Soạn bài: Luyện tập vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận

- Trong một bài văn nghị luận, phương thức biểu đạt luôn đóng vai trò ưu tiên

+ Tuy nhiên, có thể vận dụng các phương thức tự sự, miêu tả, biểu cảm, ...

+ Việc vận dụng kết hợp phải xuất phát từ yêu cầu và mục đích của bài văn nghị luận

- Việc vận dụng khéo léo và phù hợp các yếu tố có thể làm tăng hiệu quả của việc tranh luận.

I. Luyện tập trên lớp
1. Trả lời câu hỏi

a. Trong một bài văn nghị luận, đôi khi cần vận dụng tổng hợp các phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm. Do:

- Vượt ra khỏi giới hạn của văn nghị luận khô khan, thiên về lí lẽ

Các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm mang lại tính cụ thể, sinh động cho bài văn nghị luận

b. Yêu cầu kết hợp các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận:

- Kể, miêu tả và biểu cảm không được làm mất đi, che lấp đi những đặc điểm chính luận của văn học.

- Những yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm khi tham gia vào một bài văn nghị luận cần được quy định và phục vụ cho quá trình nghị luận.

2. Trả lời câu hỏi

- Trong đoạn văn, người viết muốn khẳng định sự cần thiết của chỉ tiêu GNP (cùng với GDP), người viết còn dùng phương pháp chứng minh, với các con số rõ ràng, chính xác chỉ số GDP và GNP ở Việt Nam.

- Ý kiến đó là đúng do việc vận dụng thao tác thuyết minh:

+ Hỗ trợ đắc lực cho việc thảo luận của tác giả, cung cấp những thông tin thú vị.

+ Giúp người đọc nhìn nhận vấn đề một cách cụ thể và hình dung được mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

3. Dàn ý tham khảo
A. Mở bài: Nêu vấn đề nghị luận
B. Thân bài:

- Nhà văn yêu thích của bạn là ai?

- Tên, tuổi, quê quán, thời kỳ, tác phẩm chính? ...

- Tại sao bạn lại là người hâm mộ của nhà văn này?

- Mong muốn và nguyện vọng của bạn đối với nhà văn mà bạn ngưỡng mộ
C. Kết bài: Tổng kết vấn đề nghị luận
II. Luyện tập ở nhà
1. Cả hai nhận định đều đúng vì:

- Một bài văn nghị luận chỉ hấp dẫn khi sử dụng tổng hợp các phương thức biểu đạt, nếu không rõ ràng rất dễ rơi vào trừu tượng và khô khan.

- Một tác phẩm lập luận nếu chỉ sử dụng một phương pháp sẽ rơi vào tình trạng đơn điệu, nhàm chán, khô khan...
2. Dàn ý tham khảo: vấn đề ô nhiễm môi trường
A. Mở bài: Nêu ra vấn đề nghị luân
B. Thân bài
- Giải thích:

+ Ô nhiễm môi trường tức là môi trường sống của con người và sinh vật trên trái đất ngày càng bị hủy hoại.

+ Ô nhiễm môi trường sống bao gồm: ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm tiếng ồn. tiếng ồn, .....

Thực trạng

+ Ô nhiễm đất:

• ​​Dẫn chứng ở các tỉnh, thành phố và các vùng trong cả nước

• Ô nhiễm đất do phân bón, sạt lở đất, .....

+ Nguồn gây ô nhiễm nguồn nước:

• 9000 người chết mỗi năm từ nguồn nước kém

• Các bệnh liên quan đến nước đang gia tăng đều đặn

• 21% dân số sử dụng nước bị nhiễm asen

• 80% lượng nước thải của công ty được xả trực tiếp ra môi trường tự nhiên

+ Ô nhiễm không khí:

• Tỷ lệ bụi mịn ở nước ta đạt mức cao

• Năm 2016, nồng độ bụi lơ lửng tại nhiều điểm quan trắc xung quanh các khu công nghiệp vượt tiêu chuẩn trung bình 24 giờ và bình quân năm

