Trang chủ > Lớp 8 > Soạn Văn 8 (siêu ngắn) > Soạn bài: Câu nghi vấn (tiếp theo) (trang 22 Ngữ văn 8 tập 2)

Soạn bài: Câu nghi vấn (tiếp theo) (trang 22 Ngữ văn 8 tập 2)

III. Những chức năng khác

Xét đoạn trích và trả lời các câu hỏi:

- Các câu nghi vấn trong các đoạn trích trên:

+ Hồn ở đâu bây giờ?

+ Mày định nói cho cha mày nghe đấy hả?

+ Có biết không?... phép tắc gì nữa hả?

+ Một người năm nào cũng chỉ cặm cụi lo lắng vì mình… văn chương hay sao?

+ Con gái tôi vẽ đấy ư?

- Các câu nghi vấn trên không được sử dụng để hỏi

a, Thể hiện tâm trạng hoài niệm, nuối tiếc của tác giả.

b, Thể hiện thái độ tức giận, hống hách của tên cai lệ.

c, Thể hiện sự quát nạt, đe dọa của tên quan hộ đê

d, Khẳng định vai trò của văn chương đối với đời sống

e, Bộc lộ thái độ ngạc nhiên của nhân vật người bố.

- Những câu nghi vấn trên có dấu hỏi chấm ở cuối câu (hình thức),

+ Câu nghi vấn trên để thể hiện cảm xúc, khẳng định, đe dọa, ngạc nhiên…

+ Không yêu cầu người đối thoại phải trả lời.

IV. Luyện tập

Câu 1:

a, Câu nghi vấn: " Con người đáng kính ấy bây giờ cũng nối gót Binh Tư để có miếng ăn ư? "

→ Thể hiện sự ngạc nhiên của ông giáo.

b, Câu nghi vấn "Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? / Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? / Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? / Để ta chiếm riêng ta phần bí mật? / Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?

→ Phủ định, cảm thấy nuối tiếc những ngày tháng oanh liệt, huy hoàng trong quá khứ.

c, Câu nghi vấn: "Vậy thì sự biệt li… nhẹ nhàng rơi? "

→ Cầu khiến, phủ định.

d, Câu nghi vấn " Ôi, nếu thế thì còn gì là quả bóng bay? "

→ Phủ định, thể hiện cảm xúc ngạc nhiên.

Câu 2:

a, + Sao cụ cứ lo xa quá thế?

+ Tội gì bây giờ nhịn đói mà giữ tiền lại?

+ Ăn mãi cũng hết thì đến lúc ấy lấy gì mà lo liệu?

→ Có dùng dấu hỏi chấm ở kết thúc câu, và sử dụng có từ "gì", "thế". Mục đích câu hỏi của ông giáo sử dụng để khuyên lão Hạc. Còn lão Hạc sử dụng câu hỏi biểu lộ sự lo lắng, buồn bã về tương lai.

b, Cả đàn bò giao cho thằng bé người không ra người, ngợm không ra ngợm ấy thì chăn dắt làm sao?

→ Dấu hiệu: những từ thể hiện sự nghi vấn "làm sao", có dùng dấu chấm hỏi cuối câu. Mục đích thể hiện sự không tin tưởng, chê bai của nhân vật phú ông.

c, Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên là không có tình mẫu tử?

→ Dấu hiệu: từ nghi vấn "ai" và dấu hỏi ở cuối câu. Mục đích của câu nghi vấn trên được sử dụng để khẳng định tình mẫu tử của măng tre (thảo mộc)

d, Thằng bé kia, mày có việc gì? Sao lại đến đây mà kê khóc?

→ Dấu hiệu: từ để hỏi "sao", " gì" và dấu hỏi chấm ở cuối câu. Mục đích sử dụng để hỏi.

- Trong các câu trên, câu ở đoạn (a), (b), (c), (d) có thể được thay thế bằng những câu khác không phải là câu nghi vấn, nhưng vẫn có chức năng tương đương.

Câu 3:

a, Hà kể cho tớ nghe về bộ phim "Người nhện" cậu vừa xem chiều qua được không?

b, Chị Dậu ơi, sao cuộc đời chị lại khổ đến vậy?

Câu 4:

Trong giao tiếp các câu như: "Em ăn cơm chưa? ", "Bạn đọc sách đấy à? " không có mục đích để hỏi mà được dùng để chào hỏi. Mối quan hệ giữa người nói và người nghe là quan hệ gần gũi