Soạn bài: Bức tranh của em gái tôi (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 34)

Bố cục chia thành 3 phần: trai

+ Phần 1: Từ đầu... “có vẻ vui lắm”: Giới thiệu về cô em gái Kiều Phương và thái độ của người anh trai với em trong cuộc sống thường ngày.

+ Phần 2: Tiếp theo.... “thân thuộc nhất với cháu”: Thái độ và tâm trạng của người anh khi Kiều Phương được phát hiện có tài năng hội họa.

+ Phần 3: Còn lại: Tâm trạng của người anh trai khi đứng trước bức tranh đoạt giải thưởng của cô em gái

Nội dung bài

Qua câu chuyện về người anh trai và cô em gái có tài năng hội họa, truyện “Bức tranh của em gái tôi” đã cho thấy: Tình cảm hồn nhiên, trong sáng và tấm lòng nhân hậu của người em gái đã giúp cho người anh trai nhận ra những điểm hạn chế của chính mình. Câu chuyện đã mang tới cho bạn đọc một bài học về tình cảm anh em quý báu và lòng nhân hậu trong cuộc sống.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 34):

Câu chuyện kể về một người anh trai và một cô em gái có tài năng hội họa - Kiều Phương. Khi tài năng hội họa của Kiều Phương được phát hiện, người anh đã rất ghen tị và nảy sinh thái độ cau có, khó chịu với em. Đứng trước bức tranh giành giải nhất của em gái, người anh trai bất ngờ nhận ra các điểm yếu kém của mình và hiểu được tâm hồn trong sáng, tấm lòng nhân hậu em gái.

Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 34):

a. Nhân vật chính trong truyện là Kiều Phương và ai trai của cô bé. Vì 2 nhân vật này đã được tác giả quan tâm và nhắc đến xuyên suốt trong truyện.

b. Truyện được kể bằng lời của nhân vật người anh. Tác dụng: thuận lợi cho việc thể hiện tâm trạng và thái độ của nhân vật.

Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 34):

a. Diễn biến tâm trạng của nhân vật người anh trai qua từng thời điểm:

- Từ trước cho đến khi thấy em gái tự chế màu vẽ: Ngạc nhiên, xem thường

- Khi tài năng hội họa của Kiều Phương được phát hiện: thất vọng, buồn rầu, muốn khóc vì thấy mình bất tài bị cả nhà bỏ rơi.

- Khi lén nhìn tranh: Tò mò, cảm giác thua kém và ghen tị.

- Khi đứng trước bức tranh giành giải nhất của em gái: ngỡ ngàng, hãnh diện và tự cảm thấy xấu hổ.

b. Khi tài năng hội họa của Kiều Phương được phát hiện người anh đã không thể thân thiết với em gái như trước đây vì người anh có cảm giác thua kém, ghen tị vì em có tài năng và được mọi người quan tâm hơn, thất vọng và bất lực về chính mình.

c. Khi đứng trước bức tranh giành giải thưởng của Kiều Phương người anh thấy:

- Ngỡ ngàng vì không ngờ rằng người em gái vẽ lại chính là mình.

- Hãnh diện vì mình trong tranh của em gái rất đẹp và bức tranh của em gái đã được giải nhất

- Xấu hổ vì cảm thấy mình không xứng đáng được em gái vẽ sau những lỗi lầm của bản thân

Câu 4 (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 34):

Đoạn kết đã cho thấy người anh trai đã chân thành nhận ra thói ích kỉ, hẹp hòi và những phần hạn chế của bản thân, đồng thời cũng thấy được tấm lòng trong sáng, lòng nhân hậu của cô em gái

→ Người anh trai là một nhân vật vừa đáng trách vì có thói ghen tị, ích kỉ, tầm thường nhưng cũng đáng được cảm thông, tha thứ vì đã nhận ra những khuyết điểm, lỗi lầm, tính xấu của mình.

Câu 5 (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 34):

Nhân vật Kiều Phương là một cô em gái có tâm hồn trong sáng, hồn nhiên, vô tư và có phần tò mò, nghịch ngợm. Kiều Phương có tài năng hội họa nhưng lại không hề khoe khoang. Đặc biệt đó còn là một cô gái có tấm lòng nhân hậu, có lòng bao dung độ lượng.