• Tầng ôzôn bị suy giảm

Hệ quả:

+ Sức khỏe con người bị đe dọa: bệnh phổi, ung thư; thiệt mạng; Sức khỏe trẻ em

+ Nước biển dâng, đất xâm thực (ví dụ từ Thành phố Hồ Chí Minh)

+ Nhiều thiên tai, bão lụt + xói mòn đất
- Nguyên nhân
+ Khách quan (chiếm 1 phần nhỏ)
+ Chủ quan (chủ yếu)
- Biện pháp
+ Nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường

+ Tổ chức tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đối với vấn đề ô nhiễm môi trường và các quy định có liên quan
+ Xử lý nghiêm ngặt những trường hợp vi phạm
C, Kết bài: Tổng kết lại vấn đề nghị luận

Bản 2. Soạn văn: Luyện tập vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận (siêu ngắn)

I. Luyện tập trên lớp

Câu 1 Trang 158, Sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập I:

- Cần vận dụng kết hợp nhiều phương thức biểu đạt vì: tránh sự khô khan cho bài văn nghị luận, giúp bài văn trở nên cụ thể, sinh động, hấp dẫn và có sức thuyết phục

- Yêu cầu khi kết hợp: những phương thức biểu đạt khác phải phù hợp với nội dung nghị luận, mà không làm mất đi đặc điểm của bài văn nghị luận. Đồng thời, các phương pháp này nên được sử dụng một cách khôn ngoan và khéo léo.

Câu 2 Trang 158, Sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập I:

Nó hoàn toàn là đúng. Bởi nếu như văn tự sự, miêu tả, biểu cảm chỉ thiên về dựng lại, bộc lộ cảm xúc thì thuyết minh lại là phương tiện hữu hiệu khi tác giả bình luận vấn đề, có chiều sâu cho bài văn nghị luận

Nói như vậy hoàn toàn đúng. Vì nếu, tự sự, miêu tả, biểu cảm chỉ thiên về tái hiện, thể hiện cảm xúc thì thuyết minh là phương tiện đắc lực khi tác giả bình luận vấn đề, làm cho bài văn nghị luận có chiều sâu.

Câu 3 Trang 159, Sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập I:

Bài văn phải đảm bảo một số ý sau đây:

Nhà văn đó là ai:

- Khẳng định lại các nét chính về cuộc đời và sự nghiệp cầm bút của nhà văn

- Vì sao bạn khâm phục nhà văn

- Tình cảm và cảm xúc của bạn đối với nhà văn này

II. Luyện tập ở nhà

Câu 1 Trang 161, Sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập I: Những ý kiến đó đều đúng, vì nếu không có sự kết hợp giữa những phương thức đó bài văn nghị luận sẽ trở nên khô khan, đơn điệu, thiếu sức hấp dẫn, thuyết phục.

Những ý kiến đó đều đúng, do nếu không sử dụng kết hợp những phương thức đó bài văn nghị luận sẽ trở nên khô khan, đơn điệu và thiếu sức hấp dẫn, không thuyết phục.

Câu 2 Trang 161, Sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập I:

Trong những năm gần đây, tai nạn giao thông đường bộ đã trở thành mối quan tâm lớn ở nước ta. Theo thống kê mới đây, trong 6 tháng đầu năm 2018, cả nước ta xảy ra hơn 9. 000 vụ TNGT. Giao thông và hơn 5. 000 người chết. Đó là 1 con số khủng khiếp. Vậy đâu là nguyên nhân? Xin thưa, có một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng này và một nguyên nhân lớn là nhận thữ của những người tham gia. Họ biết điều đó nhưng họ vẫn tiếp tục ngang nhiên vi phạm luật đi đường và do đó đã gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc. Thật đáng buồn! Vì vậy, trách nhiệm của mỗi chúng ta là phải tuân thủ nghiêm túc an toàn giao thông đường bộ, để góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông đường bộ.