Trang chủ > Lớp 8 > Soạn Văn 8 (siêu ngắn) > Soạn bài: Phương pháp thuyết minh (trang 128 Ngữ văn 8)

Soạn bài: Phương pháp thuyết minh (trang 128 Ngữ văn 8)

I. Tìm hiểu các phương pháp thuyết minh

1. Quan sát, học tập và tích lũy tri thức để làm bài văn thuyết minh

a, Các văn bản thuyết minh đã học (Tại sao lá cây có màu xanh lục, Huế, Cây dừa Bình Định, Khởi nghĩa Nông Văn Vân, Con giun đất) sử dụng những tri thức: khoa học xã hội và khoa học tự nhiên…

b.

- Để tích lũy vốn tri thức ấy, ta cần: Quan sát và tìm hiểu về các sự vật, hiện tượng, nắm bắt rõ bản chất, đặc trưng của sự vật muốn thuyết minh.

- Vai trò của việc tìm tòi, quan sát, học hỏi, tích lũy kiến thức: Có nguồn thông tin thực tế, chính xác và hấp dẫn hơn.

c. Bằng suy lận, tưởng tượng không thể làm một bài văn thuyết minh tốt vì tri thức trong văn thuyết minh cần phải có độ chính xác cao.

2. Phương pháp thuyết minh

a. Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích.

Đọc các câu và trả lời các câu hỏi.

- Trong các văn bản trên, ta thường bắt gặp các từ “là”. Sau từ đó người ta sẽ cung cấp các tri thức về đặc trưng, bản chất của đối tượng.

- Đặc điểm, vai trò của loại câu văn định nghĩa, giải thích trong các văn bản thuyết minh: Cung cấp tri thức khoa học một cách chính xác, làm tăng tính mạch lạc, logic cho văn bản.

b. Phương pháp liệt kê

Tác dụng của loại phương pháp liệt kê:

- Cho ta thấy được lợi ích đa dạng của cây dừa Bình Định.

- Làm rõ được: bao bì ni lông gây nhiều tác hại

c. Phương pháp nêu ví dụ.

- Ví dụ: “ở Bỉ, từ năm 1987, vi phạm lần thứ nhất bị phạt 40 đô la, tái phạm sẽ bị phạt 500 đô la”. Ví dụ này có tác dụng nhấn mạnh nội dung muốn diễn đạt, tăng tính thuyết phục, làm cho người đọc nâng cao ý thức trong chiến dịch chống thuốc lá.

d. Phương pháp sử dụng số liệu (con số)

- Số liệu được cung cấp: thán khí chiếm 3%, dưỡng khí 20%, cỏ mỗi ngày hấp thụ 900 kg dưỡng khí và nhả ra 600 kg dưỡng khí.

- Nếu không có số liệu cụ thể thì sẽ không thể làm sáng rõ và thuyết phục được người đọc về vai trò của cỏ.

e. Phương pháp so sánh

- Tác dụng của loại phương pháp so sánh: Phương pháp so sánh trong câu văn trên có tác dụng khiến người đọc hình dung một cách cụ thể và chính xác về diện tích của biển Thái Bình Dương. Phép so sánh có vai trò làm nổi bật đối tượng, khiến cho người đọc dễ hình dung và làm tăng thêm sức biểu đạt cho văn bản.

g. Phương pháp phân loại, phân tích.

Trong bài Huế, thành phố Huế đã được giới thiệu ở các phương diện: vườn tược, con người, địa thế sông núi, kiến trúc, ẩm thực, truyền thống đấu tranh.

Luyện tập

Câu 1:

-Phạm vi tìm hiểu vấn đề được thể hiện trong bài “Ôn dịch thuốc lá”: Kiến thức trong lĩnh vực y học, tri thức về đời sống xã hội, phương tiện truyền thông, tâm lí quan tâm đến cộng đồng.

Câu 2:

- Phương pháp thuyết minh nhằm làm nổi bật tác hại của thuốc lá:

+ Phương pháp so sánh và đối chiếu: so sánh tác hại của việc hút thuốc lá so với uống rượu

+ Phương pháp phân tích, giải thích: Phân tích những chất độc hại có chứa trong thuốc lá có ảnh hưởng đến sức khỏe con người

+ Phương pháp nêu ra ví dụ, số liệu: ngày nay đi đến các nước phát triển… người vi phạm.

Câu 3:

- Văn bản “Ngã ba Đồng Lộc” đòi hỏi các kiến thức:

+ Kiến thức về địa lí của Ngã ba Đồng Lộc

+ Vị trí chiến lược của Ngã ba Đồng Lộc

+ Kiến thức về 10 cô gái thanh niên xung phong đã từng làm nhiệm vụ ở đó.

+ Kiến thức về nhân vật cô gái có tên La Thị Tám.

- Các phương pháp thuyết minh được dùng trong văn bản: Nêu ví dụ, liệt kê, sử dụng số liệu.

Câu 4:

Sự phân loại của lớp trưởng là rất hợp lý, phân loại được những nguyên nhân dẫn đến việc các bạn trong lớp học yếu, từ đó chỉ ra các biện pháp giúp đỡ:

- Có điều kiện học tốt nhưng vốn ham chơi nên học yếu

- Gia đình có hoàn cảnh khó khăn, thường bỏ học, đến lớp muộn nên học yếu.

- Kiến thức yếu, tiếp thu kém nên học yếu.