kể từ đó, bánh chưng và bánh giầy đã trở thành thứ bánh không thể thiếu trong dịp lễ tết Nguyên Đán.
Soạn bàiCâu 1 (trang 12 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Hoàn cảnh, ý định và hình thức lựa chọn người nối ngôi.
+ Hoàn cảnh: Đất nước đã thái bình, vua già và muốn truyền ngôi.
+ Ý định: Người nối được chí của vua chứ không nhất thiết là con trưởng.
+ Hình thức chọn: Một câu đố vào dịp lễ Tiên Vương → cách thử tài độc đáo.
Câu 2 (trang 12 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Nguyên nhân Lang Liêu được thần báo mộng.
+ Lang Liêu là người thiệt thòi nhất: mẹ bị vua cha ghẻ lạnh → ốm rồi chết.
+ Từ nhỏ đã phải sống cuộc sống dân thường mặc dù là con trai của vua.
+ Là người hiểu được ý của thần, có óc sáng tạo: Lấy gạo làm bánh.
Câu 3 (trang 12 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Hai loại bánh của Lang Liêu đã được vua chọn để tế trời đất vì:
+ Thể hiện được ý tưởng sâu xa: Gợi hình đất, hình trời ⇒ bao hàm phong vị cỏ cây và tinh thần đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau
+ Thể hiện được sự quý trọng nông nghiệp, quý trọng những sản phẩm do chính con người làm ra.
- Vua chọn Lang Liêu là người nối ngôi vì: Lang Liêu là một người vừa có đức vừa có tài và lại có lòng hiếu thảo.
Câu 4 (trang 12 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Bánh chưng và bánh giầy là truyền thuyết giải thích về phong tục làm bánh chưng và bánh giầy trong dịp lễ tết nguyên đán từ đó:
+ Đề cao lòng tôn kính đối với trời đất và thể hiện sự biết ơn sâu sắc đối với tổ tiên.
+ Ca ngợi ý thức tìm tòi và khả năng sáng tạo, xây dựng văn hóa phong phú, đậm đà phong vị của dân tộc.
Luyện tậpBài 1 (trang 12 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Phong tục làm bánh chưng bánh giầy trong những ngày tết Nguyên Đán có một ý nghĩa hết sức cao đẹp. Nó chính là sự tưởng nhớ và thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên đồng thời thể hiện tinh thần xem trọng nghề nông.
Bài 2 (trang 12 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Đọc truyện em thích nhất là chi tiết: vua họp các người con lại rồi nói về ý nghĩa của 2 loại bánh. Vua Hùng đưa ra nhận xét về bánh chưng và bánh giầy. Em thích chi tiết này vì nó thể hiện được sự trân trọng vào sự sáng tạo của người lao động.
Bài trước: Soạn bài: Con Rồng cháu Tiên (SGK Ngữ văn 6 tập 1 trang 8) Bài tiếp: Soạn bài: Từ và cấu tạo của từ tiếng Việt (SGK Ngữ văn 6 T1 trang 13)