Soạn bài: Dấu ngoặc kép (trang 142 Ngữ văn 8)
I. Công dụng
Công dụng của dấu ngoặc kép:
a. Dấu ngoặc kép được sử dụng để dẫn lời nói trực tiếp của thánh Găng-đi.
b. Dấu ngoặc kép được sử dụng để đánh dấu từ ngữ có ý nghĩa nhấn mạnh kích thước của cầu Long Biên
c. Dấu ngoặc kép ở đây được sử dụng để đánh dấu từ ngữ được hiểu theo ý nghĩa mỉa mai, châm biếm
d. Dấu ngoặc kép được sử dụng để đánh dấu tên tác phẩm kịch.
Luyện tập
Bài 1:
Công dụng của dấu ngoặc kép:
a. Dấu ngoặc kép được sử dụng để trích dẫn lời nói trực tiếp
b. Dấu ngoặc kép được sử dụng với ý mỉa mai, châm biếm.
c. Sử dụng để đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp, dẫn lại lời của người khác, mang hàm ý mỉa mai.
d. Dấu ngoặc kép được tách từ ngữ tác giả đã mượn lời người khác trong bài viết của mình, sử dụng với hàm ý mỉa mai.
e. Dấu hai chấm trích dẫn từ ngữ từ lời nói trực tiếp của người khác với mục đích làm sáng rõ bài viết.
Bài 2:
a, Dấu hai chấm sau từ "cười bảo" có tác dụng báo trước lời đối thoại
Dấu ngoặc kép đánh dấu từ "tươi" và "cá tươi" để đánh dấu từ ngữ của người khác.
b, Dấu hai chấm sau từ "chú Tiến Lê" có tác dụng báo hiệu lời dẫn trực tiếp.
Dấu ngoặc kép "Cháu hãy vẽ cái gì đó quen thuộc nhất với cháu. "có tác dụng đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
c, Dấu hai chấm sau từ "bảo hắn" có tác dụng báo hiệu lời dẫn trực tiếp
Sử dụng dấu ngoặc kép từ "Đây là cái vườn mà ông cụ… bán đi một sào" có tác dụng đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
Bài 3:
- Hai đoạn văn trên mang ý nghĩa giống nhau nhưng phải sử dụng các dấu câu khác nhau vì:
a, Dẫn lời trực tiếp, nguyên văn lời của chủ tịch Hồ Chí Minh nên phải sử dụng dấu ngoặc kép và dấu hai chấm.
b, Dẫn lời gián tiếp, không dẫn lời nguyên văn của Chủ tích Hồ Chí Minh nên không cần sử dụng dấu nào mà nối liền với lời của người viết.
Bài 4:
Phở được xem là “linh hồn” của ẩm thực Hà Nội. Muốn có một bát phở ngon cần phải nấu bằng cả cái tâm của mình. Bánh phở phải được chọn từ loại gạo riêng. Nước dùng phải trong vắt. Thịt phải đảm bảo tươi, sạch và ngọt. Rau thơm cần phải đúng điệu, hợp vị với nhau. Mỗi đầu bếp đều có một bí quyết của riêng mình, từ bước lựa chọn nguyên liệu, nêm nếm vừa phải, tạo ra một bát phở là sự công phu. Bởi vậy, phở luôn giữ vị trí quan trọng trong ẩm thực Hà Thành.
Dấu ngoặc kép: “linh hồn” có mục đích nhấn mạnh vai trò của món phở.
Bài 5:
- Dấu hai chấm:
Vừa thấy tôi, lão liền báo ngay: - ConVàng đi đời rồi, ông giáo ạ!
Công dụng: Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
- Dấu ngoặc kép:
Thế mà khi nghe xong câu chuyện này, qua một chút liên tưởng, tôi bỗng "sáng mắt ra"…
Công dụng: Hiểu theo nghĩa là đã sáng tỏ sự việc trong suy nghĩ, hiểu được vấn đề.
- Dấu ngoặc đơn
Người ta cấm hút thuốc lá ở tất cả mọi nơi công cộng, phạt nặng những ai vi phạm (ở Bỉ từ năm 1987... phạt 500 đô la)
Công dụng: Bổ sung thêm thông tin.
Bài trước: Soạn bài: Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh (trang 140 Ngữ văn 8) Bài tiếp: Soạn bài: Luyện nói: thuyết minh về một thứ đồ dùng (trang 144 Ngữ văn 8)