Soạn văn 12: Những ngày đầu của nước Việt Nam mới (Võ Nguyên Giáp)
- Trích đoạn là hồi kí về những năm tháng khó khăn, gian khổ lúc nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mới thành lập
Bố cục
- Đoạn 1 từ đầu tới "ập vào miền Bắc": tư thế hiên ngang của đất nước thời chống Mĩ, hồi ức về giai đoạn khó khăn của dân tộc Việt Nam mới
- Đoạn 2 tiếp theo tới "thêm trầm trọng": những khó khăn mọi mặt của đất nước
- Đoạn 3 tiếp theo tới "370 kg vàng": tinh thần vượt khó khăn của toàn Đảng
- Đoạn 4 là phần còn lại: hình tượng Bác biểu trưng cho nhà nước của dân và do dân
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
- Chia bố cục giống ở trên
Câu 2 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
- Điểm nhìn hiện tại là bối cảnh đất nước năm 1970, thời kì cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt.
- Cảm nhận của nhà văn:
+ So với 25 năm trước, tuy gian khổ như vậy, lực lượng của ta đã khác:
+ Năm 1945: “là thời kì làm mưa, làm gió của chủ nghĩa đế quốc", “gần 20 vạn quân Tưởng từ mấy ngả ập vào miền Bắc" còn hiện tại (1970), “mỗi hành động kẻ cướp... không tránh khỏi bị trừng phạt
+ Thời điểm năm 1945 VN chưa có tên trên bản đồ thế giới, còn hiện tại nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã là 1 đất nước tự do
Câu 3 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
- Nước Việt Nam vừa khai sinh đã phải đương đầu với nhiều khó khăn, nguy nan nằm giữa 4 bề hùm sói, phải tự dốc mình đấu tranh dũng cảm, để sống còn
- Đảng phải hoạt động bí mật, các đảng viên đều công tác mang danh nghĩa các cán bộ Việt Minh, chính quyền cách mạng mới, chưa được công nhận
- Nạn đói, nạn dốt hoành hành
- Cuộc sống nhân dân rất thấp.
- Thực dân Pháp xâm lược trở lại Nam bộ khiến cho khó khăn "càng thêm trầm trọng”.
Câu 4 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
- Đảng và Chính phủ nhận về sự ủng hộ, giúp sức nên có các chính sách đúng đắn, sáng suốt
+ Củng cố chính quyền CM
+ Mở rộng khối đại đoàn kết dân tộc, thực hành công nông chuyên chính
+ Công bố dự thảo hiến pháp để toàn dân đóng góp ý kiến
+ Bãi bỏ thuế thân, các thứ thuế vô lí khác
+ Nâng cao năng lực tài chính cho đất nước
- Nhờ vậy đất nước đã vượt qua thời kì gian khổ
Câu 5 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
- Hình ảnh tiêu biểu, gây ấn tượng sâu sắc nhất là hình ảnh Bác Hồ:
+ Bác là con người có trí tuệ sáng suốt, có ý chí sắt đá và nghị lực mạnh mẽ.
+ Là con người toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân, đất nước
+ Lý tưởng của Người, tấm lòng của Người là niềm hạnh phúc dành cho dân, cho nước.
