Soạn văn 12: Một người Hà Nội (Nguyễn Khải)
Câu 1 Trang 98 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:
Tính cách, phẩm chất của cô Hiền:
- Cô xuất thân trong một gia đình giàu có, lương thiện, được nuôi dạy theo nề nếp, thời trẻ là một thiếu nữ xinh đẹp, thông minh, mở xalong văn nghệ, được giao lưu rộng rãi với giới văn nghệ Hà Nội.
- Cô là người bộc trực, chân thành, không giấu giếm ý kiến và thái độ của mình trước mọi sự việc xung quanh.
- Cô không lãng mạn mà rất thực tế
- Cô chọn người bạn trăm năm là 1 người thầy hiền lành, chăm chỉ, khiến cả Hà Nội kinh ngạc.
=> Cô có thái độ nghiêm túc với hôn nhân, đặt trách nhiệm làm mẹ lên trên tất cả những thú vui khác.
+ Cô Hiền quyết định chấm dứt sinh đẻ vào tuổi 40.
Bà Hiền quyết định nghỉ sinh ở tuổi
⇒ Cô ấy là người chủ động trong cuộc sống và luôn tin tưởng vào mình.
Cô Hiền luôn có ý thức, chủ động trong việc dạy con, quản lý gia đình theo chuẩn mực Hà Nội.
- Cô ấy hiểu vai trò quan trọng của người vợ, người mẹ trong gia đình.
- Bà Hiền cũng dạy con ngay từ nhỏ và uốn nắn chúng từ những điều nhỏ nhất
- Là một con người, một công dân, cô luôn giữ được những phẩm chất cơ bản của 1 người Hà Nội. Cô coi lòng tự trọng là tiêu chuẩn của nhân cách. Vì tôn trọng bản thân, cô ấy chỉ làm những gì tốt cho đất nước.
Cô ấy không chấp nhận thực trạng ông chủ và kẻ làm thuê.
Cô ấy không cho phép mọi người ích kỷ.
Cô đau đớn nhưng cô bằng lòng cho các con ra chiến trườngchiến đấu.
⇒ lòng dũng cảm của một người luôn dám là chính mình. Cô Hiền luôn ý thức mình là người Hà Nội đại diện cho cả nước, dại diện tinh hoa.
* Nói đến hạt bụi là người ta nghĩ ngay đến những thứ nhỏ bé tầm thường. Vấn đề là bụi vàng tuy nhỏ nhưng rất quý.
⇒ Cô Hiền là 1 người Hà Nội bình thường mang đậm bản chất Hà Nội tinh túy. Bao nhiêu hạt bụi vàng bao nhiêu người như cô Hiền sẽ kết lại thành những “ngọn đèn vàng” rực rỡ, thứ vàng ấy là phẩm cách của người Hà Nội là truyền thống cốt cách của người HN.
Câu 2 Trang 98 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:
| Nhân vật tôi | Nhân vật Dũng | Người mẹ Tuất | Những người tạo nên “nhận xét không mấy vui vẻ” của nhân vật tôi về Hà Nội |
|---|---|---|---|
Là người có óc quan sát tinh tế, nhạy bén và cảm nhận sinh động về nhân vật cô Hiền, về Hà Nội. - Lúc đầu, nhân vật tỏ ra nghi ngờ, giữ khoảng cách với cô Hiền. - Sau này Người này đã ngưỡng mộ, ca ngợi và khẳng định vẻ đẹp của người Hà Nội, vẻ đẹp sâu thẳm trong nhân cách con người - Thể hiện 1 tình yêu sâu sắc, cái nhìn Hà Nội: đa chiều, thanh lịch. | Anh là người con trai đầu lòng mà cô Hiền rất yêu quý. Anh đã sống đúng với những lời dạy của mẹ về lối sống của người Hà Nội. Năm 1965, Dũng “tình nguyện đăng kí xin đi đánh Mĩ”, anh dũng chiến đấu kiên cường suốt 10 năm trời, đến ngày chiến thắng mới trở về Hà Nội. => Nhân vật góp phần tô điểm thêm bản lĩnh tinh thần của người Hà Nội, phẩm giá cao quý của thanh niên VN | Người mẹ hết mực yêu thương con, chịu đựng nỗi đau mất con, tiếp tục sống, tiếp tục xây dựng cuộc sống cho chính mình. | - Đó là một thanh niên đi xe đạp như gió… suýt húc đổ xe người khác, còn vừa lái xe vừa chửi thẳng vào mặt “tiên sư cái anh già”. - Đó là những người mà nhân vật tôi quên hỏi thăm, những người trả lời cẩu thả hoặc hất cằm, có những người nhìn lên như những con thú lạ... → Đó là một góc độ khác, những hạt sạn của người HN mà người nghệ sĩ đã dám nhìn và thể hiện thẳng thắn trong tác phẩm của mình. |
Câu 3 Trang 98 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:
Vai trò của câu chuyện "cây si cổ thụ"
- Hình tượng “cây si cổ thụ…” thể hiện quy luật bất diệt của sự sống
⇒ khẳng định bằng niềm tin của con người thành phố đã kiên trì cứu sống được cây si.
- Cây si cũng là 1 biểu tượng nghệ thuật, 1 hình tượng ẩn dụ về nét đẹp của Hà Nội: Hà Nội có thể bị tàn phá, bị nhiễm bệnh nhưng vẫn là 1 người Hà Nội với truyền thống văn hoá đã được nuôi dưỡng suốt trường kì lịch sử, là cốt cách, tinh hoa, linh hồn dân tộc
Câu 4 Trang 98 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập II:
Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm:
- Nghệ thuật trần thuật:
+ Giọng điệu trần thuật: trải đời,tự nhiên, mộc mạc và đầy chất suy tưởng, giàu sức khái quát và triết lí, giàu giọng điệu và đầy chất kể chuyện rất đời thường nhưng hiện đại.
+ Kiểu trần thuật: Trong khi kể, tác giả thường đặt 1 sự việc, một vấn đề dưới nhiều góc độ khác nhau (cưới xin, lễ độc lập, cha mẹ, xưng hô... )
⇒ Tạo sự bình đẳng trong quan hệ giữa người viết và người đọc, có tác dụng của dân chủ hóa văn học.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
+ Tạo tình huống gặp gỡ giữa nhân vật “tụi” và các nhân vật khác.
+ Ngôn ngữ của nhân vật giúp khắc họa tính cách (ngôn ngữ của nhân vật “tụi” đầy suy tư, chiêm nghiệm, xen lẫn sự hài hước, tự hào; ngôn ngữ của cô Hiền ngắn gọn, rõ ràng, dứt khoát)
Bài trước: Soạn văn 12: Mùa lá rụng trong vườn (Ma Văn Kháng) Bài tiếp: Soạn văn 12: Thực hành về hàm ý (tiếp theo)