Bắc Sơn (Trích hồi bốn) - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2

Bố cục:

- Lớp I: Cảnh ngộ của Thơm.

- Lớp II: Thái và Cửu là hai cán bộ cách mệnh bị truy đuổi, chạy vào nhà Thơm.

- Lớp III: Thơm đóng kịch qua mắt Ngọc – Ngọc sấp ngửa ra đi.

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (Trang 167 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Các sự việc trong hồi kịch này diễn ra chủ yếu tại gia đình Thơm - Ngọc. Sau cái chết của cha, Thơm dần dần nhận ra bộ mặt phản nghịch của Ngọc. Cô vô cùng chua xót, hối hận. Thái và Cửu bị giặc truy đuổi đã chạy nhầm vào nhà Thơm, được Thơm che giấu và cứu thoát.

Câu 2 (Trang 167 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Tình huống bất ngờ, gay cấn: Thái và Cửu bị Ngọc truy đuổi lại chạy đúng vào nhà Thơm (Ngọc). Tình huống này thể hiện rõ xung đột kịch và có tác dụng đẩy hành động kịch: Buộc nhân vật Thơm phải có chuyển biến thái độ, lựa chọn dứt khoát đứng về phía cách mệnh...

Câu 3 (Trang 167 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Tâm trạng và cảnh ngộ nhân vật Thơm:

- Cảnh ngộ: Bố và em trai đã hi sinh, mẹ thì hóa điên bỏ đi. Chỉ còn người thân duy nhất là chồng mình (Ngọc), Ngọc đang dần lộ ra bộ mặt Việt gian.

- Tâm trạng: Thơm day dứt, hối hận bao nhiêu về cái chết của cha, em và mẹ thì mối nghi ngờ chồng lại tăng lên bấy nhiêu dù cho Ngọc rất yêu chiều cô, =.

- Thái độ với chồng: Băn khoăn, ngờ vực chồng, tìm cách dò xét, cố níu lại chút hi vọng về chồng.

- Hành động: Che giấu Thái, Cửu – hai chiến sĩ cách mệnh ngày trong buồng mình. Khôn ngoan, che mắt Ngọc để bảo vệ các chiến sĩ cách mệnh.

Câu 4 (Trang 167 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

* Nhân vật Ngọc:

Tên Việt gian bán nước. Mang tham vọng ngoi lên để thỏa mãn lòng tham địa vị và tiền bạc mà chấp nhận làm tay sai cho giặc, ra sức truy lùng cán bộ cách mệnh, che giấu bản thân trước Thơm, ngày càng dấn thân vào con đường phản động.

* Nhân vật Thái và Cửu:

Thái là cán bộ cách mệnh dày dặn kinh nghiệm, tinh tế trong hành xử (chạy nhầm vào nhà Ngọc nhưng vẫn bình tĩnh, tỉnh táo). Cửu hăng hái, nóng nảy, thiếu chín chắn (nghi ngờ Thơm, thậm chí còn định bắn cô).

Câu 5 (Trang 168 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tưởng:

- Nghệ thật xây dựng tình huống éo le, bất ngờ, bộc lộ rõ xung đột kịch (cuộc chạm chán giữa Ngọc với Thái, Cửu và xung đột trong nội tâm của nhân vật Thơm), thúc đẩy hành động nhân vật.

- Ngôn ngữ đối thoại: với những nhịp điệu, giọng điệu khác nhau.