Soạn bài: Lựa chọn trật tự từ trong câu (trang 111 Ngữ văn 8 tập 2)
I. Nhận xét chung
Đọc đoạn trích và trả lời các câu hỏi
Câu 1: Có thể thay đổi trật tự từ trong câu in đậm theo các cách dưới đây mà không hề làm thay đổi nghĩa của câu:
- Cai lệ thét bằng cái giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ cái đầu roi xuống đất.
- Thét lên bằng cái giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ cái đầu roi xuống đất
Câu 2: Tác giả đã lựa chọn sắp xếp trật tự từ như trong đoạn trích, vì: Đảo hành động lên làm trạng ngữ, tác giả đã nhấn mạnh được thái độ hống hách, hung hăng của hắn.
Câu 3: Bằng cái giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, tên cai lệ thét, gõ cái đầu roi xuống đất. ( Nhấn mạnh được cái giọng khàn của kẻ nghiện ngập như tên cai lệ)
II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ
Câu 1: Trật tự từ trong những câu trên đã thể hiện:
a. Thứ tự diễn biến của tình huống; nhấn mạnh hành động lưu manh, hung hãn của tên cai lệ và nỗi sợ sệt của chị Dậu
b. Cụm từ " cai lệ và người nhà lý trưởng" là trật tự từ để thể hiện thứ bậc, sự xuất hiện của các nhân vật.
Trật tự từ " roi song, tay thước và dây thừng" thể hiện được trật tự lần lượt xuất hiện của từng sự vật.
Câu 2: So sánh tác dụng của các cách sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu được in đậm:
a. Thể hiện thứ bậc quan trọng của từng sự vật, đảm bảo mặt ngữ âm được hài hòa
b và c. Không tạo được điểm nhấn về mặt ngữ âm cho câu văn
Câu 3: Nhận xét về việc sắp xếp thứ tự từ trong câu của tác phẩm:
- Thể hiện trật tự nhất định của hoạt động, sự việc, hiện tượng, đặc điểm
- Nhấn mạnh đặc điểm, hình ảnh của sự vật và hiện tượng.
- Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.
- Đảm bảo mặt ngữ âm của lời nói được hài hòa.
III. Luyện tập
Giải thích cách sắp xếp trật tự từ trong các bộ phận câu và câu in đậm sau đây:
a. Trật tự từ được sắp xếp theo thời gian lịch sử trước; Nhấn mạnh vào truyền thống yêu nước, chống lại giặc ngoại xâm đã có bề dày lịch sử, trải qua các thời kì.
b. Đảo trật tự từ có tác dụng nhấn mạnh vẻ đẹp Tổ Quốc
c. Tạo sự liên kết giữa câu trước; đảo ngữ làm nổi bật sự bạo dạn của cô gái
Bài trước: Soạn bài: Luyện tập: Đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận (trang 108 Ngữ văn 8 tập 2) Bài tiếp: Soạn bài: Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận (trang 113 Ngữ văn 8 tập 2)