Soạn văn 12: Bác ơi! (Tố Hữu)
Tác phẩm "Bác Ơi" là nỗi tiếc thương vô bờ bến của Tố Hữu dành cho Bác Hồ
Bố cục
- Đoạn 1 bao gồm bốn khổ thơ đầu: niềm đau thương tột độ trước sự ra đi của Bác
- Đoạn 2 bao gồm ba khổ thơ cuối: lời hứa, lời nguyện ước đi theo con đường cách mạng của Bác Hồ
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 Trang 169 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
- Niềm đau lớn của dân tộc, vũ trụ, cây cỏ và con người hòa vào nhau trước sự ra đi của Bác: "Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa".
- Niềm đau đớn được bộc lộ qua cảnh vật quen thuộc:
+ Lối ngõ và nhà “ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa", “lối sỏi “thang gác", “chuông nhỏ", “Phòng lạnh rèm buông, tắt ánh đèn... "
+ Ở ngoài vườn: trái bưởi, hoa nhài, mặt hồ...
+ Sự vật chung quanh trở nên hoang vắng và lạnh lẽo, mất hết linh hồn.
- Niềm đau xót to lớn gần như không thật, không thể tin được.
- Niềm đau xót lớn lao được bộc lộ từ tiếng khóc trực tiếp của nhà thơ: các câu hỏi tu từ, câu cảm thán liên tiếp được sử dụng để khóc thương,...
Câu 2 Trang 166 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
- Hình ảnh Bác Hồ
+ Lý tưởng và lẽ sống: cả cuộc đời Người đã hy sinh cho độc lập tự do của đất nước, vì hạnh phúc ấm no của dân tộc:
“Bác sống như trời đất của ta
....
Áo để em thơ lụa tặng già”
+ Niềm vui của Người cũng là niềm vui, niềm hạnh phúc của mọi người: Nâng niu tất cả chỉ quên mình
+ Tình yêu của Bác gắn liền với sự thương người, thương đời, thương nước, quên mình:
Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông trọn kiếp người
+ Di sản mà Bác đã để lại:
• Bác để tình thương cho chúng con
• Một đời thanh bạch, áo vải hồn muôn trượng...
=> Bác Hồ vĩ đại nhưng gần gũi, giản dị, khiêm nhường, Người luôn sống mãi trong lòng người dân.
Câu 3 Trang 166 Sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập I:
- Cảm xúc của mọi người khi Người ra đi
+ Người ra đi để lại niềm nhớ thương vô bờ bến
+ Lý tưởng, con đường cách mạng của Người sẽ mãi còn soi sáng cho con cháu.
+ Lòng quyết tâm vươn lên hoàn thiện sự nghiệp cách mạng còn dang dở
+ Cuối tác phẩm là lời hứa, lời ước nguyện cứng rắn của cả đất nước trước Bác:
• Không dám khóc nhiều
• Chúng con cùng nhau tiến lên
• Nguyện cùng Người vươn tới mãi