Soạn bài: Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 127)
+ Phần 1: Từ đầu... của thủ đô Hà Nội: Giới thiệu bao quát về cầu Long Biên.
+ Phần 2: Tiếp theo.... nhưng vẫn dẻo dai, vững chắc: Cầu Long Biên như 1 nhân chứng lịch sử, đau thương nhưng anh hùng.
+ Phần 3: còn lại: Ý nghĩa của cây cầu Long Biên trong hiện tại và tương lai.
Nội dung bàiThông qua việc giới thiệu và miêu tả, tác giả đã cho thấy cầu Long Biên là nhân chứng sống đã chứng kiến biết bao sự kiện lịch sử hào hùng, bi tráng của thủ đô Hà Nội. Khẳng định cây cầu Long Biên là chứng nhân lịch sử thiêng liêng và quý giá của thủ đô và của cả nước.
Hướng dẫn soạn bàiCâu 1 (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 127):
Bố cục: 3 phần. + Phần 1: Từ đầu... của thủ đô Hà Nội: Giới thiệu bao quát về cầu Long Biên.+ Phần 2: Tiếp theo.... nhưng vẫn dẻo dai, vững chắc: Cầu Long Biên như 1 nhân chứng lịch sử, đau thương nhưng anh hùng.
+ Phần 3: còn lại: Ý nghĩa của cây cầu Long Biên trong hiện tại và tương lai.
Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 127):
Đoạn văn đã cho biết những thông tin tương đối cụ thể về cây cầu Long Biên:
- Tên gọi đầu tiên: cầu Đu me vào năm 1945 đã được đổi tên thành cầu Long Biên.
- Quy mô của cầu: Dài 2290 mét, nặng 17 nghìn tấn.
- Là kết quả của cuộc khai thác thuộc địa lần đầu tiên của thực dân Pháp tại Việt Nam.
- Về kĩ thuật: là thành tựu quan trọng trong thời văn minh cầu sắt
=> So cầu Thăng Long với cây cầu Chương Dương, quy mô và tính chất hiện đại của cây cầu Long Biên tuy không bằng nhưng nếu xét về mặt kĩ thuật thì cầu Long Biên được xem là một thành tựu quan trọng trong thời văn minh cầu sắt trong thời điểm lúc bấy giờ.
Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 127):
a.
- Cảnh vật: Màu xanh của những bãi ngô, mía, nương dâu, vườn chuối, buổi chiều, đèn mọc lên như sao, vào những ngày nước dâng cao.
- Sự việc: đoàn quân ta bí mật ra vào đi năm 1946, những tháng năm oanh liệt chống không lực Hoa Kì: các lần đầu bị đánh bom.
=> Cảnh vật và sự kiện đã cho ta thấy vẻ đẹp của cây cầu Long Biên anh hùng, hiên ngang với lịch sử.
b. Việc trích thơ và nhạc đã tạo nên “ chứng nhân ” vẻ đẹp nghệ thuật với cây cầu Long Biên. Nó đã gắn bó với cây cầu với kí ức với tâm hồn con người.
c. Cách kể ở đoạn văn này đã thể hiện tình cảm của tác giả tha thiết và rõ ràng hơn ở đoạn trên. Ngôi kể chuyển ngôi linh hoạt từ ngôi thứ ba sang ngôi thứ nhất.
- Tình cảm của tác giả được thể hiện rõ ràng hơn bởi vì trong đoạn hai tác giả đã kết hợp giữa tả, kể và thể hiện cảm xúc. Dùng nhiều từ ngữ nhiều màu sắc, đường nét, tạo hình.
Câu 4 (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 127):
a. Đặt tên: “Chứng nhân lịch sử” bởi cây Cầu Long Biên đã chứng kiến biết bao sự kiện lịch sử hào hùng, bi tráng của dân tộc. Không thể thay thế từ “chứng nhân” thành bởi “chứng tích”
- Những sự kiện lịch sử mà cây cầu Long Biên đã chứng kiến: Thời thuộc Pháp, kháng chiến chống Pháp, kháng chiến chống Mĩ, thời hoà bình, những mùa lũ.
- những tính từđau thương, anh dũng, sống động đã nói lên các biến cố mà cây cầu đã từng trải qua và chứng kiến thật sự tàn khốc, đau buồn nhưng cũng đầy sự hào hùng.
b. Câu cuối trong bài diễn đạt dài nhưng có sắc thái biểu cảm rõ hơn về cách diễn đạt gợi tat sự liên tưởng thú vị.
- Nhịp cầu Long Biên có thể trở thành nhịp cầu vô hình nối liền, gắn kết những con tim bởi vì cầu Long Biên là nhân chứng lịch sử "đau thương, anh dũng".
