Soạn văn 12: Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành)

Câu 1 Trang 48 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:

a. Tiêu đề của truyện ngắn:

- Đặt tên cho truyện ngắn là Rừng xà nu dường như đã chứa đựng những cảm xúc của nhà văn và linh hồn tư tưởng chủ đề tác phẩm.

- Rừng xà nu còn chứa đựng cái khí vị khó quên của núi rừng Tây Nguyên, tạo thành nét đẹp hùng tráng, man dại - 1 sức sống bất diệt của cây và tinh thần bất khuất của người dân Tây Nguyên.

b. Cảnh rừng xà nu dưới tầm đại bác:

- Thuộc “tầm đại bác”, ngày hai lần bị bắn, “Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào cây xà nu cạnh con nước lớn”.

- Hàng vạn cây, cây nào cũng bị thương

⇒ Mang thư thế của sự hủy diệt bạo tàn, trong tư thế của sự sống đang đối diện với sự chết.

c. Hình tượng các ngọn đồi, cảnh rừng xà nu trải ra hút tầm mắt, chạy tít tắp cho đến tận chân trời luôn trở đi trở lại trong truyện ngắn: tạo ra cảnh rừng xà nu hùng tráng và bất diệt không chỉ của con người Tây Nguyên, cả miền nam và của cả đất nước.

Câu 2 Trang 48 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:

a. Người anh hùng mà cụ Mết kể chính là Tnú với những phẩm chất đáng quý:

- Gắn bó và trung thành Cách mạng từ sớm:

+ Từ bé đã hăng hái làm công tác giao liên.

+ Lúc bị họng súng của giặc “chĩa vào tai”, Tnú đã nuốt lá thư vào bụng.

+ Niềm tin tuyệt đối vào Đảng.

+ Quyết vượt qua những khó khăn, khi bị giặc đốt mười đầu ngón tay, Tnú không thèm kêu van.

- Gan góc – dũng cảm – mưu trí:

+ Trước sự khủng bố của kẻ thù, Tnú vẫn tiếp tục đi liên lạc.

+ Xông ra cứu vợ con, bất chấp mọi gian nguy.

+ Với bài tay tật nguyền, Tnú giết được người chỉ huy.

- Giàu lòng yêu thương:

+ Yêu quê hương: xúc động khi về thăm làng.

+ Yêu cụ Mết: tặng cho cụ một ít muối

+ Yêu vợ con: quyết ra cứu vợ con, luôn giữ kỉ niệm về Mai.

- Tính kỉ luật cao:

+ Ý thức bảo vệ bí mật của Tổ quốc, khi buộc phải nuốt lá thư.

+ Vượt qua bi kịch cá nhân, quyết tâm chống trả.

+ Chấp hành tốt mệnh lệnh của bề trên khi về thăm làng

⇒ Tnú có vẻ đẹp chuẩn mực Đại diện cho con người Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước: dũng cảm, dũng cảm, nghĩa tình, mưu trí, trung thành với Đảng.

* Nếu nhân vật A Phủ được Tô Hoài miêu tả chủ yếu bằng ngoại hình và hoạt động, Tnú được Nguyên Ngọc phát hiện qua những mâu thuẫn nội tâm và đấu tranh từ bên trong.

b. Trong câu chuyện cuộc đời đầy bi kịch của Tnú, cụ Mết đã 4 lần nhắc đến việc Tnú không cứu được vợ con, khắc sâu ào tâm trí của người nghe câu nói: "Họ có súng, tôi phải cầm giáo" như một điệp khúc đau đớn và dày vò để nhấn mạnh:

“Khi không có vũ khí, chỉ có 2 bàn tay trắng thì ngay cả những người thân yêu nhất cũng không thể cứu được. ”

=> Khắc sâu chân lý: phải dùng bạo lực cách mạng để chống bọn phản cách mạng là chân lý đấu tranh cách mạng.

c. Ngay cả câu chuyện về Tnú cũng như của dân làng Xô Man đã soi sáng chân lý của dân tộc ta ở thời điểm này và ở nơi khác: cầm lấy vũ khí là con đường sống duy nhất, để bảo vệ những gì thiêng liêng nhất và mọi thứ sẽ thay đổi.