Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1

Bố cục đoạn trích:

- Phần 1 (14 câu thơ đầu): Cảnh Lục Vân Tiên đánh cướp.

- Phần 2 (còn lại): Cuộc trò chuyện giữa Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (Trang 115 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

Theo kiểu kết cấu truyền thống thường được sử dụng: trình tự thời gian và kết cấu người tốt gặp gian nan, bị hãm hãi nhưng được phù trợ và giúp đỡ, cuối cùng được đền đáp xứng đáng (anh hùng cứu mĩ nhân). Đây là kiểu kết cấu thể hiện khát vọng của nhân dân ở hiền gặp lành.

Câu 2 (Trang 115 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

Phẩm chất của Lục Vân Tiên:

- Là mẫu người lí tưởng, có phẩm chất anh hùng, quả cảm, luôn coi trọng lẽ phải, văn võ song toàn: thấy người gặp nạn không ngại cứu giúp, một mình đánh được lũ cướp hung ác.

- Coi trọng lễ tiết, nghĩa khí: cứu người không mong được báo đáp, không muốn Nguyệt Nga ra khỏi xe để tránh làm ảnh hưởng đến danh dự, tiết nghĩa của nàng.

Câu 3 (Trang 115 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

Nét đẹp tâm hồn của nhân vật Kiều Nguyệt Nga:

- Là cô gái khuê các, thùy mị, nết na, có học vấn: xưng hô “tiện thiếp – quân tử”, lời nói khiêm nhường, chừng mực; thái độ kính trọng, biết ơn.

- Coi trọng tình nghĩa: nhận sự cứu giúp của Vân Tiên, mong được báo đáp chàng.

- Là một người con hiếu thảo: vâng lời cha mẹ làm lễ nghi gia dù lòng không muốn.

Câu 4 (Trang 115 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

Nhân vật trong đoạn trích chủ yếu được miêu tả thông qua hành động, ngôn ngữ, cử chỉ. Một phần vì Nguyễn Đình Chiểu là một thi sĩ mù, cảm nhận mọi việc xung quanh chủ yếu bằng hành động lời nói tốt hơn.

Truyện Lục Vân Tiên có cốt truyện gần với truyện kể dân gian (truyền thuyết, cổ tích, truyện thơ Nôm bình dân…), được kể theo trình tự thời gian, nhân vật nhất quán tốt và xấu.

Câu 5 (Trang 115 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):

Ngôn ngữ được tác giả sử dụng trong đoạn trích: mộc mạc, giản dị, gần với lời ăn tiếng nói hàng ngày, mang đậm màu sắc Nam Bộ.

Luyện tập

(Trang 116 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1): Hãy phân biệt sắc thái riêng...

Sắc thái riêng từng lời thoại của từng nhân vật trong đoạn trích:

- Lục Vân Tiên: mạnh mẽ, dứt khoát, hùng hồn (nói với Phong Lai), nhẹ nhàng với Nguyệt Nga.

- Phong Lai: hung hãn, ngạo mạn, gian ác và vô học.

- Nguyệt Nga: dịu dàng, khuê các, đoan trang.