Luyện tập (SGK Ngữ văn 6 tập 2/109)- Học sinh trao đổi, tìm hiểu các di tích lịch sử có tại địa phương mình
Bản 2/ Soạn bài: Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử (siêu ngắn)Bố cục
- Phần 1 chia thành 3 phần: từ đầu... của thủ đô Hà Nội: giới thiệu bao quát
- Phần 2: tiếp theo... thầm cảm ơn cầu: cầu Long Biên chứng nhân của lịch sử
- Phần 3: còn lại: ý nghĩa lịch sử của cây cầu Long Biên trong xã hội ngày nay
I. Đọc hiểu văn bảnCâu 1 (trang 127 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Bố cục văn bản như đã chia ở trên
Câu 2 (trang 127 Ngữ Văn 6 Tập 2):
- Đoạn văn đã cho em biết các thông tin chích xác về cầu Long Biên:
+ tên gọi đầu tiên của cầu là cầu Đu-me, năm 1945 đã được đổi tên thành cầu Long Biên
+ quy mô của cây cầu: dài 2290 mét, nặng 17 nghìn tấn
+ cầu là kết quả của cuộc khai thác thuộc địa lần đầu tiên của thực dân Pháp
+ về kĩ thuật: là thành tựu quan trọng thời văn minh cầu sắt
+ cầu được xây dựng bằng mồ hôi và xương máu của hàng nghìn ngời dân phu Việt Nam
+ trước năm 1985 đây là cây đầu đẹp nhất và lớn nhất và bắc ngang sông Hồng
+ sau năm 1985 cây cầu đã được xây dựng hiện đại hơn và là cây cầu dài thứ 2
- Như vậy có thế thấy cây cầu Long Biên có quy mô rất rộng lớn, là thành tựu lớn của thời đại bấy giờ và cũng chính là cây cầu có tuổi thọ lâu đời đã chứng kiến bao nhiêu thăng trầm lịch sử của dân tộc
Câu 3 (trang 127 Ngữ Văn 6 Tập 2):
a. bãi ngô, bãi mía, cảnh vật và những sự việc đã được ghi lại:
- Màu xanh của bãi mía, nương dâu và bụi vườn chuối
- Buổi chiều, đèn mọc lên như sao sa phía Hà Nội
- Nhìn xuống cầu nhớ đến đoàn quân bí mật rời Thủ Đô năm 1947
- Nhìn bầu trời nhớ về những tháng năm oanh liệt chống quân không lực Hoa Kì, những lần cây cầu bị đánh bom dữ dội
- Những ngày nước dâng lên cao: sông Hồng đỏ rực chảy cuồn cuộn, chiếc cầu như chiếc võng đung đưa nhưng vẫn bền chắc dẻo dai.
→ Cảnh và việc đã cho chúng ta biết những sự kiện lịch sử: sự kiệnTrung đoàn Thủ đô rút khỏi Hà Nội vào năm 1947, những lần đế quốc Mỹ ném bom, những lần cây cầu kiên cường chống chọi lại với dòng lũ chảy cuồn cuộn, hung dữ của sông Hồng
b. Việc trích dẫn một lời một bản nhạc, một bài thơ trong đoạn văn đã có tác dụng tạo ra chứng nhân về nghệ thuật cho cây cầu Long Biên, thể hiện sự gần gũi và gắn bó thân thiết của cây cầu với kí ức của con người. Tình cảm đối với quê hương đất nước, với di tích lịch sử của những thế hệ sau đã được những thế hệ trước nuôi dưỡng
c. Tình cảm mà tác giả đã thể hiện ở đoạn này đã bộc lộ rõ ràng và tha thiết hơn ở đoạn trên vì cây cầu gắn biết bao kỉ niệm, cảm xúc, cụ thể so sánh ta sẽ thấy:
- Cách kể chuyện ở đoạn này thể hiện rõ tình cảm của tác giả hơn ở đoạn văn trên
- Người kể chuyện xưng tôi tức là kể chuyện cây cầu Long Biên thông qua những cảm nhận riêng tư của bản thân
- Kết hợp giữa kể, tả, thể hiện cảm xúc với việc dùng từ ngữ gợi cảm: cây cầu như 1 dải lụa uốn lượn vắt ngang qua dòng sông Hồng, những ánh đèn mọc lên giống như sao sa,....
Câu4 (trang 127 Ngữ Văn 6 Tập 2):
a. Tác giả đặt tên bài như vậy là vì hơn 1 thế kỉ qua cây cầu Long Biên đã chứng kiến rất nhiều sự kiện lịch sử bi tráng, hào hùng của Hà Nội
- Không thể thay như thế được bởi vì từ chứng nhân có đầy đủ ý nghĩa sâu sắc nhất
- Những sự kiện lịch sử về cây cầu Long Biên đã chứng kiến:
+ thời Pháp thuộc
+ cách mạng tháng Tám năm 1945
+ cuộc kháng chiến chống Pháp
+ thời đất nước hòa bình
+ kháng chiến chống đế quốc Mỹ
+ những mùa lũ
- Ý nghĩa của những từ:
+ sống động: những gì cây cầu Long Biên chứng kiến là lịch sử của dân tộc trong 1 thời gian không dài nhưng rất nhiều biến đổi
+ đau thương: gợi nhớ đến những kí ức đau thương như máy bay của đế quốc Mĩ ném bom
+ anh dũng: gợi nhắc khí thế, tinh thần chiến đấu của dân tộc
b. So sánh ta có thể thấy được giá trị nghệ thuật của câu cuối bài
- Tạo được hình tượng của cây cầu Long Biên dài
- Thiếu 1 từ 1 chữ thì nhịp cầu thép của Long Biên sẽ không trở thành nhịp cầu vô hình kết nối những con tim
→ Có thể nói nhịp cầu thép của cây cầu Long Biên có thể trở thành nhịp cầu vô hình đã kết nối những con tim vì cây cầu này chính là chứng nhân cho lịch sử của dân tộc, tìm hiểu cây cầu chính là khám phá lịch sử của dân tộc
Luyện tậpTùy từng địa phương sẽ có các chứng nhân lịch sử khác nhau
Bài trước: Soạn bài: Viết bài làm văn số 7: Văn miêu tả sáng tạo (SGK Ngữ văn 6 tập 2/122) Bài tiếp: Soạn bài: Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 129)