Trang chủ > Lớp 9 > Soạn Văn 9 (ngắn nhất) > Cảnh ngày xuân (Trích Truyện Kiều) - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1

Cảnh ngày xuân (Trích Truyện Kiều) - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1

Bố cục đoạn trích:

- 4 câu thơ đầu: miêu tả cảnh thiên nhiên ngày xuân.

- 8 câu thơ tiếp: miêu tả cảnh lễ hội du xuân.

- 6 câu thơ cuối: miêu tả cảnh du xuân trở về.

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (Trang 86 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

4 câu thơ đầu:

- Khung cảnh của ngày xuân: chim én chao liệng, bầu trời cao rộng, trong sáng, thảm cỏ non điểm vài bông hoa lê trắng. Khung cảnh ngập sắc trắng và xanh → tươi đẹp, yên bình.

- Cách sử dụng từ ngữ có chọn lọc, tinh tế giàu sức gợi tả. “điểm” vài bông hoa làm cho cảnh vật có hồn, không tĩnh tại. Miêu tả theo phương thức chấm phá điểm xuyết của thơ ca cổ. “Con én đưa thoi” là một phép ẩn dụ nhân hóa khiến cho cảnh sắc thêm sinh động.

Câu 2 (Trang 86 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

8 câu thơ tiếp theo:

- Từ ghép là tính từ, danh từ, động từ gợi tả không khí lễ hội tưng bừng, náo nức, nhộn nhịp, đông vui:

+ Danh từ: yến anh, chị em, tài tử, giai nhân, ngựa xe, áo quần.

+ Động từ: sắm sửa, tảo mộ, đạp thanh, bộ hành

+ Tính từ: dập dìu, gần xa, nô nức, ngổn ngang.

- Lễ hội truyền thống: đông vui, nhộn nhịp và cũng rất thiêng liêng (tảo mộ).

Câu 3 (Trang 86 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

6 câu thơ cuối:

Cảnh vật, không khí mùa xuân khi vào chiều tà, không còn đông vui nhộn nhịp mà chuyển sang yên ắng, nhẹ nhàng. Bởi chính con người vào lúc cuối ngày cũng đã cảm thấy mệt mỏi. Tà tà, thanh thanh, nao nao không chỉ tả cảnh mà còn tả tình, bộc lộ tâm trạng bâng khuân, xao xuyến, thấm đượm nỗi buồn man mác của con người.

Câu 4 (Trang 87 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

Thành công về nghệ thuật miêu tả:

- Ngôn ngữ có chọn lọc, giàu chất tạo hình.

- Hệ thống từ ngữ đa dạng, các từ láy giàu sức biểu cảm.

- Bút pháp miêu tả cảnh vật đặc sắc: tả điểm xuyết, vừa gợi vừa tả, tả cảnh ngụ tình.

Luyện tập

(Trang 87 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1): Phân tích, so sánh...

- Câu thơ cổ Trung Quốc miêu tả khung cảnh mùa xuân, với triền cỏ bát ngát xanh tươi, giữa không gian mênh mông nổi lên sắc trắng của hoa lê. Câu thơ làm nổi bật độ dài, rộng của không gian cùng hương thơm của cỏ.

- Câu thơ của Nguyễn Du đã tiếp thu ý nghĩa ấy nhưng đặc biệt hơn, chữ “điểm” làm cho câu thơ có hồn, sinh động hơn, nét chấm phá tạo ra sức hút. Nguyễn Du thiên về tả màu xanh mơn mởn của cỏ non để thông qua đó thể hiện sức sống mãnh liệt của mùa xuân. Nghệ thuật tả cảnh có xa có gần, có thấp có cao, có diện có điểm, có hình khối và đường nét, màu sắc hài hòa.