=> Bác Hồ là hình tượng tượng trưng cao đẹp nhất của dân, của cách mạng, của chính quyền mới, chế độ mới
Câu 6 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
Điểm nhìn của người đại diện cho bộ máy lãnh đạo của Đảng, Chính phủ nên lối kể mang tính toàn diện và sâu sắc
- Các sự kiện có tính khái quát, tổng hợp
- Cảm nhận có tính khách quan, tiêu biểu cho cảm nhận, chí hướng của Đảng, Chính phủ
- Lối kể như cuốn biên niên sử hào hùng, đất nước từng ngày vươn đến một diện mạo mới, tầm vóc mới
Bản 2. Soạn văn 12: Những ngày đầu của nước Việt Nam mới - Võ Nguyên Giáp (siêu ngắn)
Câu 1 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
Bố cục của đoạn trích gồm 4 phần:
- Đoạn 1 từ đầu tới "ập vào miền Bắc": tư thế hiên ngang của đất nước thời chống Mĩ, hồi ức về giai đoạn khó khăn của dân tộc Việt Nam mới
- Đoạn 2 tiếp theo tới "thêm trầm trọng": những khó khăn mọi mặt của đất nước
- Đoạn 3 tiếp theo tới "370 kg vàng": tinh thần vượt khó khăn của toàn Đảng
- Đoạn 4 là phần còn lại: hình tượng Bác biểu trưng cho nhà nước của dân và do dân
Câu 2 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
Để hồi tưởng về những ngày đầu của nước VN mới, tác giả đã xuất phát từ điểm nhìn hiện tại:
Đó là đất nước năm 1970, thời điểm cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. So với 25 năm trước thì tuy khó khăn nhưng thế và lực của ta đã khác. Năm 1945 là “Thời kỳ làm mưa, làm gió của các nước đế quốc”. “Gần 2 chục vạn... miền Bắc”, còn bây giờ 1970, mỗi hành động kẻ cướp... trừng phạt, Mọi cách tô son trát phấn của đế quốc Mĩ... hoài công vô ích”. Năm 1945, VN chưa có tên trên bản đồ thế giới, cả Đông Dương khi đó mang tên In đô Xi A của Pháp, còn bây giờ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã là một đất nước tự do.
Câu 3 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
Các khó khăn và nguy nan của nước Việt Nam mới:
- Chính quyền cách mạng thành lập nhiều ngày nhưng vẫn chưa được nước nào công nhận
- Tình hình kinh tế hết sức khó khăn
- Chưa phát hành được tiền Việt Nam, kho bạc giành được từ tay chính quyền cũ chỉ có một triệu bạc rách
- Đời sống của nhân dân rất thấp
- Cuộc xâm lăng của thực dân Pháp nổ ra rất sớm tại Nam Bộ, làm cho các khó khăn trên càng trầm trọng
Câu 4 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
Đảng và Chính Phủ được sự ủng hộ của nhân dân ta đã có quyết sách đứng đắn sáng suốt để đưa đất nước vượt qua gian khố. Cụ thể như sau:
- Về chính trị:
+ Củng cố và giữ vững chính quyền bằng cuộc tổng tuyển cử trong cả nước
+ Ra sắc lệnh thành lập HĐND và UBND các cấp
+ Giải tán chính quyền cũ – chính quyền thực dân phong kiến
+ Công bố dự án hiến pháp cho nhân dân góp ý
- Kinh tế: giảm tô xóa nợ cho nông dân, phục hồi sản xuất, nâng cao các mặt đời sống cho người dân, nâng cao vấn đề tài chính,....
- Xã hội: HCM kêu gọi “diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm”
Câu 5 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
Xuyên suốt đoạn văn, hình ảnh ấn tượng và tiêu biểu nhất là Bác Hồ, bởi vì:
- Bác Hồ là người có trí tuệ sáng suốt, ý chí sắt đá và có nghị lực
- Toàn tâm phục vụ nhân dân, Tổ quốc
- Với Bác Hồ, để cho Việt Nam muốn tồn tại và vững mạnh cần phải:
+ Xác định rõ mối quan hệ giữa những người làm công tác bộ máy chính quyền với nhân dân
+ Đề ra 3 mục tiêu quan trọng là phải dựa vào dân.
Câu 6 Trang 210 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
Nét đặc sắc trong nghệ thuật viết hồi kí của tác giả:
- Là cách lựa chọn những chi tiết, sự kiện lịch sử tổng thế, khái quát.
- Trong suốt câu chuyện của mình, tác giả đưa ra những suy nghĩ, nhận xét.
- Nội dung chính:
Nội dung: Buổi đầu giành độc lập, nước Việt Nam phải vượt qua muôn vàn gian nan thử thách để tồn tại và vững mạnh
Nghệ thuật: Chọn những chi tiết, sự kiện lịch sử khái quát, khái quát theo ý mình, tác giả nêu suy nghĩ, nhận xét, đánh giá,...
Bài trước: Soạn văn 12: Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường) Bài tiếp: Soạn văn 12: Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận