Soạn bài: Luyện tập: Đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận (trang 108 Ngữ văn 8 tập 2)
I. Chuẩn bị ở nhà
Cho đề bài: "Sự bổ ích sau những chuyến tham quan, du lịch đối với lứa tuổi học sinh”. Lập dàn ý các luận cứ và luận điểm trọng yếu
Mở bài: Nêu khái quát tầm quan trọng của các chuyến tham quan, du lịch
Thân bài:
- Tham quan, du lịch được nhà trường kết hợp với phụ huynh cùng tổ chức cho học sinh.
- Tham quan, du lịch mang đến nhiều lợi ích:
+ Thu nhận thêm những tri thức mới mẻ và bổ ích
+ Thư giãn tinh thần sau những tiết học căng thẳng trên lớp
+ Rèn luyện sức khỏe và các kĩ năng mềm cần thiết khi đi du lịch cùng tập thể.
Kết bài: Khẳng định những lợi ích từ việc tham quan, du lịch
II. Luyện tập trên lớp
Câu 1:
Để làm rõ vấn đề trên, cách sắp xếp các luân điểm như trên là chưa thật hợp lí:
- Đối với các học sinh, tham quan, du lịch mục đích trước tiên là phục vụ cho việc mở mang kiến thức học tập, nâng cao tri thức, đó cũng là một nội dung trong chương trình học tập của học sinh.
- Luận điểm (b) và (c) cần được ưu tiên đặt lên trước và nên viết gộp lại thành 1 luận điểm
- Sửa lại như sau:
a) Các chuyến tham quan, du lịch giúp chúng ta mở rộng, nâng vốn kiến thức. Khiến chúng ta hiểu cụ thể hơn, sâu rộng hơn những điều đã được học khi ngồi trên ghế nhà trường. Đem lại cho chúng ta những bài học có thể chưa có trong sách vở.
b) Các chuyến tham quan, du lịch giúp ta thêm yêu mến hơn vẻ đẹp của quê hương đất nước, của thiên nhiên.
c) Những chuyến tham quan, du lịch cũng có tác dụng giúp ta tăng cường sức khoẻ.
d) Những chuyến tham quan, du lịch mang đến cho chúng ta thật nhiều niềm vui.
Câu 2:
a. Qua đoạn văn trong "Đi bộ ngao du ta" chúng ta có thể có một số gợi ý về việc đưa thêm yếu tố biểu cảm vào tác phẩm nghị luận như sau:
- Trực tiếp thể hiện cảm xúc qua các cụm từ: Ta thật hân hoan biết bao, ta sung sướng biết chừng nào, Một bữa cơm đạm bạc mà sao lại có vẻ ngon lành đến thế!...
- Giọng điệu vui tươi, phấn chấn, hồ hởi
b.
-Luận điểm "Các chuyến tham quan, du lịch mang đến cho chúng ta nhiều niềm vui" có thể gợi cho chúng ta rất nhiều cảm xúc:
+ Thích thú, vui vẻ khi được đi tham quan
+ Háo hức muốn được khám phá địa điểm đó
+ Ngỡ ngàng và sung sướng trước vẻ đẹp thiên nhiên ở địa điểm đó
....
- Đoạn văn trong sách giáo khoa chưa diễn đạt hết những cảm xúc ấy
- Đoạn văn trong SGK không có yếu tố biểu cảm. Cần sửa lại cách sử dụng từ ngữ (thêm một số từ ngữ biểu cảm như: kì diệu thay, biết bao nhiêu, có ai... lại, làm sao có được... ), cách đặt câu trong đoạn văn trong SGK (Ví dụ: Bạn có nhớ cái lần đầu tiên cả lớp chúng mình cùng tới thăm vịnh Hạ Long không? ) để đoạn văn thể hiện tình cảm của em một cách rõ ràng, chân thực, trong sáng và biểu cảm.
Câu 3:
Mở bài: Khẳng định rằng nhiều bài thơ em đã được học như "Cảnh khuya" của Chủ tịch Hồ Chí Minh, "Khi con tú hú" của Tố Hữu, "Quê hương" của Tế Hanh... đều thể hiện rõ tình cảm thiết tha của các tác gỉa đó, với thiên nhiên, với đất nước.
Thân bài:
- Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, bình dị, thấm đẫm tình người
- Cảnh thiên nhiên gắn liền với khát khao yêu đời, tự do và yêu cuộc sống
- Cảnh thiên nhiên gắn liền với nỗi nhớ làng biển quê hương, cảnh sinh hoạt.
Kết bài: Cảm nhận về tình yêu thiên nhiên của ba nhà thơ thông qua ba tác phẩm trên.
Lưu ý: Yếu tố biểu cảm được biểu hiện qua cảm xúc chân thành trước tình cảm của các nhà thơ (có thể là khát khao cháy bỏng, vui sướng, nỗi nhớ da diết... ) học sinh dựa trên các kiến thức đã học để dùng yếu tố biểu cảm hay và chính xác vào bài văn của mình.
Bài trước: Soạn bài: Hội thoại (tiếp theo) (trang 102 Ngữ văn 8 tập 2) Bài tiếp: Soạn bài: Lựa chọn trật tự từ trong câu (trang 111 Ngữ văn 8 tập 2)