Luyện tập (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 35)

Bài 1:

(Học sinh luyện viết đoạn văn)

Chú ý dựa vào diễn biến tâm trạng của người anh trai ở phần cuối văn bản khi đứng trước bức tranh đạt giải thưởng của em gái. Có thể tham khảo đoạn văn dưới đây.

Đứng trước bức tranh giành giải thưởng của em gái vẽ, người anh có rất nhiều cảm xúc, từ ngạc nhiên đến hãnh diện rồi lại cảm thấy xấu hổ. Trong con mắt của người em gái, người anh trai vẫn luôn hoàn hảo, trong sáng và tràn đầy tình yêu thương. Người anh trai chỉ nhìn chằm chằm vào dòng chữ “Anh trai tôi”, lúc này, người anh chỉ muốn bật khóc và chốn chạy. Khóc bởi vì những việc mình đã làm không phải với đứa em bé bỏng, hồn nhiên, ngây thơ. Chốn chạy vì cảm thấy xấu hổ trước tâm hồn trong sáng và lòng nhân hậu của cô em gái.

Bài 2:

Gợi ý:

Có thể trong cùng một lớp nhưng thái độ của mỗi bạn cũng sẽ khác nhau:

- Có nhiều bạn thấy vui trước thành tích, tài năng của bạn mình.

- Một số sẽ có thái độ ghen tị, buồn và thất vọng vì mình thua kém bạn.

Bản 2/ Soạn bài: Bức tranh của em gái tôi (siêu ngắn)
Bố cục chia thành 3 phần:

- Phần 1: từ đầu... phát huy tài năng: tài năng hội họa của cô bé Kiều Phương được phát hiện

- Phần 2: tiếp theo... muốn cả anh cùng đi nhận: sự thay đổi trong tình cảm của người anh trai với cô em gái Kiều Phương

- Phần 3: còn lại: người anh trai nhận ra những khuyết điểm của mình và tình cảm trong trẻo, lòng nhân hậu của em gái

I. Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (trang 34 Ngữ Văn 6 Tập 2):

Kiều Phương là một cô bé có tài năng hội họa. Tài năng ấy đã được phát hiện trong một lần khi chú Tiến Lê, một người bạn của bố đến chơi. Cả nhà ai nấy đều vui mừng chăm chút cho tài năng của Kiều Phương. Thấy vậy anh trai của cô bé rất buồn vì cảm thấy mình bị coi thường, thấy mình bất tài và thấy vọng về bản thân nên luôn gắt gỏng, cau có khó chịu với em gái. Còn cô bé thì vẫn hồn nhiên như trước đây. Rồi Kiều Phương tham dự trại thi vẽ thiếu nhi quốc tế. Trước khi tham gia kì thi cô bé có vẻ xét nét anh hơn. Trong cuộc thi đó bức tranh của Kiều Phương đã đạt giải nhất. Cô bé muốn cả người anh trai đi nhận giải với mình. Ngắm nhìn bức tranh với tựa đề Anh trai tôi người anh trai đã cảm thấy vô cùng hối hận vì mình quá ích kỉ, nhỏ nhen trước tâm hồn trong sáng và lòng nhân hậu, hồn nhiên của đứa cô em gái.

Câu 2 (trang 34 Ngữ Văn 6 Tập 2):

a. Nhân vật chính của câu chuyện là cô bé Kiều Phương, bởi vì tất cả các chi tiết mọi nhân vật khác đều xoay quanh để làm rõ nhân vật này, ý đồ nghệ thuật của tác phẩm cũng đã được tác giả đem gói gọn vào trong nhân vật này

b. Truyện được kể theo lời của nhân vật người anh trai

→ Tác dụng: mang lại giá trị khách quan cho câu chuyện

Câu 3 (trang 34 Ngữ Văn 6 Tập 2):

a. Diễn biến tâm trạng của người anh

- Lúc trước khi nhìn thấy em gái tự chế màu vẽ người anh đã thấy rất tò mò và quyết định theo dõi em

- Khi tài năng hội họa của Kiều Phương được phát hiện thì người anh mặc cảm và ghen tị với em: cảm thấy mình thật bất tài, chỉ cần 1 lỗi nhỏ của nó là tôi đã gắt um lên,...

