Tổng kết phần tập làm văn - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2

Mỗi kiểu văn bản phù hợp với một mục đích riêng, phù hợp với các tình huống giao tiếp khác nhau. Vậy nên, không thể thay thế các kiểu văn bản cho nhau.

Trong các văn bản cụ thể, có thể kết hợp các phương thức biểu đạt khác nhau để tạo ra hiệu quả giao tiếp cao nhất. Sự kết hợp sẽ phát huy được thế mạnh riêng của từng phương thức trong những đích, nội dung cụ thể.

a. Các thể loại văn học đã học: thơ, truyện dài, kí, tiểu thuyết chương hồi, truyện ngắn, ca dao, dân ca, câu đố, phóng sự,...

b. Mỗi thể loại văn học riêng có một phương thức biểu đạt nhất định để phù hợp với đặc điểm.

Ví dụ:

- Truyện ngắn có phương thức biểu đạt chính là tự sự (kể lại các sự việc)...

- Thơ có phương thức biểu đạt chính là biểu cảm.

c. Trong các tác phầm như thơ, truyện, kịch có thể sử dụng yếu tố nghị luận. Yếu tố nghị luận là yếu tố phụ góp phần làm cho đoạn văn, thơ thêm tính triết lí.

Ví dụ: Trong đoạn trích Thúy Kiều báo ân báo oán, Nguyễn Du đã áp dụng phương thức nghị luận qua lời lập luận gỡ tội của Hoạn Thư: Là phụ nữ nên ghen tuông là chuyện thông thường; Hoạn Thư từng tha khi Kiều trốn khỏi gác; đều là nạn nhân chế độ đa thê => Lập luận chặt chẽ, logic, khiến Kiều khó mà xử phạt.

* Giống: Yếu tố tự sự (kể chuyện) giữ vai trò chủ đạo.

* Khác:

- Kiểu văn bản tự sự làm cơ sở của thể loại văn học tự sự.

- Thể loại văn học tự sự là “môi trường” cho kiểu văn bản xuất hiện, đòi hỏi phải có cốt truyện, đa dạng về loại hình (Truyện ngắn, tiểu thuyết, tùy bút... )

- Tính nghệ thuật trong tác phẩm văn học tự sự thể hiện ở: cốt truyện, nhân vật, tình huống...