Soạn văn 12: Hồn Trương Ba, da hàng thịt (Lưu Quang Vũ)

Câu 1 Trang 153 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:

Từ đoạn đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác hàng thịt, tác giả muốn gửi gắm:

- Những day dứt, lo lắng của tâm hồn nhân vật Trương Ba về cuộc đời bạc bẽo.

- Những lập luận hấp dẫn của nhân vật xác hàng thịt.

- Hình ảnh của Trương Ba và xác hàng thịt, tác giả muốn để lại ý nghĩa giáo dục sâu sắc, không nên hoán đổi thân xác mà sống ở những nơi không phải của mình.

- Ý nghĩa triết học của tác phẩm: sự thống nhất giữa tư tưởng và hình thức.

Câu 2 Trang 153 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:

* Nguyên nhân khiến cho những người thân của Trương Ba và chính bản thân Trương Ba lâm vào cảnh bất ổn, chịu nhiều đau khổ: Tâm hồn Trương Ba (nhân hậu, cao thượng, ngay thẳng, có nhiều thú vui tao nhã, được học hành, chơi cờ... ) nhưng phải ở trong thân xác anh hàng thịt (thô tục, ham muốn tầm thường, thô tục).

⇒ Không ai xung quanh nhận ra ông ta.

* Thái độ của Trương Ba: chán nản, cô đơn. Mọi người đều tránh mặt anh, vì vậy sự tồn tại của anh cũng trở nên vô nghĩa, nặng nề và bực bội.

Câu 3 Trang 154 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:

* Trương Ba trách cứ Đế Thích, người đã cho mình sự sống: Ông cứ tưởng ta sống được, còn ông không quan tâm đến việc tôi sống như thế nào- là hoàn toàn đúng vì Trương Ba sống ở xác hàng thịt đã biến hồn mình thành nô lệ cho cơ thể hắn và không thể sống con người thật của mình.

* Cuộc đối thoại giữa Trương Ba và Đế Thích mang ý nghĩa:

- Con người là một đơn thể thống nhất, hồn và xác phải hòa hợp. Không thể có một linh hồn cao thượng trong một thân xác phàm tục và tội lỗi.

- Kỳ thực cuộc sống đối với con người không thể dễ dàng, đơn giản. Khi sống nhờ, khi bạn sống trong sự chắp vá, khi bạn không phải là chính mình, cuộc sống mất hết ý nghĩa.

Câu 4 Trang 154 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:

Trương Ba từ chối vì:

- Ông không chấp nhận lối sống giả dối “không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được”, sống khổ hơn chết.

- Quyết định của Trương Ba bộc lộ cá tính quyết đoán, mạnh mẽ và cũng là người tự trọng, biết quan tâm và đầy tình yêu thương.

Câu 5 Trang 154 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:

Kết thúc vở kịch, hồn của Trương Ba chấp nhận cái chết, dù đó là cái chết oan uổng. Kết thúc đoạn trích nêu bật nhân cách, lòng tự tôn và tình yêu thương của Trương Ba.

⇒ Nhắn gửi:

- Thông điệp về sự chiến thắng của cái thiện, cái đẹp và lẽ sống.

- Một trong những điều quý giá nhất của mỗi người là được sống là chính mình, sống trọn vẹn với những giá trị mình có và mình theo đuổi. Cuộc sống thực sự có ý nghĩa khi con người sống hài hòa giữa thể xác và tâm hồn, bạn phải biết đấu tranh để hoàn thiện nhân cách và đạt được những giá trị cao quý.

Luyện tập

Gợi ý:

Giả sử Đế Thích cho Trương Ba sống trong xác anh hàng thịt hay hồn Trương Ba nhập vào Cu Tí thì Trương Ba đồng ý. Cuộc đời của Trương Ba sẽ vô cùng rối ren và đau khổ.