Soạn văn 12: Tổng kết phần tiếng Việt: Lịch sử, đặc điểm loại hình và các phong cách ngôn ngữ

a. Về nguồn gốc, tiếng Việt thuộc:

- Họ: ngôn ngữ Nam Á

- Dòng: Môn – Khmer.

- Nhánh: Tiếng Việt Mường chung.

- Loại hình: Ngôn ngữ đơn lập.

b. Những giai đoạn phát triển

- Trước TK X: vốn từ ngữ phong phú, với từ ngữ cơ bản gốc Nam Á và 1 vài thuộc gốc Thái hoặc gốc Mã Lai.

- Giai đoạn từ TK X đến hết thế kỉ XIX: ông cha ta sáng tạo ra chữ Nôm, thơ văn bằng chữ Nôm ra đời.

- Từ TK XX đến cách mạng tháng 8 năm 1945: chữ quốc ngữ xuất hiện thông qua việc tiếp xúc với tiếng Pháp, nhiều từ gốc Âu đưa vào nước ta góp phần làm cho tiếng Việt đáp ứng kịp với nhu cầu diễn đạt các tri thức mới.

- Từ cách mạng tháng 8 năm 1945 đến nay: tiếng Việt được dùng rộng rãi ở nhiều lĩnh vực.

a, Đơn vị cơ sở của ngữ pháp là Tiếng.

b, Từ không biến đổi hình thái.

c, Ý nghĩa ngữ pháp được biểu thị bằng trật tự từ và hư từ.

Thể loại văn bản tiêu biểu

-Thể loại nói (độc thoại, đối thoại)

-Thể loại viết (nhật kí, hồi ức cá nhân, thư từ)

-Thể loại lời nói tái hiện (trong tác phẩm VH)

-Thơ ca, hò vè, …

-truyện, tiểu thuyết, kí, …

-Kịch bản, …

- Thể loại chính: Bản tin, Phóng sự, Tiểu phẩm.

- Ngoài ra: thư bạn đọc, phỏng vấn, quảng cáo, bình luận thời sự, …

-Cương lĩnh

- Tuyên bố.

-Tuyên ngôn, lời kêu gọi, hiệu triệu.

-Các bài bình luận, xã luận.

-Các báo cáo, tham luận, phát biểu trong các hội thảo, hội nghị chính trị, …

- Những loại văn KH học chuyên sâu: chuyên khảo, báo cáo khoa học luận án, luận văn, tiểu luận, ,…

- Những văn bản sử dụng để giảng dạy những môn khoa học: giáo trình, giáo khoa, thiết kế bài giảng, …

- Những văn bản phổ biến khoa học: sách phổ biến khoa học kĩ thuật, những bài báo, phê bình, điểm sách, …

-Nghị định, thông tư, thông cáo, chỉ thị, quyết định, pháp lệnh, nghị quyết, …

-Giấy chứng nhận, văn bằng, chứng chỉ, giấy khai sinh, …

-Đơn, bản khai, báo cáo, biên bản, …

Đặc trưng cơ bản

- Sự cụ thể

-Sự cảm xúc.

- Sự cá thể

-Chất hình ảnh.

-Chất truyền cảm.

-Chất cá thể hóa.

-Chất thông tin thời sự.

-Sự ngắn gọn.

-Sự sinh động, hấp dẫn.

- Chất công khai về quan điểm chính trị.

- Chất chặt chẽ ở diễn đạt và suy luận.

- Chất truyền cảm, thuyết phục.

-Chất trừu tượng, khái quát.

-Chất lí trí, lôgíc.

-Chất phi cá thể.

-Chất khuôn mẫu.

-Chất minh xác.

-Chất công vụ.