Soạn bài: Thuyết minh về một thể loại văn học (trang 154 Ngữ văn 8)
I. Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm một thể loại văn học
1. Quan sát
a. Mỗi bài thơ gồm có 8 dòng và có 7 tiếng, số chữ và số dòng có bắt buộc và không được tùy tiện thêm bớt.
b. Sử dụng kí hiệu bằng trắc cho cả 2 bài thơ "Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác" và "Đập đá ở Côn Lôn"
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu
(T-B-B-T-T-B-B)
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù
( T- T-B-B-T-T-B)
Đã khách không nhà trong bốn biển
( T- T- B- B- B-T-T)
Lại người có tội giữa năm châu
( T- B- T- T-T-B-B)
Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế
( T- B- B- T-B- B-T)
Mở miệng cười tan cuộc oán thù
( T- T- B-B- T- T- B)
Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp
( B- T- T- B- B- T-T)
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu.
( B- B-B- T- T- T- B)
Đập đá ở Côn Lôn
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn
(B-B-T-T-T-B-B)
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
(B-T-B-B-T-T-B)
Xách búa đánh tan năm bảy đống
(T - T - T - B - B - T - T)
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
(B-B-T-T-T-B-B)
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
(T-B-B-T-B-B-T)
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
(B-T-B-B-T-T-B)
Những kẻ vá trời khi lỡ bước
(T-T-T-B-B-T-T)
Gian nan chi kể việc con con.
(B-B-B-T-T-B-B)
c, Niêm luật của bài thơ:
+ Niêm (dính nhau) tiếng dòng trên tương ứng với tiếng ở dòng dưới đều B (dòng 1 và dòng 8, dòng 2 và dòng 3, dòng 4 và dòng 5, dòng 6 và dòng 7)
+ Đối: tiếng dòng trên B ứng với tiếng dòng ở dưới T (dòng 1 và dòng 2, dòng 3 và dòng 4, dòng 5 và dòng 6, dòng 7 và dòng 8)
d, Các tiếng ở cuối câu luôn có sự hiệp vần với nhau, câu 1- 2- 4- 6- 8
- Các tiếng có vần giống nhau là các tiếng cuối của các dòng: 1,2,4,6,8 (vần u)
- Các tiếng có vần giống nhau là các tiếng cuối của các dòng: 1,2,4,6,8 (vần on).
e, Thường ngắt nhịp chẵn lẻ: 4/3; 2/2/ 3.
2. Lập dàn bài
Luyện tập
Bài 1:
Lập dàn ý cho bài thuyết minh các đặc điểm về truyện ngắn
Mở bài: Nêu lên định nghĩa về truyện ngắn
Thân bài:
- Các đặc điểm của truyện ngắn
+ Dung lượng: Thông thường truyện ngắn có độ dài chỉ từ vài dòng đến vài chục trang
+ Cốt truyện: truyện ngắn thường rất hạn chế về nhân vật, không gian và thời gian. Truyện ngắn thường chỉ tập trung vào một chủ đề, một tình huống nhất định.
+ Nội dung: Đề cập đến các vấn đề thế sự, nhân sinh.
- Ý nghĩa:
+ Chứa đựng những ý nghĩa nhân sinh sâu sắc
+ Có giá trị nghệ thuật cao.
Kết bài: Cảm nhận của bản thân về sức hấp dẫn, đặc sắc của truyện ngắn
Bài trước: Soạn bài: Ôn luyện về dấu câu (trang 152 Ngữ văn 8) Bài tiếp: Soạn bài: Muốn làm thằng cuội (trang 156 Ngữ văn 8)