- Khi đứng trước bức tranh giành giải nhất của em gái người anh ngỡ ngàng, hãnh diện và sau đó là sự hối hận vô cùng vì sự nhỏ nhen, ích kỉ của bản thân

b. Khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện người anh đã không thể thân thiết với em gái như trước đây bởi vì người anh thấy mình bất tài luôn bị đẩy ra ngoài thêm vào đó là sự ích kỉ, nhỏ nhen, ghen tị với em gái

c. Giải thích tâm trạng của người anh trai khi đứng trước bức tranh:

- Ngỡ ngàng vì thấy rất bất ngờ

- Hãnh diện bởi vì thấy mình trong tranh rất đẹp cả về lí trí lẫn tâm hồn

- Xấu hổ vì thấy hối hận bởi vì mình không xứng đáng với tâm hồn và lòng nhân hậu của em gái mình

Câu 4 (trang 34 Ngữ Văn 6 Tập 2):

- Đoạn kết của truyện người anh trai đã không trả lời câu hỏi mộc mạc của mẹ mà cậu ta lại hiểu câu nói của mẹ một cách đầy ẩn ý đã cho thấy sự hối hận và thái độ thay đổi hoàn tòan với người em nhân hậu

- Nhân vật người anh có tâm hồn nhạy cảm trung thực đã nhận ra những khuyết điểm của bản thân.

Câu 5 (trang 34 Ngữ Văn 6 Tập 2):

- Cô em gái trong truyện là một người rất hồn nhiên, vô tư, trong sáng

- Điều khiến em cảm thấy mến nhất ở nhân vật này đó chính là lòng nhân hậu, độ lượng, chính tấm lòng trong sáng đó đã cảm hóa người anh

Luyện tập

Câu 1 (trang 35 Ngữ Văn 6 Tập 2):

Đoạn văn tham khảo

Sau lời hỏi của mẹ trong lòng tôi như trào lên một cảm giác gì đó khó tả. Em gái tôi có một tâm hồn thật đẹp và một tấm lòng nhân hậu, độ lượng. Tôi thầm trách bản thân mình đã quá ích kỉ, không nhận ra được điều đó. Tôi cũng vô cùng hãnh diện khi biết rằng trong lòng em tôi, tôi luôn là một cậu bé đẹp cả về ngoại hình lẫn lí trí trong bức tranh này. Tôi thầm nhủ sau này cần phải thay đổi bản thân để những gì hiện hình trên trang vẽ của em gái tôi sẽ trở thành sự thực

Câu 2 (trang 35 Ngữ Văn 6 Tập 2):

Bài tham khảo:

Tháng trước gia đình em vừa nhận được tin vui đó là anh trai của em đã vinh dự được trao tặng danh hiệu: Học sinh tiêu biểu của Thủ đô. Khi nghe anh trai kể, bố mẹ tôi cứ ngỡ anh nói đùa. Nhưng tối hôm đó, cô giáo chủ nhiệm của anh đã gọi điện đến cho bố mẹ tôi để thông báo. Cả nhà tôi khuôn mặt ai cũng vui mừng rạng rỡ hẳn lên. Ông bà thấy tự hào vì con cháu chăm ngoan và hiếu học. Bố mẹ tôi vui mừng và trông ai nấy như trẻ ra mấy tuổi. Mẹ xoa đầu tôi và bảo: Con cố gắng noi gương anh nha con. Em cũng cảm thấy vui cho anh. Em biết anh trai chính là động lực để em noi theo và phấn đấu hết mình. Em tự nhủ rằng sẽ giống như anh mang về cho bố mẹ nhiều niềm vui hơn nữa.

Bài trước: Soạn bài: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 27) Bài tiếp: Soạn bài: Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả (SGK Ngữ văn 6 tập 2 trang 35)