Nói với con - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2

Bố cục bài thơ:

- Phần 1 (từ đầu... đẹp nhất trên đời): Nói với con về tình cảm nguồn cội.

- Phần 2 (còn lại): Tự hào về sức sống bền bỉ của quê hương và lời căn dặn của người cha.

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (Trang 73 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):

Bố cục của bài thơ theo mạch xúc cảm đi từ tình cảm gia đình và mở rộng ra tình cảm quê hương, từ những kỉ niệm thân thuộc, tha thiết mà nâng lên lẽ sống.

Câu 2 (Trang 73 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

Con lớn lên trong tình thương yêu của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương:

- 4 câu thơ đầu Chân phải...tiếng cười mang những hình ảnh cụ thể, cách diễn đạt như vô ý song lại tạo nên sự độc đáo trong tư duy và cách diễn tả người miền núi.

- Con người lớn lên trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng, trữ tình của quê hương: người đồng mình, cài nan hoa, ken câu hát, rừng cho hoa...

Câu 3 (Trang 73 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

Những đức tính cao đẹp của “người đồng mình” và lời căn dặn của cha:

+ Yêu lắm, thương lắm... không lo cực nhọc: sống vất vả nhưng bền bỉ, mạnh mẽ → mong con sống tình nghĩa, thủy chung, biết chấp nhận và vượt gian truân bằng ý chí.

+ Thô sơ da thịt... Nghe con: mộc mạc (thô sơ da thịt) nhưng giàu nghị lực, niềm tin (tự đục đá kê cao quê hương), tràn đầy niềm tự hào về quê hương (quê hương thì làm phong tục) → mong con hãy tự hào về truyền thống của quê hương, tự tin xây dựng quê hương.

Câu 4 (Trang 74 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

- Tình cảm người cha với con: trìu mến, tha thiết và tin tưởng.

- Điều lớn lao nhất người cha muốn truyền lại cho con đó là lòng tự hào, sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, tự tin bước vào đời.

Câu 5 (Trang 74 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

Cách thể hiện tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ: từ ngữ, hình ảnh mộc mạc, giản dị, có sức gợi tả, có tính khái quát nhưng vẫn giàu chất thơ, độc đáo và đậm chất dân tộc.

Luyện tập

(Trang 74 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1): Đặt minh là nhân vật...

- Tình phụ tử thiêng liêng, đầm ấm.

- Yêu mến truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hương và dân tộc mình. Hiểu thêm sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của người dân tộc miền núi, càng thêm yêu quý gắn bó với truyền thống, với quê hương và có ý chí vươn lên trong cuộc sống.

- Chúng ta đừng viện cớ thiếu thốn, khó khăn mà đánh mất đạo đức, văn hóa, hình như ngày nay các con em dân tộc không mấy thiết tha với truyền thống dân tộc mình, họ đang dần tự nguyện nhập ngoại một cách dễ dãi. Nghe lời cha nói, tôi ủng hộ hòa nhập nhưng không hòa tan. Văn hóa là tài sản vô cùng quý giá.