Trang chủ
> Lớp 9
> Soạn Văn 9 (ngắn nhất)
> Nghị luận trong văn bản tự sự - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1
Nghị luận trong văn bản tự sự - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1
I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự
Câu 1 (Trang 137 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Đọc các đoạn văn.
Câu 2 (Trang 137 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
a. Những câu, chữ diễn tả rõ tính chất nghị luận trong hai đoạn trích:
- Đoạn (a): Đoạn trích “Lão Hạc”:
... nếu ta không cố tình hiểu họ thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ ổi... Một người đau chân có lúc nào quên được cái chân đau của mình để nghĩ đến cái gì khác đâu? Khi người ta khổ quá thì người ta chẳng còn nghĩ đến ai được nữa.
- Đoạn (b): Lập luận trong đoạn trích Thúy Kiều báo ân báo oán.
+ Lập luận của Kiều là những lời mỉa mai đay nghiến (xưa nay đàn bà ghê gớm, ác nghiệt càng chuốc nhiều oan trái):
Đàn bà dễ có mấy tay,
Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan!
Dễ dàng là thói hồng nhan,
Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều.
+ Lập luận của Hoạn Thư: chuyển từ tội hãm hại Kiều thành tội ghen tuông thường tình, từng tha khi Kiều chạy trốn,... nhận lỗi, và xin nhận được sự khoan hồng:
Rằng: “Tôi chút phận đàn bà
Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng”
b. Nội dung và vai trò yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự: Làm cho nội dung tự sự trở nên mạch lạc, khúc chiết. Làm tăng tính triết lí cho câu chuyện, khắc họa rõ nét tính cách nhân vật.
Luyện tập
Câu 1 (Trang 139 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Lời văn ở trong đoạn trích (a), mục I. 1 là lời của ông giáo. Ông giáo đang tự thuyết phục chính mình rằng vợ ông không ác để “chỉ buồn chứ không nỡ giận”.
Câu 2 (Trang 139 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Ở đoạn trích (b), mục I. 1, trình tự lập luận của Hoạn Thư:
- Phận phụ nữ, ghen tuông là chuyện thường tình: để xóa đi sự đối lập trở thành người cùng cảnh ngộ “phận đàn bà”, tôi lớn (hãm hại người khác) trở thành tội nhỏ (ghen tuông thường tình). Từ tội nhân trở thành nạn nhân của chế độ đa thê (chồng chung).
- Kể công từng tha cho Kiều khi Kiều bỏ trốn.
- Cuối cùng nhận lỗi và cầu mong nhận được sự khoan hồng.